Co znajdziesz w artykule?
Mimo dużego postępu w rolnictwie, okres odsadzenia prosiąt dalej pozostaje jednym z najtrudniejszych etapów w produkcji trzody chlewnej. To od niego zależą dalsze sukcesy hodowli, a popełnienie jakichkolwiek błędów skutkować zmniejszoną produkcją świń za czym idą duże straty ekonomiczne.
Kiedy odsadzać prosięta?
Hodowca trzody chlewnej doskonale zdaje sobie sprawę jak istotne jest prawidłowe odsadzenie prosiąt, tak aby nie narażać zwierząt na dodatkowy stres, mało tego, przygotować je w taki sposób aby prawidłowo przybierały na wadze oraz zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób wśród odsadzanych prosiąt. Jeszcze nie tak dawno hodowcy praktykowali odsadzenie młodych od matki w szóstym tygodniu życia. Mimo tej metody, która niosła za sobą lepszy rozwój układu trawiennego u zwierząt czy zwiększoną odporność, odsadzenie prosiąt w 28 dniu życia niesie za sobą dużo więcej korzyści. Nie tylko ze względu na bardziej efektywne wykorzystanie macior, ale również utrzymanie loch w dobrej kondycji.
Odsadzanie prosiąt – czym jest?
Moment odsadzenia prosiąt to ogromne wyzwanie dla hodowcy. Prosięta przechodzą wówczas jeden z najmocniejszych kryzysów w całej hodowli. Jest on wywołany ogromną zmianą w ich życiu, jaką jest rozłąka z matką, która towarzyszyła im od chwili pojawienia się na świecie. Samo odsadzenie prosiąt to nic innego jak zabranie lochy z kojca. Młode pozostają w nim jeszcze do 14 dni. Czynność tą zaleca przeprowadzić się wieczorem, by uniknąć zatarć między młodymi, dodatkowo wskazane jest, aby w ostatnim tygodniu przebywania lochy z prosiętami rozpocząć okres jej zasuszenia.
Jak przygotować zwierzęta do odsadzenia?
A jak przygotować prosięta do odsadzenia? Zaleca się przygotowanie prosiąt oraz lochy do rozłąki. W tym celu stopniowo ogranicza się dostęp młodym do matki. Ma to za zadanie zachęcić prosiaki do większego pobierania paszy. Jego następstwem będzie zmniejszenie ryzyka wystąpienia choroby obrzękowej wśród odsadzanych zwierząt. Dodatkowo ograniczony kontakt młodych z matką hamuje produkcje mleka lochy. Przed odsadzeniem istotne jest również regularne sprawdzanie kondycji prosiąt. Kontrolujemy, czy zwierzęta prawidłowo pobierają paszę, sprawdzamy ich wagę – czy jest ona prawidłowa, kondycję, zachowanie oraz stan zdrowia. Kluczowe jest, by w samym dniu odsadzenia prosiaki były w jak najlepszej kondycji zdrowotnej.
Stres prosiąt a odsadzanie
W momencie odsadzenia stres jest nieunikniony. I nie mamy tutaj na myśli gospodarza, martwiącego się o swoją hodowlę, jest to naturalne. Mowa o stresie u prosiąt, wywołanym rozdzieleniem ich od matki. Jest on przyczyną spadku odporności u zwierząt, osłabienia organizmu czy spowolnienia tempa odchowu. Dodatkowo, duża ilość stresu może być przyczyną biegunek. Przez to, aby zmniejszyć ilość stresu dostarczanego zwierzętom w chwili odsadzenia, zalecane jest aby to locha była zabrana z kojca. Nie odwrotnie. Ważne jest aby odsadzenie przebiegło szybko i sprawnie. Prosięta pozostaną w kojcu jeszcze do dwóch tygodni, aby zmniejszyć skutki uboczne wywołane silnym stresem.
