Co znajdziesz w artykule?
Nasilające się w ostatnich latach gwałtowne zjawiska pogodowe, susze, gradobicia, ulewne deszcze, czy przymrozki występujące w okresie wegetacji roślin, powodują, że negatywny wpływ stresów abiotycznych na plonowanie roślin uprawnych jest coraz większy.
Dobitnie uwydatnił to miniony rok, w którym wysokie temperatury i susza w okresie kwitnienia kukurydzy miały swoje odzwierciedlenie w postaci niepełnego zaziarnienia kolb, a w skrajnych sytuacjach nawet braku zawiązanej kolby. To z kolei przełożyło się w bardzo dotkliwy sposób na spadek plonowania.
Niemniejszy wpływ warunków atmosferycznych można było obserwować w uprawie buraków cukrowych. Okresowe niedobory opadów oraz wysokie temperatury w lecie powodowały utratę rozety liściowej buraka, co na wielu polach można było obserwować w postaci dużych placów roślin, które utraciły swój turgor. Pojawienie się opadów deszczu pod koniec sierpnia i we wrześniu spowodowało, że rośliny zaczęły odbudowywać utracone wcześniej liście, kosztem zmagazynowanych w korzeniu materiałów zapasowych. Miało to wpływ na obniżenie zawartości cukru na plantacjach przeznaczonych na wczesny zbiór, zwłaszcza w rejonach, w których wcześniej wystąpiły objawy suszy.
W tym roku przebieg pogody również nie sprzyja tym uprawom. Stosunkowo niskie temperatury w okresie siewu opóźniły wschody, a narastająca susza hamuje wzrost roślin, co już widać na plantacjach zarówno buraków, jak i kukurydzy, szczególnie na słabszych stanowiskach.
Biostymulacja odpowiedzią na problem suszy?
O ile plantator nie ma wpływu na przebieg pogody w ciągu okresu wegetacyjnego, to prawidłową agrotechniką może w pewnym stopniu ograniczyć negatywny wpływ niekorzystnych warunków atmosferycznych. Podstawą jest zawsze dobre przygotowanie stanowiska, siew, nawożenie oraz ochrona, czyli wszystkie zabiegi, które mają zapewnić roślinie dogodne warunki do wzrostu i rozwoju.
Jednak nie zawsze to wystarcza. Z tego powodu producenci rolni coraz częściej poszukują nowych rozwiązań, które stymulować będą naturalne mechanizmy odporności roślin i ułatwiają roślinom regenerację po wystąpieniu czynników stresowych. Całą grupę tego typu produktów można zebrać pod nazwą biostymulatory.
Indukcja naturalnych mechanizmów obronnych
Biostymulatory to ogólna nazwa dla produktów, w skład których mogą wchodzić różne substancje, zarówno pochodzenia naturalnego, jak i syntetycznego. Ich wspólną cechą jest jednak wpływ na roślinę – poprawiają odporność na stresy abiotyczne, powodują lepsze wykorzystanie składników pokarmowych, a także mają pozytywny wpływ na cechy jakościowe plonu. W ich skład mogą wchodzić wyciągi roślinne, np. z alg morskich, naturalne fitohormony, mikroelementy, aminokwasy, peptydy, czy także specyficzne substancje pochodzenia roślinnego, takie jak. np. fenole lub kwas salicylowy. W skład tego typu produktów mogą również wchodzić mikroorganizmy.
Ważny termin aplikacji
Działanie preparatów biostymulujących polega na indukowaniu w roślinie mechanizmów odpornościowych na warunki stresowe. Zawarte w tego typu produktach substancje wpływają na metabolizm rośliny, który ukierunkowuje się na regenerację i odzyskanie wigoru po działaniu niekorzystnych czynników środowiskowych.
