Co znajdziesz w artykule?
Przyszłoroczny sezon odchwaszczania buraków cukrowych będzie trudnym wyzwaniem dla plantatorów. 2021 rok będzie pierwszym, w którym rolnicy nie będą już mogli stosować herbicydów opartych o substancję aktywną desmedifam. Czy w związku z tym czeka nas powrót do motyki?
Problemy z chwastami w burakach
Skuteczne odchwaszczanie buraków cukrowych to nadal trudna sztuka, w której plantatorzy muszą się mierzyć nie tylko z wysoką presją chwastów (często coraz bardziej odpornych na dostępne substancje aktywne), ale również niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi utrudniającymi wykonanie oprysków. Pojawiająca się już od kilku lat susza w okresie zasiewów buraków, dodatkowo burze piaskowe, powodują, że tanie i skuteczne odchwaszczanie buraków bywa bardzo utrudnione. Problem ten uwypukliła wiosna 2020 roku, kiedy na plantacji buraków obserwowaliśmy nierówne wschody i obniżoną skuteczność (lub problem z wyborem właściwego terminu) zabiegów herbicydowych w burakach cukrowych.
CZYTAJ TEŻ: Koniec desmedifamu
O ile narastająca fala rozgoryczenia spowodowana tegorocznym niskim plonem cukru oraz, zdaniem rolników zawyżanymi wynikami zanieczyszczeń i potrąceń z tego tytułu nie spowoduje, że wielu plantatorów zaniecha uprawy buraków, o tyle na wiosnę muszą się oni dodatkowo zmierzyć z wyzwaniem walki z chwastami przy zubożałym „arsenale” dostępnych substancji aktywnych. Rok 2021 w praktyce będzie tym rokiem, w którym po raz pierwszy niemożliwe będzie stosowanie desmedifamu. Wkrótce wycofane zostaną także substancje fenmedifam i chloridazon. Na celowniku KE są także substancje z grupy sulfonylomoczników. W związku z tym przed plantatorami stoi wyzwanie poszukiwania rozwiązań na bazie tych substancji, które będą jeszcze dostępne.
Herbicydy bez desmedifamu, fenmedifamu i chloridazonu
W odpowiedzi na te problemy firma UPL wraz z firmą Agromix, polskim producentem adiuwantów, zaprezentowały w Falęcinie (woj. kujawsko-pomorskie) rozwiązania herbicydowe w burakach cukrowych oparte o substancje takie jak etofumesat, metamitron, czy chlopyralid wspomagane adiuwantami. Opracowane herbicydowe mieszaniny oceniane były nie tylko pod względem skuteczności, ale również opłacalności stosowania (cena na hektar). Kluczem do efektywnego i ekonomicznie uzasadnionego odchwaszczania buraków cukrowych jest zachowanie możliwie dużej różnorodności stosowanych herbicydów w jednej mieszaninie w niewielkich dawkach wspomaganych adiuwantami.
CZYTAJ TEŻ: Kolejne środki ochrony roślin usunięte z rejestru
Adiuwanty do herbicydów w burakach
Przy przeliczeniu procentowego udziału poszczególnych komponentów mieszaniny okazuje się, że adiuwant jest często jednym z najtańszych składników mieszaniny, dlatego lepiej jest podnosić dawkę tańszego komponentu (adiuwantu), co jednocześnie pozwoli na zmniejszenie dawek herbicydów, które są zdecydowanie droższe. Jednak, aby takie rozwiązanie przyniosło oczekiwane efekty, związane ze zwalczaniem chwastów na polu, potrzebne jest stosowanie dobrych i sprawdzonych adiuwantów. Dzięki wsparciu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju możliwe było opracowanie innowacyjnych adiuwantów, rozszerzających pulę polskich produktów o adiuwanty wielofunkcyjne. Jednym z takich adiuwantów, który wykazuje bardzo dużą i potwierdzoną w praktyce przydatność jest Atpolan BIO 80 EC Premium, który stosowany był również w doświadczeniach w Falęcinie. Atpolan BIO Premium ma w swoim składzie dodatkowy komponent ograniczający znoszenie przez wiatr cieczy opryskowej. – To bardzo ważna sprawa nie tylko
dla działania i skuteczności środków ochrony roślin, ale także dla środowiska – mówił prof. dr hab. Zenon Woźnica, twórca Atpolanu. – Nawet do 20% środków ochrony roślin ulega znoszeniu z pola poza teren opryskowy. Ma to znaczenie nie tylko dla rolnika, ale także dla ludzi, którzy żyją poza środowiskiem rolniczym.
