Co znajdziesz w artykule?
Copa i Cogeca 11 czerwca 2021 r opublikowała notatkę na temat wpływu epidemii COVID-19 na sektor rolny, leśny i rybołówstwa. Dokument powstał na podstawie danych uzyskanych od krajowych organizacji członkowskich.
Sektory doświadczają poważnych trudności
Choć postępująca kampania szczepień zdecydowanie przyspieszyła powrót do normalności to nadal nie możemy mówić o stabilnej i pewnej sytuacji. Sektor rolny zmaga się mimo wszystko z licznymi wyzwaniami, związanymi między innymi ze wzrostem kosztów produkcji (np. paszy, nawozów i paliwa), a także dostępnością środków produkcji, rozwojem sytuacji handlowej i skutkami kiepskiej pogody. Jak podaje Copa-Cogeca, ceny paszy i dodatków paszowych poszły w górę o ponad 3%. Mimo że sytuacja transportu produktów rolno-spożywczych się poprawiła, nadal występują poważne trudności związane z procedurami celnymi w przypadku handlu z krajami trzecimi (np. brexit) i wyższymi kosztami.
Badania pt. „Wstępne skutki pandemii Covid-19 dla europejskiego rolnictwa” wskazują, że podczas pandemii „łańcuch dostaw produktów rolno-spożywczych w UE wykazał się wysoką odpornością. Wartość produkcji rolnej spadła o jedyne 1,4% w 2020 r. w stosunku do roku 2019, a w porównaniu do średniej z lat 2015-2019 wzrosła o 2,9%”.Niemniej jednak, sektory zależne w znacznej mierze od gastronomii (np. wino, wołowina i cielęcina) doświadczają poważnych trudności. Pełna analiza poszczególnych sektorów znajduje się poniżej.
Ceny ziemniaków na pograniczu opłacalności
Zamknięte lokale gastronomiczne oraz ograniczenia w podróżowaniu przyczyniły się do znacznego spadku popytu na ziemniaki. Obecnie ceny rynkowe nie przekraczają kosztów produkcji a na plantatorzy muszą poradzić sobie z nadwyżką produkcji. Jak podaje Copa Cogeca ceny na rynkach kasowych niedawno zwiększyły się z 50 euro/t do 100 euro/t, co odzwierciedla wzrost popytu wywołany otwarciem gastronomii i przywróceniem imprez latem tego roku. Ze względu na niższe ceny umowne oraz wyższe koszty produkcji w roku gospodarczym 2021-2022, areał produkcji ziemniaka zmniejszył się od 3 do 5% w następujących krajach : Belgia, Francja, Niemcy, Holandia i Finlandia. Sytuacja na rynku skrobi ziemniaczanej się pogarsza.
Rajd cenowy na rynku zbóż
W ostatnich miesiącach byliśmy świadkami ekstremalne wahań cenowych na rynku zbóż. Z każdym kolejnym miesiącem ceny zbóż i roślin oleistych w UE wskakują na wyższą półką cenową. Jednym z powodów dla których jesteśmy świadkami tej sytuacji jest wzmożony popyt ze strony Chin oraz niepewność dotyczącą pogody na początku letniego sezonu upraw. W UE-27 kiełkowanie i wzrost roślin zostało opóźnione ze względu na niskie temperatury . Z danych zebranych przez Copa Cogeca wynika, że ceny nawozów osiągnęły najwyższy poziom od 12 miesięcy. Dodatkowo z uwagi na niskie zapasy pasz, Chiny zaproponowały zastąpienie kukurydzy pszenicą, sorgo, jęczmieniem, ryżem lub maniokiem, a śruty sojowej rzepakiem, nasionami bawełny, mączką z orzeszków ziemnych, śrutą słonecznikową i suszonym wywarem gorzelnianym (DDGS). Pokłosie epidemii sprawiło, że wiele krajów ogranicza obecnie przywóz i wywóz, jak kontyngenty taryfowe i/lub opłaty.
W przypadku rynku frachtu morskiego średnia wartość wskaźnika Baltic Dry (BDI) w maju 2021 r. była pięciokrotnie wyższa niż w roku ubiegłym, co wskazuje się na odbicie się po zeszłorocznym spowolnieniu wywołanym Covid-19. –czytamy w analizie organizacji.
