Susza rolnicza w 8 województwach

IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2478 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą. W drugim okresie raportowania tj. od 1 kwietnia do 31 maja 2019 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski.

Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie której dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -21 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 27 mm w stosunku do poprzedniego okresu (21 III-20 V).

Najniższe wartości KBW od -120 mm do poniżej -139 mm w prezentowanym sześciodekadowym okresie wystąpiły na terenie Pojezierza Lubuskiego, na Równinie Kutnowskiej, na Pobrzeżu Szczecińskim: Uznam, Wolin, Wybrzeżu Trzebiatowskim, Równinie Gryfickiej, Pyrzyckiej, Wełtyńskiej, Wzniesieniu Szczecińskim. Tej wielkości KBW notowano również na Wybrzeżu Słowińskim, na Żuławach, na Pojezierzu Wschdniosuwalskim oraz na Równinie Bielskiej. Na pozostałych obszarach środkowej i północnej Polski notowano wartości KBW wynoszące od -50 do -120 mm. Natomiast najwyższe wartości KBW wystąpiły na południu kraju w woj. śląskim, świętokrzyskim, małopolskim, podkarpackim oraz w południowej części woj.: dolnośląskiego, opolskiego oraz lubelskiego wynoszące od -50 do powyżej 50 mm.

Susza rolnicza występuje na terenie województw:

• Zachodniopomorskiego,
• Pomorskiego,
• Łódzkiego,
• Podlaskiego,
• Lubuskiego,
• Warmińsko-mazurskiego,
• Mazowieckiego,
• Wielkopolskiego.

Susza notowana jest w uprawach:

• Zbóż jarychW drugim okresie raportowania od 1 kwietnia do 31 maja 2019 r. największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 145 gminach Polski (5,85% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 77 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 8 województwach na powierzchni 0,91% gruntów ornych
• Zbóż ozimychW tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach zbóż ozimych. Wystąpiła w 61 gminach Polski (2,46% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 16 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 7 województwach na powierzchni 0,29% gruntów ornych.
• TruskawekSusza rolnicza wystąpiła także w uprawach truskawek. Odnotowano ją w tych uprawach w 20 gminach Polski (0,81% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy (o 4). Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 0,02% gruntów ornych.

Kwiecień w tym roku był ciepły, temperatura wahała się od 7 do ponad 11^oC. Najcieplej było w południowo-zachodniej części kraju (od 10 do ponad 11^oC) a najzimniej na obszarze północnej Polski od 7 do 9^oC. W całym kraju temperatura powietrza tego miesiąca była wyższa od normy wieloletniej od 1 do ponad 2^oC.

W pierwszej dekadzie maja najcieplej było na Nizinie Mazowieckiej i Śląskiej, w Kotlinie Sandomierskiej, na Pogórzu Karpackim z temperaturą powyżej 9,5^oC, a najzimniej na Pojezierzu Pomorskim poniżej 8oC. Natomiast w drugiej i trzeciej dekadzie tego miesiąca zdecydowanie najcieplej było we wschodnich terenach Polski z temperaturą od 13^oC do ponad 16^oC (w pierwszej dekadzie) oraz od 15 do ponad 16,5^oC (w drugiej dekadzie). Najniższą temperaturę w obu dekadach maja notowano w północnych oraz południowo-zachodnich obszarach kraju od 11 do ponad 11,5^oC (w pierwszej dekadzie) i od 12 do 14^oC (w drugiej dekadzie).

W kwietniu stwierdzono na obszarze Polski bardzo duże zróżnicowanie pod względem występowania opadów atmosferycznych. Szczególnie niskie opady poniżej 10 mm wystąpiły w północnej części kraju, stanowiły one na tych terenach od poniżej 10 do 40% normy wieloletniej. Im dalej w kierunku południowym tym opady były wyższe, wynoszące nawet ponad 100 mm i na tych obszarach stanowiły 100-140% normy.

W maju opady atmosferyczne również były bardzo zróżnicowane. W pierwszej dekadzie stwierdzono największe opady w południowo-wschodnich krańcach kraju od 20 do ponad 50 mm. Natomiast najniższe, poniżej 5 mm notowano we wschodniej części Polski. Na pozostałym obszarze notowano małe opady od 5 do 20 mm. Natomiast w drugiej dekadzie były już zdecydowanie większe, zwłaszcza we wschodniej części Polski wynoszące od 35 do ponad 50 mm. Niskie opady odnotowano na Nizinie Południowowielkopolskiej wynoszące od 5 mm do 25mm. Trzecią dekadę tego miesiąca w dalszym ciągu charakteryzowały duże opady na bardzo dużej południowej powierzchni kraju, przekraczające nawet 100 mm. Duże opady notowano też na Nizinie Śląskiej, Wielkopolskiej, Mazowieckiej, Wyżynie Małopolskiej, Pojezierzu Mazurskim wynoszące od 20 do 35 mm. Natomiast niskie wystąpiły na terenie Pojezierza Pomorskiego od poniżej 5 do 20 mm.

Stwierdzamy wystąpienie na dużym obszarze środkowej i północnej Polski niedoborów wody dla roślin uprawnych wynoszące od -50 do -120 mm, a w niektórych rejonach nawet od -120 do -139 mm. Na terenach objętych największym deficytem wody, powodującym obniżenie plonów przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych wystąpiły straty tej wielkości w uprawach zbóż jarych i ozimych oraz truskawek. Natomiast na południu kraju zasoby wodne są obecnie bardzo duże (w ostatnich dniach jeszcze znacznie wzrosły), powodując występowanie nadmiaru wody dla roślin uprawnych, czego skutkiem będzie obniżenie plonów na tych obszarach.

źródło: IUNG Puławy