Co znajdziesz w artykule?
Kukurydza jest obecnie jedną z najważniejszych roślin uprawnych w Polsce. Sukces ten zawdzięcza w dużej mierze postępowi biologicznemu oraz prostocie uprawy, a także względnie stabilnej opłacalności.
Ponadto kukurydza jest rośliną, która nadaje się do uprawy nawet na najsłabszych glebach, gdzie potrafi wydać przyzwoite plony pod warunkiem odpowiedniego nawożenia i dostatecznej ilości opadów. Wymaga też skutecznej ochrony herbicydowej. Część rolników decyduje się na stosowanie herbicydów doglebowych. Jak skutecznie zwalczyć chwasty w kukurydzy przed jej wschodami?
Kukurydza jest wrażliwa na zachwaszczenie
Atlas Kukurydza. Identyfikacja agrofagów, niedoborów pokarmowych oraz innych czynników
Skuteczna ochrona herbicydowa plantacji jest jednym z kluczowych aspektów dla uzyskania dobrych plonów. Kukurydza jest rośliną o wolnym początkowym wzroście, uprawianą w szerokich rzędach i przy niskiej obsadzie, co sprawia, że jest bardzo podatna na zachwaszczenie przez stosunkowo długi okres. Ponadto, pochodzi z klimatu tropikalnego i w odróżnieniu od rodzimych zbóż, takich jak pszenica czy żyto, prowadzi fotosyntezę typu C4. Z tego względu w razie chłodnej wiosny jej rozwój jest jeszcze bardziej spowolniony. Okresem krytycznym, w którym kukurydza jest najbardziej wrażliwa na zachwaszczenie, są fazy od 1 do 15 liści. Przy bardzo dużym zachwaszczeniu straty plonu sięgają 70%, a nawet więcej.
Chwasty w kukurydzy – jak je zwalczać?
Plantacja powinna być wolna od chwastów od momentu siewu aż po zbiór. Nawet niewielka liczba chwastów cechujących się dużą konkurencyjnością, zwłaszcza komosy białej (Chenopodium album L.), szarłatu szorstkiego (Amaranthus retroflexus L.) czy chwastnicy jednostronnej (Echinochloa crussgalli (L.) P. Beauv.), znacząco obniża potencjał plonotwórczy kukurydzy i powoduje spadek opłacalności jej uprawy. Dynamiczne zmiany w zbiorowiskach chwastów, wymogi ochrony środowiska oraz uwarunkowania ekonomiczne zmuszają rolników do bardziej efektywnego korzystania z herbicydów. W myśl zasady integrowanej ochrony roślin zabiegi chemiczne w połączeniu z metodami niechemicznymi powinny prowadzić do optymalizacji zabiegów herbicydowych poprzez uzyskiwanie wysokiej skuteczności chwastobójczej przy jednocześnie jak najmniejszym stopniu oddziaływania na człowieka i środowisko.
Jakie herbicydy do odchwaszczania kukurydzy wybrać?
PROGRAM OCHRONY HERBICYDOWEJ KUKURYDZY – SPRAWDŹ
Jednym z podstawowych wymagań, jakie muszą spełniać herbicydy, jest brak fitotoksyczności w stosunku do chronionej rośliny. Problematyczna jest fitotoksyczność w stosunku do różnych odmian kukurydzy, których jest ponad 300. Muszą być skuteczne w zwalczaniu chwastów. Istotna jest również cena, na którą zwraca się uwagę szczególnie w gospodarstwach wielkoobszarowych. Wybór terminu odchwaszczania jest uzależniony od warunkowań organizacyjnych i ekonomicznych, a przede wszystkim warunkowany względami środowiskowymi. Herbicydy dzielimy na 2 główne grupy: doglebowe (przed wschodami roślin) oraz wcześnie powschodowe i nalistne (po pełnych wschodach).
