Zanim przejdziemy do pogody w nocy i w dzień zaznaczę, że chłodniejsza pogoda utrzyma się jeszcze nieco ponad tydzień. Mimo okresu chłodniejszego jutro lokalnie temperatura przekroczy w dzień i +10 stopni. Następnie po 20 lutego napłynie powietrze znad Morza Śródziemnego i Zatoki Biskajskiej podnosząc nam temperaturę do +2/+5 stopni w ciągu dnia a potem trafi nas powietrze znad Afryki i temperatura poszybuje w końcówce lutego powyżej 10-14 stopni Celsjusza.
Zanim to nastąpi przed nami noc z umiarkowanym zachmurzeniem na Podlasiu, Mazowszu oraz na Opolszczyźnie i Dolnym Śląsku. Na termometrach od -11/-10 stopni na Podlasiu i Mazurach; -9 stopni w pasie od Kaszub po Warmię, północne Mazowsze i wschód Lubelskiego; -8/-5 od Kujaw po Łódzkie, Świętokrzyskie do -5/-4 stopni na zachodzie kraju oraz na południu. Jednak w rejonie Nowego Sącza, Nysy, Jawora zaznaczy się wiatr fenowy i w nocy nie powinno być mniej niż -2/+1 stopień.
W ciągu dnia powieje dość silny wiatr- na wschodzie, południu i w centrum z kierunku południowo wschodniego a na zachodzie i północy ze wschodu. Taki kierunek wiatru oznacza fen w Bieszczadach oraz miejscami w Tatrach i Sudetach wróżąc znaczny wzrost temperatury w kotlinach i tak w rejonie Tarnowa, Krosna, Nowego Sącza w ciągu dnia może być nawet +10 stopni. Odwilż powinna dosięgnąć doliny Wisły w centrum kraju. Najchłodniej tym razem będzie w rejonie Kartuz, Elbląga i Suwałk – około -1 stopnia. Chmur w ciągu dnia będzie przybywać na zachodzie i południu kraju. Przed wieczorem od Ziemi Lubuskiej po południe, zachód Wielkopolski, Dolny Śląsk, Opolskie będzie juz zupełnie pochmurnie. Chmury będą zapowiedzią słabych opadów śniegu w czwartek na zachodzie kraju oraz opadów mżawki na południu kraju. Do soboty w wielu regionach kraju krajobraz nieco się zabieli do 0,4-2,5 cm; jednakże wiatr z otwartych pól skutecznie przewieje śnieg w zagłębienia terenu.
W weekend temperatura spadnie a wiatr zmieni kierunek na północny a po weekendzie zacznie skręcać na północno zachodni i zachodni. Podczas ochłodzenia w dniach 15-19 luty temperatury nocami będą oscylować między -12/-8 stopni na wschodzie i południu kraju; -10/-7 stopni na północy i w centrum do -7/-5 na zachodzie kraju. W ciągu dnia notować będziemy niewielki mróz na poziomie -5 stopni na wschodzie; -3 w centrum, południu i na północy kraju do -2/0 na zachodzie i południowym zachodzie kraju.
W dniach 8-9 lutego w Lublinie odbyła się XVII edycja Targów Rolniczych Agro-Park. Zwiedzający mogli zapoznać się z ofertą ponad 120 wystawców. Nie zabrakło premier najnowszych ciągników i maszyn towarzyszących oraz środków do produkcji rolnej.
Każde targi to doskonałą okazja na prezentację najnowszych ciągników i maszyn towarzyszących. Swoją premierę na stoisku firmy Roltex miała nowa seria ciągników Claas Axos 3. Jest ona pozycjonowana pomiędzy serią Arion 400 i Axos 200, a tak naprawdę jest następcą dobrze znanej wcześniej serii Axos 300. W skład nowej serii wchodzą cztery modele Axos 3.95, 3.105, 3.110 i 3.120 o mocach odpowiednio 92, 103, 112 i 120 KM. Do napędu zastosowano 4-cylindrowy silnik FPT (Fiat Powertrain), który spełnia normy emisji spalin Stage V. Jego pojemność skokowa to 3,6 l. Operator ma do dyspozycji dwie pamięci obrotów silnika. Zbiornik paliwa jest o pojemności 160 l, a na płyn AdBlue 10 l. Producent w nowej serii ciągników Axos 3 wydłużył okresy między przeglądami do 600 godzin pracy.
