Co znajdziesz w artykule?
Z grudniowego raportu GUS wynika, że w optymalnym terminie agrotechnicznym w kraju zasiano oziminy na ok. 89% powierzchni przeznaczonej pod uprawę zbóż ozimych, natomiast pozostałą powierzchnię zasiano nawet z 1-2 tygodniowym opóźnieniem.
Areał zbóż ozimych pod nowe zbiory jest podobny jak przed rokiem
Z oceny przeprowadzonej w listopadzie przez rzeczoznawców terenowych GUS wynika, że zbóż ozimych pod zbiory w 2024 r. zasiano ok. 4,5 mln ha, tj. na poziomie zbliżonym do roku ubiegłego, z tego:
- pszenicy ozimej zasiano ok. 2,3 mln ha,
- żyta ponad 0,7 mln ha,
- pszenżyta ozimego ok. 1,1 mln ha,
- jęczmienia ozimego ponad 0,3 mln ha,
- mieszanek zbożowych ozimych ok. 0,1 mln ha.
Powierzchnię obsianą rzepakiem i rzepikiem ozimym szacuje się na około 1,0 mln ha.
W optymalnych terminach agrotechnicznych zasiano 85% powierzchni pszenicy ozimej, blisko 93% powierzchni żyta, ponad 92% powierzchni jęczmienia ozimego, blisko 93% powierzchni pszenżyta ozimego, ok. 90% powierzchni ozimych mieszanek zbożowych i ponad 82% powierzchni rzepaku i rzepiku ozimego.
Kondycja głównych zbóż ozimych jest nieco lepsza niż przed rokiem
Zasiewy zbóż ozimych pod zbiory w 2024 r., przed wejściem w stan zimowego spoczynku oceniono w stopniach kwalifikacyjnych następująco:
- mieszanki zbożowe ozime na 3,8 stopnia,
- żyto na 3,9 stopnia,
- pszenżyto ozime na 4,0 stopnia,
- jęczmień ozimy na 4,0 stopnia,
- pszenica ozima na 4,0 stopnia.
Stan zasiewów zbóż ozimych, tj. pszenicy, żyta, pszenżyta i jęczmienia oceniono na poziomie nieco wyższym od oceny ubiegłorocznej, natomiast zasiewy mieszanek zbożowych oceniono na poziomie roku ubiegłego.
W przekroju terytorialnym stan plantacji zbóż ozimych był bardzo zróżnicowany
Oceny stanu poszczególnych gatunków zbóż ozimych wahały się:
- dla pszenicy od 3,4 stopnia kwalifikacyjnego w województwie dolnośląskim do 4,5 stopnia w województwie opolskim,
- dla żyta od 3,5 stopnia kwalifikacyjnego w województwie dolnośląskim do 4,5 stopnia w województwie podkarpackim,
- dla jęczmienia od 3,5 stopnia kwalifikacyjnego w województwach: dolnośląskim i mazowieckim do 4,5 stopnia w województwach: kujawsko-pomorskim i podkarpackim,
- dla pszenżyta od 3,5 stopnia kwalifikacyjnego w województwie dolnośląskim do 4,4 stopnia w województwach: kujawsko-pomorskim, opolskim, podkarpackim i śląskim,
- dla mieszanek zbożowych od 3,6 stopnia kwalifikacyjnego w województwach: dolnośląskim, mazowieckim i pomorskim do 4,4 stopnia w województwie opolskim.
Plantacje rzepaku i rzepiku ozimego średnio w kraju oceniono na 4,0 stopnia kwalifikacyjnego
Oceny plantacji rzepaku i rzepiku wahały się od 3,6 stopnia kwalifikacyjnego w województwie mazowieckim do 4,7 stopnia w województwie podkarpackim.
Warunki agrometeorologiczne
We wrześniu notowano wyjątkowo wysokie temperatury powietrza, znacznie przekraczające normy wieloletnie, przy jednocześnie bardzo niskich (znacznie poniżej normy) opadach atmosferycznych
W wyniku niedoboru opadów w wielu rejonach kraju obserwowano przesuszenie gleby, które utrudniało wykonywanie prac polowych, a przede wszystkim orek przedsiewnych i siewów ozimin. Ciepła pogoda we wrześniu stwarzała na ogół dobre warunki dla przeprowadzania zbioru upraw. Na początku września zakończono rozpoczęte w sierpniu siewy rzepaku ozimego, wykonywano orki przedsiewne oraz rozpoczęto siewy żyta i pszenżyta. Do siewu pszenicy ozimej przystąpiono lokalnie w drugiej, a powszechnie w trzeciej dekadzie miesiąca. Warunki wilgotnościowe gleby nie sprzyjały wschodom ozimin. W pierwszej połowie września zakończono na ogół zbiór kolejnego pokosu traw łąkowych i wieloletnich roślin motylkowych oraz przystąpiono do zbioru buraków cukrowych. W ciągu miesiąca kontynuowano rozpoczęte w sierpniu wykopki ziemniaków. W całym kraju prowadzono zbiór kukurydzy na zielonkę. Lokalnie pod koniec miesiąca zbierano poplony ścierniskowe.
Ciepła i słoneczna pogoda w październiku z lokalnie intensywnymi opadami deszczu stwarzała na ogół dobre warunki dla wykonywania prac polowych
Do końca drugiej dekady miesiąca zakończono rozpoczęte we wrześniu siewy żyta i pszenżyta oraz pszenicy ozimej. Oziminy wysiane we wrześniu zaczęły się krzewić pod koniec października. Tak samo jak przed rokiem, stan wschodów upraw ozimych oceniono na 3,8 do 3,9 stopnia kwalifikacyjnego.
W drugiej połowie miesiąca zakończono wykopki ziemniaków oraz kontynuowano zbiór buraków cukrowych, kukurydzy uprawianej na ziarno i poplonów ścierniskowych. Powszechnie wykonywano orki przedzimowe. Do końca października na obszarze całego kraju trwał okres pastwiskowy.
W pierwszej połowie listopada, wyższa niż zwykle o tej porze roku, temperatura powietrza i gleby podtrzymywała wegetację i stwarzała dobre warunki dla wschodów, wzrostu i rozwoju późno zasianych ozimin
Pogoda sprzyjała także wykonywaniu jesiennych prac polowych oraz zbiorów roślin okopowych i pastewnych. Oziminy wysiane w optymalnych terminach agrotechnicznych krzewiły się, a dobowe wahania temperatury powietrza sprzyjały hartowaniu się roślin. W połowie listopada w całym kraju dobiegał końca zbiór buraków cukrowych oraz poplonów ścierniskowych. Kończono także wykonywanie orek przedzimowych i innych jesiennych prac polowych. W ciągu miesiąca nadal prowadzono zbiór kukurydzy uprawianej na ziarno. Sprzyjające warunki termiczne w wielu rejonach kraju wpłynęły na przedłużenie sezonu pastwiskowego do trzeciej dekady listopada. Występujące w trzeciej dekadzie listopada znaczne ochłodzenie oraz opady śniegu przyczyniły się do zwolnienia procesów życiowych roślin.
Źródło: GUS