Cukier – etanol
Copa Copega podaje, że konsumpcja cukru w branży spożywczej w UE spadła o 0,5 mln ton (-3%) w 2019/20 w stosunku do 2018/19. W 2020/21 zużycie cukru w unijnej branży spożywczej może zwiększyć się o 100 000 ton. Z szacunków wynika, że produkcja cukru w UE-27 wyniesie 14,5 mln ton (-11% z roku na rok). Zmniejszył się zarówno przywóz jak i wywóz. Na rynku światowym, ceny cukru surowego i białego poszły w górę w kwietniu i maju 2021, przeciętnie utrzymują się jednak poniżej ceny referencyjnej UE. Zapasy są niskie – Komisja szacuje, że pod koniec września 2021 r. wyniosą 1,1 mln ton (najniższy poziom od 2010 roku) – a areał uprawy buraka cukrowego w UE-27 zmniejszył się o 1,4%, UE nadal będzie więc importerem netto cukru w 2021/22.
Ciężki okres dla hodowców wieprzowiny i drobiu
Zrzeszenie unijnej organizacji rolniczej stwierdza, że produkcja wieprzowiny jest stabilna, lecz zwraca uwagę na niską opłacalność produkcji. Jeżeli chodzi o popyt to obserwuje się ożywienie a to wszystko za sprawką ponownego otwarcia gastronomii i rozpoczęcia sezonu grillowego. Jak podaje Copa Cogeca, eksport zwiększył się o 30% w porównaniu do roku ubiegłego. W przypadku rynku drobiu i jaj mówi się o stabilizacji, z wyjątkiem zwyczajnych, rocznych wahań. Również w tym sektorze koszty produkcji wystrzeliły w górę ze względu na powagę drugiej fali grypy ptaków. Niektóre kraje i regiony jeszcze nie zniosły weterynaryjnego nakazu przetrzymywania ptaków z chowu na wolnym wybiegu w pomieszczeniach (>7 miesięcy). Wpływa to na ceny, po jakich rolnicy mogą sprzedać swoje produkty.
Sektor mleczarski jest stabilny
Sektor mleczarski podczas pandemii Covid-19 poradził sobie względnie dobrze. Copa Cogeca wskazuję na spadek produkcji większości towarów w stosunku do poziomu z 2020 r. z wyjątkiem mleka skondensowanego i sera. Stabilne ceny białego surowca utrzymują się od kilkunastu miesięcy, niestety w rozrachunku końcowym nie wygląda to tak dobrze bowiem koszty produkcji przeganiają koszty dochodu. Względem ubiegłego miesiąca cena surowego mleka w UE wzrosła o 0,1%, masła o 1,4%, odtłuszczonego mleka w proszku o 1,2% i pełnego mleka w proszku o 0,4%. Co ciekawe pomimo większego eksportu sera , odtłuszczonego mleka w proszku i pełnego mleka, eksport masła spada. W stosunku do roku 2020, wywóz masła zmniejszył się o 13%.
Wołowina i mięso baranie
Covid-19 uderzył mocno w gastronomię i pociągnął w dół rynek wołowiny. Najbardziej odczuwalne było to w przypadku najwyższej jakości kawałków i cielęciny. Wiele wskazywało na możliwy powrót do normalności jednak Brexitskomplikował sytuację na rynku. Obserwuje się wzrost cen w większości kategorii klasyfikacji tuszy w porównaniu do roku ubiegłego (średnia A/C/Z-R3 +8,1%; cielęta płci męskiej typu mięsnego przeznaczone do dalszego chowu +18,9%). Zmniejsza się za to liczba ubojni. Produkcja mięsa wołowego skurczyła się ogółem o 9,7% w stosunku do roku 2020 (styczeń-luty). Przywóz wołowiny czasowo się zmniejszył w stosunku do lat 2020 i 2019. Wywóz utrzymuje się na podobnym poziomie co w roku 2020 i jest wyższy niż w roku 2019 (styczeń-marzec). W przypadku mięsa baraniego, ceny jagniąt ciężkich (+20,3%) i lekkich (+15,5%) zdecydowanie wzrosły w porównaniu do roku ubiegłego. Produkcja mięsa baraniego spadła o 14,4% (styczeń-luty 2021) w stosunku do tego samego okresu w roku ubiegłym. Eksport zwiększył się średnio o 24% w porównaniu do stycznia-marca 2020, a import czasowo spadł o 19% w tym samym okresie (-23% Nowa Zelandia, -44% Australia, -41% Argentyna).