Przekładnie do wyboru
W układzie przeniesienia napędu z firmy Carraro dostępne są trzy typy przekładni. Najprostsza to 12/12 z mechanicznym rewersem. Oferuje ona 6 biegów i dwa zakresy. Kolejna 24/12 ma zastosowany rewers sterowany elektronicznie i jeden półbieg zmieniany pod obciążeniem. Do wyboru jest jeszcze przekładnia 36/18, która oferuje trzy zakresy i półbieg zmieniany pod obciążeniem oraz rewers sterowany elektronicznie. Trzeci zakres załącza biegi pełzające, gdzie prędkość jazdy zaczyna się od 150 m/h. Przy zmianie biegów przydaje się przycisk wysprzęglika w dźwigni, co znacznie zwiększa komfort pracy i eliminuje korzystanie z pedału sprzęgła.
Dwa ostatnie typy przekładni opcjonalnie oferują funkcję Smart Stop, która pozwala zatrzymać ciągnik po wciśnięciu pedału hamulca i nim ruszyć po jego puszczeniu. Jest to bardzo przydatna funkcja przy pracy z ładowaczem czołowym lub prasą zwijającą. Oprócz tego dwa ostatnie rodzaje przekładni wyposażone są w elektryczną blokadę postojową, którą aktywuje się dźwignią Revershift. Warto zaznaczyć, że maksymalna prędkość jazdy 40 km/h jest osiągana przy 1750 obr./min wału korbowego. Operator ma do dyspozycji 11 biegów w zakresie od 5 do 15 km/h.
Firmę ROL-EX Quality Farming nagrodzono za kultywator bezorkowy KBO 300. Fot. K. Grzeszczyk
Nowa seria ciągników Claas Axos 3 sprawdzi się zarówno w pracach polowych jak i w budynkach inwentarskich, a to za sprawą możliwości zamówienia ciągnika z kołami o średnicy opasana 30 cali, gdzie wysokość ciągnika to 2,5 m. Z takim parametrem będzie można swobodnie pracować w starszej generacji budynkach inwentarskich. Z kolei konfigurując ciągnik z myślą o pracach polowych będzie można na tylnej osi zamontować koła o średnicy opasania 38 cali. Tylny TUZ ma udźwig 5,3 t z kolei opcjonalny przedni TUZ ma udźwig 3,2 t. W opcji jest również przedni WOM pracujący z prędkością 1000 obr./min. Producent oferuje również możliwość wyposażenia ciągników Axos 3 w fabryczny ładowacz czołowy z hydraulicznym lub mechanicznym poziomowaniem.
Do jego sterowania można zamówić dżojstik E-PILOT S. Dla zwiększenia wydajności prac załadunkowych można zamówić układ hydrauliczny o przepływie 90 l/min. Przy konfiguracji warto również zwrócić uwagę na system dynamicznego kierowania, po jego aktywowaniu mamy o połowę mniej obrotów kierownicą ze skrajnych położeń kół. Ta funkcja przyda się z pewnością przy pracy z ładowaczem czołowym i na uwrociach w pracach polowych. Operator pracuje w komfortowej kabinie, w której można otwierać do przodu drzwi o kąt 180 stopni. Dodatkowo jest blokada, która pozwala na pracę przy otwartych drzwiach. Otwierana jest również przednia szyba i okno dachowe.
Duże maszyny
Zwiedzający mieli okazję obejrzeć strefę dużych ciągników różnych marek. Wystawiono tam m.in. największy ciągnik Claas Xerion 12.650, Axion 830, Fendt 1167 Vario MT, New Holland T7. 340 HD oraz John Deere 8RX 410. Z dużych maszyn przed halami wystawowymi był prezentowany kombajn Fendt Ideal 9 T oraz kombajn do zbioru buraków cukrowych Vervaet Q616.
