Co znajdziesz w artykule?
Organizatorzy tuczu kontraktowego, tj. spółki Agrifirm Polska i Agri Plus, zobowiązali się do istotnych zmian w swoich praktykach pod wpływem interwencji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Decyzje te mają na celu eliminację nadmiernego ryzyka finansowego dla rolników.
Agrifirm Polska i Agri Plus zobowiązały się do zmian w swoich praktykach
Według badania UOKiK, w Polsce 20-22% skupu żywca wieprzowego w 2021 roku odbyło się na podstawie umów tuczu kontraktowego. Producenci trzody chlewnej stanowią kluczowy element łańcucha dostaw wieprzowiny na rynek. W 2016 roku udział ten wynosił od 12% do 15%, co pokazuje wzrost znaczenia tuczu kontraktowego w sektorze.
UOKiK, w wyniku przeprowadzonych postępowań, zidentyfikował istotne problemy w praktykach spółek Agrifirm Polska i Agri Plus. Organ ten zakwestionował brak odpowiedniego zabezpieczenia rolników przed ryzykiem związanym z tuczem kontraktowym oraz nadmierne obciążanie ich ryzykiem przez wspomniane spółki.
Prezes UOKiK, Tomasz Chróstny, podkreślił, że umowy tych spółek nie precyzują w odpowiedni sposób warunków zabezpieczających rolników przed negatywnymi skutkami zdarzeń niezależnych od nich. Działania te zostały uznane za niedopuszczalne, gdyż rolnicy nie powinni ponosić konsekwencji, jeśli w toku procesu produkcyjnego zachowali należytą staranność.
W wyniku interwencji UOKiK, Agrifirm Polska i Agri Plus zobowiązały się do istotnych modyfikacji w swoich umowach i praktykach.
Zmiany w umowach
Agri Plus
- Wprowadzenie dłuższego terminu weryfikacji dostarczonych zwierząt i pasz przez rolników.
- Uruchomienie procedury zgłaszania reklamacji w przypadku prosiąt i warchlaków „niskiej jakości” oraz wadliwej paszy.
- Weryfikacja reklamacji przez organizatora tuczu.
- Jeśli reklamacja zostanie potwierdzona, koszty opieki nad zwierzęciem przejmie Agri Plus.
Agrifirm Polska
- Waloryzacja cen za świnie w przypadku wzrostu kosztów mediów ponoszonych przez rolnika.
- Pokrywanie kosztów zakupu środków medycznych do szczepień przeciwko wirusowi PCV2.
- Zmniejszenie ograniczeń dotyczących obniżenia ceny za tucznika w przypadku przekroczenia limitów wagowych.
- Skrócenie terminów reklamacji dla zwierząt i paszy.
Dodatkowe działania
- Dodatkowo Agri Plus wprowadził istotne zmiany do umów, m.in. podniesienie stawek minimalnych i maksymalnych za tucznika oraz wycofanie się z postanowienia dotyczącego obniżenia ceny za przekroczenie limitów wagowych. Ponadto firma zobowiązała się do waloryzacji cen w przypadku wzrostu kosztów mediów oraz do organizowania szkoleń dla rolników w latach 2023-2025.
Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się na stronie UOKIK.
Nie są to pierwsze decyzje dotyczące organizatorów tuczu kontraktowego
Podmioty, których dotyczą decyzje, należą do dużych międzynarodowych grup kapitałowych. Agrifirm Polska jest częścią niderlandzkiego producenta pasz Royal Agrifirm Group, natomiast Agri Plus należy, podobnie jak producent mięsa Animex, do grupy Smithfield Foods kontrolowanej przez chiński koncern WH Group – największy producent wieprzowiny na świecie. Podjęcie interwencji w sprawie dużych podmiotów rynkowych powinno być sygnałem również dla pozostałych organizatorów tuczu nakładczego, iż należy dostosować swoje umowy tak, aby uwzględniały one odpowiedni podział ryzyka i wartości między organizatora i producenta rolnego.
Nie są to pierwsze decyzje dotyczące organizatorów tuczu kontraktowego. W 2022 r. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył ponad 68 mln zł na Agri Plus za niedozwolone pozbawianie producentów trzody chlewnej przyznanej im pomocy publicznej związanej z obniżonym dochodem prowadzenia działalności na obszarach występowania afrykańskiego pomoru świń (ASF). Przeprowadzone postępowanie wykazało, że działania przedsiębiorcy stanowiły nieuczciwe wykorzystanie przewagi kontraktowej. Co istotne, w tej decyzji również nie była kwestionowana idea tuczu kontraktowego, a bezprawne pomniejszanie wynagrodzenia producentów o przyznaną im pomoc publiczną.
Przyjęte przez Prezesa UOKiK rozstrzygnięcia pozwolą ograniczyć ryzyka i zwiększyć opłacalność produkcji trzody chlewnej w przypadku tych rolników, którzy zdecydowali się pracować w modelu tuczu nakładczego.
źródło: UOKIK