Zwalczanie komosy białej
W przypadku walki z chwastami w buraku cukrowym najgroźniejszym przeciwnikiem jest komosa biała. W zaleceniach integrowanej ochrony roślin próg ekonomicznej szkodliwości dla tego chwastu to 1 roślina na 2 metrach kwadratowych. W praktyce dopuszczenie do pojawienia się takiego zagęszczenia komosy na plantacji skutkuje dużym spadkiem plonu, a także problemami ze zbiorem. Jedna roślina komosy białej wytwarza średnio do 5 tys. nasion, które zasilą glebowy bank nasion! To dlatego tak ważne jest obranie skutecznej strategii odchwaszczania. Komosa to „twardy” przeciwnik. Jej liście pokryte są grubą warstwą kutykuli, która chroni chwast przed utratą wody w czasie suszy i jednocześnie bardzo utrudnia wnikanie substancji czynnych herbicydów. Dodatkowo w latach suchych warstwa kutykuli bardzo dobrze „przyjmuje” wszelki kurz i pyły unoszące się w powietrzu, co również ma negatywny wpływ na działanie herbicydów.
Jak poprawić skuteczność herbicydów?
Pył z dużą siłą wiąże herbicydy, co prowadzi do powstawania nierozpuszczalnych w wodzie soli, które nie ulegają wnikaniu. Nie jest to jednak chwast nie do pokonania. Potrzebny jest przede wszystkim skuteczny oręż. Adiuwant Atpolan BIO 80 EC Premium oparty jest na estrze metylowym kwasów tłuszczowych, który doskonale rozpuszcza wosk kutykularny komosy czy też samosiewów rzepaku i ułatwia wnikanie substancji aktywnych do wnętrza komórek roślinnych. W skład wielofunkcyjnego Atpolanu BIO Premium wchodzi również bufor podnoszący pH cieczy opryskowej, który powoduje rozpuszczanie wielu herbicydów, zwłaszcza z grupy sulfonylomoczników, przez co można stosować je w zdecydowanie niższych dawkach, np. 15 g zamiast 30 g triflusulfuronu metylowego na ha (np. Safari 50 WG).
CZYTAJ TEŻ: Szarek komośnik – niełatwa ochrona buraka cukrowego
Skuteczność działania substancji dedykowanych do zwalczania komosy białej w buraku cukrowym podnosi również niewielki dodatek chlopyralidu, który dedykowany jest przede wszystkim do zwalczania chwastów rumianowatych, ale jest także substancją synergistyczną, która bardzo dobrze wspomaga działanie np. etofumesatu. Chlopyralid, stosowany w mieszaninach wielokomponentowych podnosi skuteczność działania też innych herbicydów, dlatego warto, żeby jego niewielka ilość była w mieszaninie. Warto pamiętać, że przy możliwości wystąpienia ostrożenia polnego, dawkę chlopyralidu należy odpowiednio podnieść.
Odchwaszczanie przy nierównych wschodach buraków
W latach suchych, jak tegoroczna wiosna, gdzie obserwujemy utrudnione i nierówne wschody buraków, rolnicy często borykają się z problemem wyboru terminu pierwszego zabiegu w obawie przed uszkodzeniem później wschodzących siewek buraka. Zdaniem prof. Zenona Woźnicy wskaźnikiem pierwszego oprysku nie powinna być faza buraków, lecz faza chwastów, a, ściśle mówiąc, wschody komosy białej, która jest najtrudniej zwalczanym chwastem. Jeżeli poradzimy sobie z komosą białą, to poradzimy sobie z innymi chwastami. – Jeżeli komosa jest w fazie liścieni, co najwyżej pierwszego liścia, należy przystąpić do oprysku. Dawki dzielone należy zachować według zaleceń, natomiast w tej sytuacji lepiej zastosować adiuwant w obniżonej dawce, to powinno zapewnić bezpieczeństwo stosowania herbicydów przy nierównych wschodach buraków.
Najskuteczniejszy program odchwaszczania buraków
Z doświadczeń prowadzonych przez Agromix i UPL wynika, że najwyższą skutecznością w walce z chwastami w buraku cukrowym jest strategia z zastosowaniem zabiegu „czyszczącego”, czyli oprysku przedwschodowego glifosatem (1 litr glifosatu 360 g/l z dodatkiem adiuwantu, np. AS 500 SL). Do poprawnego wykonania takiego zabiegu istotne jest obserwowanie plantacji i wykonanie go na chwilę przed wschodami.
Taki zabieg jest stosunkowo tani i umożliwia ujednolicenie stanu zachwaszczenia w nierównomiernie wschodzących burakach. W ten sposób unikamy sytuacji, w której komosa na jednym polu występuje równocześnie w fazie liścieni, a także w fazie 1-2 pary liści właściwych, a to znacznie zwiększa skuteczność kolejnych zabiegów herbicydowych. Najbardziej skuteczny program odchwaszczania buraków cukrowych bez desmedifamu, fenmedifamu i chloridazonu przedstawiono w tabeli. Koszt takiego odchwaszczania to ok. 720 zł/ha brutto.
Artykuł ukazał się w miesięczniku Agro Profil 12/2020 – ZAMÓW tutaj