Jest to sprzęt Holenderskiej produkcji. Maszyna była z firmy usługowej Marek Klajn z Chełma w woj. Lubelskim. Została on wyprodukowana w 2019 roku. Drugi taki kombajn pracuje w okolicach Wrocławia. Producent zastosował w tym kombajnie kilka ciekawych rozwiązań, które pozwalają na lepszy zbiór buraków, które czasami trzeba zbierać w niesprzyjających warunkach. Z przodu pracuje tradycyjny ogławiacz liści, dalej sekcja noży ścinających główki i wyorywacz lemieszowy, pracujący na mimośrodzie.
Separacja na gwiazdach
Wykopane buraki trafiają na dwie gwiazdy czyszczące. W innych markach kombajnów do zbioru buraków cukrowych są stosowane poprzecznie wały. Pracując na ciężkich glebach, a już w szczególności po opadach deszczu bardzo często zdarza się, że lemiesze wyorywują nie tylko buraki, ale również bardzo zwięzłą glebę w kształcie klina. Niestety na wałkowych systemach separujących przy małej obsadzie buraków i ciężkich warunkach polowych bardzo często zdarza się, że wyorane bryły się nie rozsypują.
Tocząc się dalej tworzą się ogromne bryły o masie 5 i więcej kilogramów, które trafiają na taśmę sitową, dalej na gwiazdy czyszczące i do zbiornika. Niestety doczyszczarka na pryzmie takiej bryły nie jest w stanie rozkruszyć trafia to na naczepę auta i jedzie do cukrowni. Tam są pobierane próby na zanieczyszczenia i wystarczy, że urządzenie do jej wykonywania trafi na taką bryłę gleby to mamy zanieczyszczenia na poziomie nawet 35-40%. Są to ogromne straty, które postanowili wyeliminować holenderscy konstruktorzy. zastosowali zamiast sekcji wałków gwiazdy czyszczące, które obracają się w prawą stronę.
Z dużych maszyn wystawiono przed halami samojezdny kombajn do zbioru buraków cukrowych Vervaet Q616. Fot. K. Grzeszczyk
Nawet, gdy będzie trzeba zbierać buraki w bardzo trudnych warunkach to wycinanie kliny gleby będą od razu podcinane od spodu gwiazdą czyszczącą tym samym eliminując duże bryły. Dodatkowo można ustawić sobie szczelinę pomiędzy gwiazdą a koszem sitowym. Jak mamy ładny i duży burak to można szczelinę zwiększyć by maksymalnie na pierwszych gwiazdach odseparować buraka od gleby.
Warto również dodać, że przy zbiorze zachwaszczonych plantacji w ok. 80% wylecą one przez szczelinę pomiędzy gwiazdą a koszem sitowym. Mamy wtedy dużo bardziej czyste i dobrze zebrane buraki cukrowe. Trafiają one do zbiornika o ładowności 16 t, jego wyładunek trwa 50 sekund. Kombajn jest napędzany silnikiem firmy DAF o mocy 390 kW/530 KM. Zbiorni na olej napędowy jest o pojemności 990 l.
Nagrodzeni w Lublinie
Tradycją Targów Agro-Park jest przyznawanie i wręczanie nagród w konkursach targowych. Podczas ostatniej edycji Komisja Konkursowa w składzie prof. dr hab. Małgorzata Haliniarz, prof. dr hab. Eugeniusz R. Grela i prof. dr hab.
Wojciech Tanaś przyznali w kategorii Maszyny Uprawowe Produkt Roku Targów Rolniczych Agro-Park dla firmy ROL-EX Quality Farming za kultywator bezorkowy KBO 300. W kategorii Maszyny dla Hodowli Produkt Roku Targów Rolniczych Agro-Park otrzymała firma Thye Lokenberg-Polska za podłogę rusztową dla bydła typu RF. W kategorii nasiona, chemia rolnicza narzędzia i usługi dla rolnictwa otrzymała firma Metria za zbiornik na olej napędowy Eco Fuel Tank 1500 l.