Naturalne reakcje obronne rośliny są często opóźnione w stosunku do oddziaływujących na nią stresów biotycznych i abiotycznych, stąd dużą rolę w skutecznym działaniu biostymulatorów jest odpowiedni termin ich aplikacji. Coraz częściej podkreśla się rolę stosowania produktów biostymulujących w momencie, gdy rośliny są jeszcze zdrowe, przed wystąpieniem spodziewanych negatywnych czynników.
Jak do biostymulacji buraków i kukurydzy zalecają podejść firmy?
Zapytaliśmy ekspertów wybranych firm o rekomendacje do stosowania produktów biostymulujących w uprawie buraków cukrowych i kukurydzy.
Marcin Kaczmarek, Dział Doradztwa i Rozwoju, Osadkowski
– W uprawie buraka cukrowego ważnym parametrem jest dynamika początkowego rozwoju. Na jej przebieg wpływ ma nie tylko pogoda, ale także zabiegi herbicydowe. W celu wyrównania plantacji, zmniejszenia stresu herbicydowego i dostarczenia energii do wyrównanego wzrostu zalecany jest zabieg preparatem Maxi-Grow w dawce 0,5 l/ha. Termin aplikacji może się różnić w zależności od pojawiających się problemów (długie i niewyrównane wschody, stres herbicydowy, wiosenna susza) od 4 liści do połowy zakrycia międzyrzędzi (14-35 BBCH). Zabieg ten inicjuje intensywny wzrost i budowę korzenia spichrzowego i stanowi pierwszy stopień technologii Don’t Stop Growing (DSG). Kolejny etap to utrzymanie tego potencjału. Największym zagrożeniem na etapie wzrostu korzenia spichrzowego jest chwościk buraka i sprzyjające jemu warunki pogodowe. Od fazy 39 BBCH (90% zakrycia międzyrzędzi) należy wykonać 3 zabiegi preparatem Barrier Si-Ca w celu wzmocnienia tkanek liści i poprawy transportu asymilatów. Aplikację łączymy z ochroną fungicydową, którą Barrier Si-Ca będzie uzupełniał innym mechanizmem działania w kierunku ograniczenia wpływu chwościka buraka. Technologia DSG sprawdza się również w rozwoju kukurydzy. Maxi-Grow to nawóz dolistny zawierający makro i mikroelementy oraz substancje organiczne, które podane w fazie 4-6 liści kukurydzy, pobudzają roślinę do wzrostu i wpływają na budowę potencjału plonotwórczego oraz dostarczają energii do rozwoju nawet w trudnych warunkach. W uprawie kukurydzy dodatkowo łączymy Maxi-Grow z IonBlue w dawce 0,3-0,5 l/ha. Ten preparat zawiera siarkę i miedź o bardzo wysokiej bioaktywności. W roślinie pełni funkcję zarówno odżywczą jak i fitosanitarną. Drugim etapem jest zastosowanie Barrier Si-Ca, który zastosowany w fazie 7-12 liścia wzmacnia tkanki rośliny dzięki zawartości wapnia i krzemu. Wapń wpływa na wytrzymałość ścian komórkowych, a krzem zwiększa poziom mechanicznej odporności na uszkodzenia. W efekcie zwiększa odporność roślin na niekorzystne warunki biotyczne (choroby i szkodniki) i abiotyczne (np. warunki pogodowe).