Warzywa i owoce, kwiaty i rośliny ozdobne
Sady owoców pestkowych, a w mniejszym stopniu jabłkowe i gruszkowe ucierpiały z powodu przymrozków, które wystąpiły w wielu państwach członkowskich. Z szacunków wynika, że produkcja brzoskwiń i nektarynek w UE zmniejszy się o 18% w stosunku do roku 2020 ze względu na szkody wyrządzone przez mróz i wyniesie w sumie 2 420 821 ton. Produkcja moreli osiągnie poziom 344 000 ton, czyli spadnie o 40% w porównaniu do średniej z lat 2015-2019. Ze względu na niebywałą powagę sytuacji, sektor warzyw i owoców wezwał Komisję do udzielenia wszelkiego możliwego nadzwyczajnego wsparcia i do udostępnienia dodatkowych środków na szczeblu UE, by zrekompensować straty poniesione przez dotkniętych producentów, zob. FL(21)2878 (rev.1). Ceny jabłek i świeżych pomarańczy są rekordowo wysokie. Ceny pomidorów osiągnęły najwyższy poziom w marcu/kwietniu. Aczkolwiek UE importuje coraz więcej pomidorów z Maroka i Turcji. Po wystąpieniu przymrozków, w niektórych regionach trzeba było dokonać ponownych nasadzeń. Plantatorzy ograniczyli produkcję wyrobów świeżych przeznaczonych dla branży gastronomicznej (np. sałaty). Dystrybutorzy nakładają kary na dostawców, jeśli ci spóźnią się z dostawą, nawet jeśli opóźnienia wynikają z ograniczeń związanych z Covid-19. Najpoważniejsze problemy to nadal dostęp do sezonowej siły roboczej, zamknięcie sektora gastronomii, rosnące koszty wywozu, rosyjskie embargo i wyższe koszty produkcji. Od stycznia sytuacja sektora kwiatów i roślin ozdobnych się poprawia ze względu na ponowne otwarcie kanałów sprzedaży. Pewnych trudności dostarczają rosnące ceny surowców.
Producenci wina liczą straty
Obraz ogrzewanych plantacji winogron we Francji podczas historycznych przymrozków obiegł cały świat. Ze wstępnych szacunków wynika, że straty wynikające z przymrozków jedynie we Francji wyniosą 30% zbiorów w 2021 r. (2 mld euro). Copa Cogeca w związku z zaistniałą sytuacją apelowała o przedłużenie nadzwyczajnego finansowania, środków zarządzania kryzysem i zezwoleń na nowe nasadzenia i przesadzanie winorośli do końca 2022 r. Co istotne prognozy zborów wskazują, że sektor powinien pokryć część strat. Niemniej jednak, wywóz w kwietniu był mniejszy niż w latach ubiegłych, zarówno w odniesieniu do wolumenu jak i wartości.
Oliwa z oliwek na drodze do podwyżek
Szacuje się, że produkcja oliwy z oliwek ma zwiększyć się o 10% w 2021 r. W Unii Europejskiej ceny idą w górę choć nie są to spektakularne podwyżki. Wzrosty dotyczą nie tylko cen ale także konsumpcji, szczególnie w gospodarstwach domowych, gdyż osoby gotujące wolą oliwę z oliwek od innych olejów. Jeżeli chodzi o eksport, zdaniem Copa Cogeca powinien się nieznacznie zwiększyć, ze względu na znaczny spadek produkcji w krajach trzecich i dzięki zawieszeniu ceł USA. Niestety nadal nie rozwiązano problemu dodatkowych opłat celnych, które USA nałożyły na dojrzałe hiszpańskie oliwki, co kosztuje hiszpańskich producentów miliony euro w utraconym eksporcie i opłatach sądowych.
Napoje spirytusowe i lokale gastronomiczne idą w parze
W zależności od kraju sytuacja sektora napojów spirytusowych znacznie się różni . W niektórych państwach rynek jest stabilny, a konsumpcja w gospodarstwach domowych rośnie, w innych odnotowano znaczny spadek produkcji i sprzedaży zarówno produktów premium jak i standardowych. Zmniejszył się zarówno przywóz jak i wywóz. Ponowne otwarcie branży gastronomicznej wpłynęło na poprawę prognoz.
żródło:krir.plp