Skuteczne wykorzystanie herbicydów doglebowych w kukurydzy
Przy stosowaniu herbicydów doglebowych bardzo ważna jest dobra znajomość stanowiska i przewidywanie składu gatunkowego chwastów, jakie mogą pojawić się na danym polu. Większość z zarejestrowanych preparatów jest uniwersalna, co znaczy, że zwalczają chwasty dwuliścienne i prosowate. Zastosowanie przedwschodowych herbicydów w kukurydzy umożliwia zwalczenie szerokiego zakresu chwastów, jeszcze zanim zaczną one konkurować z rośliną uprawną, a w razie potrzeby dają rolnikowi czas na ewentualne poprawki przy użyciu środków nalistnych, jeśli pojawią się nowe wschody chwastów.
W złych warunkach herbicydy doglebowe mogą nie działać
Preparaty doglebowe są skuteczne tylko wtedy, jeśli zostaną zastosowane prawidłowo i w odpowiednich warunkach. Podobnie jak w przypadku środków nalistnych, substancja aktywna musi w odpowiedniej ilości dotrzeć do miejsca działania. Sposób ich stosowania jest jednak zupełnie inny i zależy od innych czynników. Herbicydy doglebowe aplikuje się najczęściej poprzez oprysk na powierzchnię gleby. Znajdujący się na powierzchni gleby herbicyd powinien ją dokładnie pokryć, tworząc cienką warstewkę. Wschodzące chwasty muszą bowiem natrafić na substancję aktywną herbicydu znajdującą się w glebie, aby wystąpił efekt chwastobójczy.
Zagrożenia przy stosowaniu środków doglebowych
Decydującym czynnikiem odpowiedzialnym za prawidłowe działanie herbicydów doglebowych jest obecna w glebie woda. Pozwala na przemieszczanie substancji aktywnej w kierunku kiełkujących nasion oraz jej pobranie. Zbyt niska wilgotność gleby w strefie kiełkowania nasion chwastów jest najczęstszym powodem słabej skuteczności doglebowych zabiegów. Gdy wierzchnia warstwa gleby jest nadmiernie przesuszona, chwasty mogą wschodzić z głębszych warstw i bezpiecznie przechodzić przez warstwę nieaktywnego z powodu braku wody herbicydu. Nawet jeśli w późniejszym okresie wystąpią opady, które aktywują herbicyd, nie zadziała on na nadmiernie wyrośnięte chwasty. Niekorzystne jest również wystąpienie nadmiernych opadów, krótko po aplikacji herbicydów. Mogą one prowadzić do wymycia herbicydu do głębszych warstw gleby. Szczególnie podatne na takie zjawisko są gleby lekkie. Jeśli substancja aktywna dostanie się w pobliże korzeni rośliny
uprawnej, to może wystąpić efekt fitotoksyczny.
Substancje aktywne w herbicydach doglebowych w kukurydzy
Zabiegi doglebowe charakteryzują się krótkim czasem stosowania, najczęściej do 3 dni po siewie. Do środków o tym działaniu spośród dopuszczonych do stosowania w kukurydzy zaliczymy takie substancje czynne, jak metazachlor, który można stosować przed siewem, mieszając go z glebą na głębokości ok. 5 cm. Drugą substancją o podobnym zastosowaniu jest acetochlor, stosuje się go podobnie, z tą różnicą, że głębokość mieszania wynosi 2–3 cm. Środek należy wymieszać z glebą najlepiej bezpośrednio po wykonaniu zabiegu, a najpóźniej do 4 godzin. Do tego celu można zastosować agregat uprawowy lub brony. Tylko dokładne wymieszanie herbicydu z glebą pozwala na uzyskanie dobrych efektów, dlatego zaleca się dwukrotny przejazd, najlepiej wzdłuż i w poprzek pola.
Mało czasu na wykonanie zabiegu odchwaszczania przedwschodowo
Środki przedwschodowe zaleca się stosować do 3 dni po siewie kukurydzy – to termin graniczny, który określa początek kiełkowania ziarniaków kukurydzy. Jest to powodowane wrażliwością kukurydzy w tej fazie rozwojowej, dlatego w praktyce, jeśli gleba jest przesuszona, zabieg może być opóźniony o kilka dni, jednak przed skiełkowaniem ziaren. Do zalet doglebowego zwalczania chwastów należy wydłużone w czasie działanie, co pozwala uzyskać wschody roślin bez konkurencji chwastów oraz ich swobodny początkowy wzrost. Jednak im okres ten jest dłuższy, tym lepiej.
