Co znajdziesz w artykule?
Po minionym roku można śmiało stwierdzić, że strażacy w Polsce mieli pełne ręce roboty. Przeprowadzili oni 608 tysięcy interwencji, bijąc tym samym rekord z 30-letniej historii Państwowej Straży Pożarnej. To zatrważająca liczba zdarzeń jest aż o 30 tysięcy większa niż dwa lata temu. W przypadku upraw doszło aż do 31 943 pożarów! Przygnębiające statystyki mówią same za siebie.
Według danych KRUS-u, w minionym roku jednorazowe odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu otrzymało 90 rolników. To liczba, która w porównaniu z rokiem 2021 wzrosła o 34 przypadki, sygnalizując tym samym rosnący trend niebezpieczeństw dla naszych gospodarstw. Właśnie dlatego ważne jest, aby w każdym gospodarstwie znajdowały się środki gaśnicze umożliwiające natychmiastowe podjęcie działań gaśniczych i „walkę z ogniem” do czasu przyjazdu straży pożarnej.
Katastrofalna skutki suszy. Wysokie zagrożenie pożarami
Kiedy zima i wiosna przywitały nas nadzwyczaj wilgotnymi warunkami, wielu rolników i mieszkańców Polski zaczęło wierzyć, że nadchodzi odwrót od lat niepokojącej suszy. Jednak nadzieje zostały szybko zduszone przez maj i czerwiec, które przyniosły ze sobą nieuchronne zniszczenie. Susza rolnicza, jak duch z przeszłości, nawiedziła nasz kraj i w raportowanym przez IUNG okresie od 11 kwietnia do 10 czerwca wystąpiła aż w 14 województwach. Regiony Pomorza, Mazur i Kujaw znalazły się w epicentrum problemu, borykając się z największymi wyzwaniami. Na początku czerwca w lasach na terenie prawie całego kraju zarządzono trzeci, najwyższy stopień zagrożenia pożarowego.
Źródła pożarów
Przed nami lato, sianokosy, żniwa, okres wytężonych prac polowych. Warto zwrócić uwagę na dane, które obrazują liczbę pożarów powstałych w różnych warunkach. Wielu z nich zapewne można było uniknąć przy przestrzeganiu podstawowych zasad i przepisów ochrony przeciwpożarowej.
Głównym źródłem pożarów w rolnictwie jest wypalanie nieużytków, choć to proceder zabroniony i związany z możliwością utraty przez rolnika dopłat. Do pożarów dochodzi też często w wyniku usterek technicznych eksploatowanego sprzętu rolniczego, zwarcia instalacji elektrycznej w pomieszczeniach inwentarskich, a także palenia tytoniu i używania otwartego ognia w czasie pracy.
Wykonuj okresowe przeglądy
Budynki inwentarskie oraz ich wyposażenie powinny być utrzymywane w odpowiednim stanie technicznym. Instalacja elektryczna, będąca głównym źródłem pożarów, powinna być wykonana w sposób ograniczający bezpośrednie oddziaływanie agresywnego środowiska panującego w budynku, a także poddawana okresowym przeglądom przez osoby posiadające stosowne kwalifikacje. Wszelkie usterki i nieprawidłowości instalacji oraz urządzeń zasilanych energią elektryczną należy bezzwłocznie usuwać!
Właściwa gaśnica
Pomieszczenia inwentarskie powinny być wyposażone w gaśnice spełniające wymagania polskich norm dotyczących gaśnic. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie:
A – materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli;
B – cieczy i materiałów stałych topiących się;
C – gazów; D – metali;
F – tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych.
Ilość środka gaśniczego (wyrażona w kg lub dm3) powinna być dobrana według współczynnika 2 kg (dm3) na każde 300 m2 powierzchni strefy pożarowej.
Gaśnice należy systematycznie kontrolować w celu oceny ich stanu technicznego i poprawności zadziałania w czasie pożaru. Ważne jest prawidłowe rozmieszczenie gaśnic wewnątrz budynków inwentarskich. Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, nienarażo- nych na uszkodzenia mechaniczne oraz źródła ciepła. Przy rozmieszczaniu gaśnic należy zapewnić swobodne dojście do nich o szerokości co najmniej 1 m. Odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m. Gaśnice, wyjścia ewakuacyjne oraz kierunki ewakuacji należy oznakować.
Zalecanym rozwiązaniem zapewniającym skuteczną walkę z ogniem jest wyposażenie gospodarstw w system instalacji wodociągowej przeciwpożarowej (hydranty zewnętrze i wewnętrzne). Warto dodać, że służą one wyłącznie do gaszenia pożaru z grupy A.