Optymalny termin odsadzania prosiąt
Jak podaje ustawa o ochronie zwierząt, odsadzenie można zacząć dopiero po 21 dniu życia zwierząt. Mimo to, proces odsadzenia prosiąt zalecany jest w 28 dniu ich życia. Hodowca powinien również mieć na uwadze prawidłową wagę prosiaków. Prawidłowy przedział wagowy oscyluje pomiędzy 6 a 8 kg, przy czym nie może być mniejszy niż 5 kg.
Odsadzanie prosiąt a czynniki środowiskowe
Przy odsadzeniu prosiąt ważne są również czynniki środowiskowe, do których możemy zaliczyć temperaturę powietrza oraz samą higienę odchowalni. Optymalna temperatura na porodówce mieści się w przedziale od 23 do 24°C, natomiast jeśli przeprowadzamy zwierzęta do odchowalni, nie może być ona niższa niż 28°C. Należy również zadbać o wysoki poziom higieniczny. Mycie i dezynfekcja pozwoli obniżyć ilość patogenów w otoczeniu zwierząt, co zmniejszy ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych u prosiąt.
Żywienie prosiąt a odsadzanie
A jak wygląda żywienie zwierząt w okresie odsadzenia? Jeszcze przed odsadzeniem, kiedy młode są razem z matką, przyuczamy prosięta do samodzielnego pobierania paszy stałej. Pamiętajmy, że młode prosięta nie mają stabilnej mikroflory układu pokarmowego, przez co nie trudno popełnić błąd żywieniowy. Wiąże się to z tym, że na początku swojego życia ich przewód pokarmowy dostosowany jest do trawienia cukrów prostych oraz dwucukrów. Gorzej sobie radzi ze złożonymi polisacharydami obecnymi w zbożach. Aby uniknąć problemów zdrowotnych, wywołanych niewłaściwym składem dawki pokarmowej, komponenty zbożowe powinno poddać się obróbce cieplnej takiej jak gotowanie czy ekstruzja.
Na co zwrócić uwagę przy karmieniu prosiąt?
Skarmianie paszą osesek przed odsadzeniem pozwoli przyzwyczaić ich przewód pokarmowy do trawienia pasz treściwych oraz zaspokojenie potrzeb pokarmowych, co skutkować będzie prawidłowym rozwojem organizmu i poprawnym przyrostom dziennym. Należy zwrócić uwagę, że pobieranie pasz treściwych powinno rozpocząć się już pod koniec pierwszego tygodnia życia prosiąt. Jakość surowców, z których wykonana jest pasza musi być na wysokim poziomie, a także zawierać składniki pochodzenia zwierzęcego np.: suszona serwatka bądź mączka rybna. Do dawki pokarmowej warto wtrącić dodatki paszowe stabilizujące mikroflorę układu pokarmowego. Mogą to być probiotyki, zakwaszacze, oraz preparaty oparte na kwasach huminowych. Paszę, jaką będziemy skarmiać odsadzone prosięta zaczynamy podawać już na tydzień przed samym odsadzeniem (kiedy młode są jeszcze z matką). Inne zmiany w żywieniu możemy zacząć wprowadzać dopiero po około 2 tygodniach od odsadzenia prosiąt. Warto zaznaczyć, że w okresie okołoodsadzeniowym nie podajemy paszy „do woli”. Karmimy je od 3 do 4 razy dziennie. W ten sposób możemy ograniczyć ryzyko wystąpienia obrzękówki u prosiąt, czyli colienterotoksemii.
Odrobaczanie i szczepienia prosiąt
Dodatkowo, nie zapominajmy o odrobaczaniu prosiąt i szczepieniach ochronnych. Prawidłowa pielęgnacja, higiena i żywienie zwierząt jest kluczem do sukcesu. Dzięki stosowaniu się prawidłowych zaleceń, możemy zaoszczędzić sobie wielu chorób i upadków w hodowli trzody chlewnej.