Herbicydy doglebowe o długim działaniu
Istnieje spora grupa środków doglebowych, które można aplikować bezpiecznie po wschodach kukurydzy. Przykładem jest tetbutyloazyna (trazyny). Cieszy się ona dużą popularnością, ponieważ posiada cechy swoich poprzedniczek (atrazyny, symazyny) i zalega w glebie nawet do kilku miesięcy. Wykorzystywana jest pojedynczo lub w mieszaninach z acetochlorem. W swoim składzie zawiera ją m.in. Lumax 537,5 SE, należący do herbicydów o najszerszym spektrum działania. Ponadto również nowa substancja aktywna petoksamid znajdujący się w preparacie Successor 550 SE, którego jednym z komponentów jest terbutyloazyna. Do nowszych substancji aktywnych można zaliczyć również tienkarbazon metylu, który łącznie z izoksaflutolem wchodzi w skład herbicydu Adengo 315 SC. Innym z ostatnich rozwiązań jest preparat Wing P 462,5 EC, mający w swoim składzie dimetenamid-P, który był już stosowany w ochronie rzepaku, oraz pendimetalinę. Pendimetalina jest bardzo starą substancją i na krajowym rynku używaną już kilkadziesiąt lat.
Zabiegi przy użyciu glifosatu
Odmiennym wariantem przedwschodowej ochrony jest wykorzystanie glifosatu – nieselektywnej substancji aktywnej zalecanej do nalistnego zwalczania chwastów. Z powodu sposobu działania nie zaleca się jej stosować po wschodach kukurydzy. Do zalet tej metody należy niszczenie wszystkich jednorocznych gatunków chwastów, które zdążyły wzejść, wadą – krótkie spektrum działania. Ponieważ preparaty te można stosować jedynie przed wschodami kukurydzy, stosuje się je jedynie do zwalczania pierwszej fali chwastów. Gatunki, które wzejdą po zabiegu, nie zostaną uszkodzone przez herbicyd. Istnieją jednak środki będące mieszaniną glifosatu i acetochloru, które działają na kiełkujące w glebie chwasty.
Podniesienie skuteczności herbicydów doglebowych
Ze względu na sporą popularność herbicydów doglebowych ciągle wzrasta zainteresowanie adiuwantami wspomagającymi ich działanie. Pozwalają one zmniejszyć niekorzystny efekt suszy glebowej lub nadmiaru wody w glebie na skuteczność preparatów. W ostatnich latach powstało wiele adiuwantów przeznaczonych do stosowania z środkami doglebowymi. Za przykład może posłużyć Atpolan Soil Maxx wprowadzony na rynek w 2015 r. przy współpracy kilku jednostek naukowych oraz krajowego przemysłu.
Adiuwanty ułatwiają pobranie i transport herbicydu
Zadaniem takich adiuwantów jest poprawienie dokładności pokrycia powierzchni gleby przez film herbicydu, a także lepsza penetracja wierzchniej, nawet przesuszonej warstwy gleby. Ponadto zapobiegają one przemieszczaniu się substancji aktywnej w głębsze warstwy gleby, co jest szczególnie istotne w sytuacji wystąpienia nadmiernych opadów. W wyniku tego podnosi się skuteczność chwastobójcza zabiegu oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia fitotoksyczności w stosunku do rośliny uprawnej. Badania pokazują, że nawet przy niewielkiej wilgotności powierzchni gleby i strefy kiełkowania chwastów zastosowanie adiuwantów ułatwia pobranie i transport herbicydu do miejsca działania. Sam fakt ograniczenia wypłukiwania substancji aktywnej do strefy korzeniowej roślin uprawnych i głębiej do wód gruntowych w przypadku wystąpienia nadmiernych opadów jest wystarczającym uzasadnieniem do używania ich do każdego zabiegu doglebowego.
Artykuł ukazał się w nr 03/2020 magazynu rolniczego Agro Profil – zamów BEZPŁATNY egzemplarz TUTAJ