Gaśnice na sprzęcie rolniczym
Niebezpieczeństwo gwałtownego pożaru występuje także w czasie żniw oraz zbioru siana i słomy. Zapylenie, niska wilgotność materii organicznej oraz wysoka temperatura stanowią idealne warunki dla pojawienia się ognia i rozwoju pożaru. Niestety, przebiega on bardzo gwałtownie, często operatorowi sprzętu pozostaje tylko ucieczka.
W czasie prac należy bezwzględnie przestrzegać zakazu palenia tytoniu i używania otwartego ognia. Eksploatowany sprzęt rolniczy powinien być obowiązkowo wyposażony w gaśnice proszkowe, przeznaczone do gaszenia pożarów z grupy A, B, C, o masie co najmniej 6 kg.
Miejsce omłotów, niezależnie od wymaganych gaśnic, musi być wyposażone w pojemnik z wodą o objętości co najmniej 200 dm3 przygotowaną do wykorzystania w celach gaśniczych z użyciem wiadra lub w inny równorzędny sposób.
Bezpieczna ewakuacja budynków gospodarczych: Kluczowe zasady
W celu przeprowadzenia sprawnej ewakuacji z budynków gospodarczych należy zapewnić prawidłowe oświetlenie, ład i porządek ciągów komunikacyjnych i wyjść ewakuacyjnych. Odległość od najdalszego stanowiska dla zwierząt do wyjścia ewakuacyjnego nie powinna przekraczać przy ściółkowym utrzymywaniu zwierząt – 50 m, a przy bezściółkowym – 75 m, w bezściółkowym chowie bydła, trzody chlewnej i owiec, jeżeli liczba bydła i trzody chlewnej nie przekracza 15 sztuk, a owiec – 200 sztuk, należy stosować co najmniej jedno wyjście ewakuacyjne. Wrota i drzwi pomieszczeń inwentarskich powinny otwierać się na zewnątrz.
Bezpieczne składowanie płodów rolnych
W celu ograniczenia możliwości wystąpienia pożaru w obrębie siedliska należy również zapewnić bezpieczne składowanie płodów rolnych oraz rolniczych środków produkcji.
Produkty roślinne należy składować w sposób uniemożliwiający ich samozapłon. W przypadku konieczności składowania produktów niedosuszonych rolnik powinien dokonywać systematycznej pomiaru ich temperatury. Miejsce przeznaczone do ustawienia stert, stogu lub brogów powinno znajdować się w odległości nie mniejszej niż: 30 m od budynków wykonanych z materiałów palnych, 20 m od budynków wykonanych z materiałów niepalnych i o pokryciu co najmniej trudno zapalnym, 30 m od dróg publicznych, 10 m od dróg wewnętrznych i od granicy działki, 30 m od urządzeń i przewodów linii elektrycznych wysokiego napięcia oraz 100 m od lasów i terenów zalesionych.
Dodatkowo między stertami, stogami stanowiącymi odrębne strefy pożarowe należy zachować co najmniej 30-metrową odległość.Wokół stert, stogów i brogów należy wykonać i utrzymywać powierzchnię o szerokości co najmniej 2 m w odległości 3 m od ich obrysu pozbawioną materiałów palnych.
Zbiorniki naziemne dwupłaszczowe o pojemności do 5 m3 przeznaczone do przechowywania oleju napędowego należy posadowić co najmniej 10 m od budynków mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej oraz minimum 5 m od innych obiektów budowlanych oraz od granicy działki sąsiedniej.
Czyste pole – prewencja pożarowa
Do działań prewencyjnych mających za zadanie zminimalizowania pożaru w czasie zbioru należy przystąpić na długo przed wyruszeniem pras czy kombajnów w pole, najlepiej jesienią lub wczesną wiosną. Należy systematycznie usuwać kamienie i inne przedmioty, np. druty, pręty z działek rolnych, gdyż mogą doprowadzić one do mechanicznego uszkodzenia elementów roboczych sprzętu, a także być źródłem iskier i pożaru. Warto także przed rozpoczęciem zbioru olbrzymie działki rolne podzielić na mniejsze, oddzielone od siebie pasami pozbawionymi łatwopalnej materii organicznej.
Ekonomiczne skutki pożarów są bardzo wysokie, często nieodwracalne w skutkach, mogą w kilka minut zmienić w zgliszcza wieloletnią pracę rolnika. Dlatego, drogi rolniku, pamiętaj o tych zasadach ochrony przeciwpożarowej. Twoje świadome działania i proaktywne podejście mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia pożaru oraz ograniczyć jego skutki. Zachowaj czujność, usuwaj potencjalne zagrożenia, dbaj o odpowiednie wyposażenie przeciwpożarowe i podziel się tą wiedzą z innymi. Twoje starania mogą być kluczowe dla ochrony nie tylko Twojego gospodarstwa, ale także całej społeczności rolniczej