Z kolei w kategorii Rolnictwo 4.0 nagrodzono firmę Rolkoma za robota autonomicznego Orio, którego producentem jest firma Naio Technologies. W kategorii innowacje komisja konkursowa przyznała wyróżnienie oraz nagrodę główną dla firmy Omat za mulczera bocznego poziomego Nextra. Główna nagroda w kategorii Innowacje przypadła dla firmy Sipma S.A. za rozsiewacz nawozów mineralnych Sipma RN 1600 Optimus.
W kategorii Sadownictwo nagrodzono firmę VMA Poland KK za opryskiwacz Cobra KK. Na wyróżnienie za formę Promocji Targowej zasłużyli ex aequo firmę Rolex i firmę Winkler. Na zakończenie uhonorowano również firmy, które w tym roku obchodzą wyjątkowe jubileusze. Hodowla Roślin Strzelce obchodzi jubileusz 80-lecia, Fino – 35 lat, Osadkowski – 35 lat, Sipma – 35 lat, Ditta-Seria – 30 lat, Henryk Batyra Maszyny Rolnicze – 30 lat, Agrotex Centrum Rolniczo-Techniczne – 20 lat, Vantage Polska 20 lat, Firma Grupa Eden właściciel marki kamery4U.pl – 15 lat, Gomar Marcin Włodarczyk – 15 lat, Skavska Hale – 10 lat i Wanicki Agro – 10 lat.
Grupa Azoty wprowadza na rynek nowy nawóz wieloskładnikowy – POLIFOSKA Multi S, produkowany w zakładach w Policach. Po sukcesach takich produktów jak megAN, RSM OPTIMA czy eNpluS, firma poszerza swoje portfolio o kolejny innowacyjny produkt.
Skład i właściwości POLIFOSKI Multi S
POLIFOSKA Multi S charakteryzuje się wysoką zawartością składników pokarmowych o doskonałej rozpuszczalności i dostępności dla roślin:
7% azotu w formie amonowej
10% fosforu
20% potasu
5% wapnia
1% magnezu
23% siarki w formie siarczanowej
dodatkowo wzbogacony krzemem
Dzięki takiemu składowi, nawóz wspiera prawidłowy wzrost i rozwój roślin oraz poprawia jakość plonów. Wysoka rozpuszczalność w wodzie umożliwia szybkie dotarcie składników do korzeni, co jest kluczowe już od początku wegetacji.
Korzyści wynikające ze składu nawozu
Azot amonowy (7%): Bezpośrednio pobierany przez rośliny, zabezpieczony przed wymywaniem z gleby. Stymuluje pobieranie fosforu i ogranicza nadmierne pobieranie potasu.
Fosfor (10%): W formie fosforanu amonowego, najlepiej przyswajalnej przez rośliny, dostępny nawet przy ograniczonej wilgotności gleby.
Potas (20%): Reguluje gospodarkę wodną i azotową, zwiększa odporność roślin na choroby, szkodniki i mróz oraz ogranicza wyleganie.
Wapń (5%): Ważny składnik budulcowy roślin, poprawia pobieranie składników pokarmowych, szczególnie potasu i fosforu, wspierając rozwój systemu korzeniowego.
Magnez (1%): Łatwo przemieszcza się w glebie, wspierając procesy fotosyntezy i metabolizmu roślin.
Siarka siarczanowa (23%): Dobrze rozpuszczalna w wodzie, łatwo pobierana przez rośliny, wspiera metabolizm azotu i biosyntezę białka.
Krzem: Poprawia odporność roślin na czynniki stresowe, zwiększa pobieranie fosforu w skrajnych warunkach pH gleby oraz wzmacnia tolerancję na ekstremalne temperatury.
Kiedy sypać polifoske?