Jerzy Mleczko, Specjalista ds. Rozwoju Działu Doradztwa Rolnego, WIALAN
– Długoletnie doświadczenie firmy WIALAN pozwoliło na opracowanie serii nawozów mikroelementowych opartych na doskonale wchłanianych przez roślinę kompleksów mikroelementów z glicyną.Są to produktyFerti Agro Unique RB – skład (g/kg) B-80 Mo-2 Zn*-20, Cu*-15, Mn*-60 Fe*-22, oraz Ferti Agro Unique Z – skład (g/kg) Zn*-120, Cu*-10, Mn*-50, Fe*-20, B-20 Mo-1,5 Ich dodatkowe właściwości to kationy skompleksowane aminokwasem – glicyną (oznaczone *), bardzo dobra rozpuszczalność i mieszalność z innymi produktami. Zalecana dawka 1-3 kg/ha w terminie od 6 liści. Produkty można mieszać z innymi środkami ochrony roślin. Inną propozycją firmy jest Ferti Agro Amino 333, zawierający 87% wszystkich aminokwasów – w tym 22% wolnych aminokwasów, 14% N całkowitego, w tym 13% N organicznego, 7,5% potasu, 0,9% fosforu i 3000 ppH żelaza. Jest to produkt naturalny, całkowicie rozpuszczalny w wodzie uzyskany w wyniku dwukrotnej hydrolizy enzymatycznej. Można go stosować bez względu na fazę rozwojową, w sytuacjach stresowych dla roślin, w zalecanej dawce 0,3-1 kg/ha. Produkty można mieszać z innymi środkami ochrony roślin.
Marek Szymborski, Manager ds. Upraw Specjalistycznych, FLORA
– Niekorzystne warunki pogodowe, zimno oraz opóźnione siewy sprawiły, że stosowanie biostymulatorów w uprawie buraka cukrowego i kukurydzy stało się koniecznością. Aplikacja herbicydów dodatkowo może spowodować stres u roślin, co w konsekwencji objawiać się będzie w postaci fitotoksyczności. Firma Flora zaleca, by wraz z zabiegami herbicydowymi stosować biostymulatory z roślinnych polipeptydów – cząsteczki połączonych ze sobą aminokwasów. Produkt o nazwie Trainer (dawka 1-3 l/ha) zdecydowanie poprawia wzrost i rozwój roślin, wspomagając wchłanianie składników odżywczych, a jednoczesna aplikacja z herbicydami ogranicza fitotoksyczność po ich zastosowaniu. Dodatkowo wykazuje również pozytywny wpływ na parametry jakościowe plonu. Zalecamy by na tym etapie wzrostu buraka cukrowego oraz kukurydzy wprowadzić do gleby pożyteczne bakterie w produkcie GLYSS (dawka 1,25-2,5 kg/ha) – bakterie Bacillus licheniformis, Bacillus methylotrophicus, Bacillus megaterium, które już w początkowych etapach wzrostu stymulować będą ważne procesy fizjologiczne oraz aktywować naturalne mechanizmy odpornosci roślin. Kolejną propozycją Flory jest SCUDO, czyli miedź systemiczna kompleksowana peptydami roślinnymi. SCUDO zawiera aż 9% miedzi systemicznej w postaci glukonianu, dzięki czemu miedź jest szybko wchłaniana przez liście, biorąc udział w wielu procesach fizjologicznych. Badania prowadzone ze SCUDO w znacznym stopniu ograniczały występowanie chwościka buraka (Cercospora beticola). Dawka zalecana w zabiegach dzielonych to 3 – 5 l/ha wraz z fungicydami.
Jacek Preuss, Przedstawiciel handlowy, Sumi Agro
– Shigeki to stymulator rozwoju roślin, zawierający w swoim składzie skoncentrowany ekstrakt z alg morskich Ascophyllum nodosum oraz makro i mikro elementy takie jak: fosfor, potas, bor, molibden, miedź, żelazo, mangan, cynk. Wzmacnia naturalną odporność roślin na stres abiotyczny (zbyt niskie lub zbyt wysokie temperatury, wymoknięcia, susza, zasolenie, grad). Dlatego należy go stosować przed pojawieniem się warunków stresowych dla roślin. W uprawie kukurydzy – stosujemy od fazy 4 liści do fazy rozwoju ziarniaków w kolbach (szczególnie przed spodziewanymi spadkami temperatur), w uprawie buraków cukrowych – od fazy 4 liści do fazy rozwoju korzenia spichrzowego. Dawka: 2-3 l/ha. Kolejną propozycją jest Kaishi – regenerujący stymulator rozwoju roślin, zawierający aminokwasy wytworzone w procesie hydrolizy enzymatycznej białek pochodzenia wyłącznie roślinnego (L-aminokwasy). Kaishi jest zalecany szczególnie do stosowania po okresach stresu i służy łagodzeniu jego skutków (niskie lub wysokie temperatury, wymoknięcia, susza, efekty fitotoksyczne). Termin stosowania w przypadku kukurydzy – od fazy 4-6 liści, po okresach chłodów lub suszy, regenerująco po zabiegach herbicydowych, natomiast w przypadku buraków cukrowych – przed zwarciem międzyrzędzi, po okresach suszy lub nadmiernego uwilgotnienia, regenerująco po zabiegach herbicydowych. Produkt można stosować łącznie z herbicydami, fungicydami i insektycydami.
dr inż. Anna Ambroszczyk, Dyrektor działu badań i rozwoju, Agrarius
– W uprawie roślin rolniczych ogromną rolę spełniają preparaty stymulujące i wspierające rośliny. Od wielu lat firma Agrarius posiada w ofercie produkt nanogro aqua. Jest to specyficzny i niestandardowy preparat oparty na nanomolowych stężeniach kilkunastu pierwiastków, przygotowanych innowacyjną metodą, działający jak swoista szczepionka uodparniająca rośliny. Jego działanie opiera się na wewnątrzkomórkowym ukierunkowaniu rośliny na działanie obronne i antystresowe. Dodatek do nanogro aquawysokoaktywnych substancji humusowych dodatkowo wzmacnia roślinę poprzez szybkie odżywienie i działanie antystresowe. Nanogro uruchamia w roślinie naturalne procesy obronne, takie jak kumulowanie substancji odżywczych w komórkach, wytwarzanie silnego systemu korzeniowego, pogrubienie ścian komórek, poprawa zdrowotności, wytwarzanie dodatkowych barier ochronnych (woski, włoski itp.) Działanie nanogro aqua przejawia się szybkim wzrostem roślin, oraz poprawą ilości i jakości plonu (wyższa zawartość skrobi, cukrów, białka oleju itp.) Potwierdzają to wieloletnie badania i doświadczenia. Nanogro aqua sprzyja również zwiększaniu odporności roślin na stresy jak również szybkiej regeneracji po uszkodzeniach (mrozowych, mechanicznych, chemicznych). Nanogro doskonale miesza się z nawozami, ś.o.r (za wyjątkiem herbicydów). Dawkowanie: 250 ml/ha/200-350 l wody, 1-2 razy w sezonie. Pierwszy zabieg w fazie 2-3 liści.
Ekspert firmy Agrosimex
– Tegoroczny układ pogody nie sprzyja rozwojowi buraków cukrowych i kukurydzy. Aktualnie jest coraz bardziej sucho, wiosna była chłodna, rośliny potrzebują dolistnego wsparcia. W kukurydzy i buraku cukrowym zalecamy nawożenie dolistne: ASX Complex 1 kg/ha oraz ASX Potas Plus 2-3 kg/ha. W ten sposób dostarczamy roślinom wszystkich składników odżywczych. Ponadto zalecamy stosowanie preparatu ASX Krzem Plus w dawce 0,5 l/ha, który zawiera krzem w formie kwasu ortokrzemowego, bor i miedź, co wzmacnia pobieranie składników odżywczych i wody z gleby, zwiększa odporność roślin na stresy (w tym temperaturowy i wodny) oraz intensyfikuje fotosyntezę poprzez zwiększanie dopływu światła do roślin. W burakach cukrowych od fazy 6 liści właściwych polecamy nawóz Viflo miedź-bor w dawce 1,5 l/ha. Nawóz zawiera miedź w postaci nanocząsteczek, potas, bor, cynk i mangan, skompleksowane kwasem glukonowym, co przyspiesza rozprowadzanie składników w obrębie rośliny oraz wzmacnia ich odporność na choroby, co zostało udowodnione w doświadczeniach ścisłych.