POLIFOSKA Multi S wyróżnia się jednolitym i trwałym granulatem, co zapewnia równomierną aplikację. Nawóz jest szczególnie polecany do zastosowania przedsiewnego, najlepiej na 7-14 dni przed siewem, mieszając go z glebą na głębokość 10-20 cm. Może być również stosowany pogłównie wczesną wiosną na oziminy.
Nawóz jest zalecany pod wszystkie rośliny uprawne, w tym:
zboża jare i ozime
rzepak ozimy
kukurydzę
rośliny bobowate
okopowe
użytki zielone
Szczególnie polecany na stanowiska z wysoką i bardzo wysoką zawartością fosforu.
Wprowadzenie POLIFOSKI Multi S to kolejny krok Grupy Azoty w kierunku dostarczania nowoczesnych i efektywnych rozwiązań dla rolnictwa, odpowiadających na potrzeby współczesnych upraw.
Claas wprowadza na rynek nową serię ciągników Axos 3, która jest adresowana do gospodarstw rodzinnych. Jest ona pozycjonowana pomiędzy serią Arion 400 i Axos 200, a tak naprawdę jest następcą dobrze znanej wcześniej serii Axos 300. Sprawdź parametry techniczne nowych ciągnikow od CLAASA!
Nowa seria ciągników CLAAS
W skład nowej serii wchodzą cztery modele Axos 3.95, 3.105, 3.110 i 3.120 o mocach odpowiednio 92, 103, 112 i 120 KM. Z kolei maksymalny moment obrotowy jest określony na 366, 406 438 i 466 Nm. Do napędu zastosowano 4-cylindrowy silnik FPT (Fiat Powertrain), który spełnia normy emisji spalin Stage V. Jego pojemność skokowa to 3,6 l. Operator ma do dyspozycji dwie pamięci obrotów silnika. Zbiornik paliwa jest o pojemności 160 l, a na płyn AdBlue 10 l. Producent w nowej serii ciągników Axos 3 wydłużył okresy między przeglądami do 600 godzin pracy.
Przekładnie do wyboru
W układzie przeniesienia napędu z firmy Carraro dostępne są trzy typy przekładni. Najprostsza to 12/12 z mechanicznym rewersem. Oferuje ona 6 biegów i dwa zakresy. Kolejna 24/12 ma zastosowany rewers sterowany elektronicznie i jeden półbieg zmieniany pod obciążeniem. Do wyboru jest jeszcze przekładnia 36/18, która oferuje trzy zakresy i półbieg zmieniany pod obciążeniem oraz rewers sterowany elektronicznie. Trzeci zakres załącza biegi pełzające, gdzie prędkość jazdy zaczyna się od 150 m/h. Przy zmianie biegów przydaje się przycisk wysprzęglika w dźwigni, co znacznie zwiększa komfort pracy i eliminuje korzystanie z pedału sprzęgła.
Dwa ostatnie typy przekładni opcjonalnie oferują funkcję Smart Stop, która pozwala zatrzymać ciągnik po wciśnięciu pedału hamulca i nim ruszyć po jego puszczeniu. Jest to bardzo przydatna funkcja przy pracy z ładowaczem czołowym lub prasą zwijającą. Oprócz tego dwa ostatnie rodzaje przekładni wyposażone są w elektryczną blokadę postojową, którą aktywuje się dźwignią Revershift. Warto zaznaczyć, że maksymalna prędkość jazdy 40 km/h jest osiągana przy 1750 obr./min wału korbowego. Operator ma do dyspozycji 11 biegów w zakresie od 5 do 15 km/h.
Niski ciągnik
Nowa seria ciągników Claas Axos 3 sprawdzi się zarówno w pracach polowych jak i w budynkach inwentarskich, a to za sprawą możliwości zamówienia ciągnika z kołami o średnicy opasana 30 cali, gdzie wysokość ciągnika to 2,5 m. Z takim parametrem będzie można swobodnie pracować w starszej generacji budynkach inwentarskich. Z kolei konfigurując ciągnik z myślą o pracach polowych będzie można na tylnej osi zamontować koła o średnicy opasania 38 cali. Tylny TUZ ma udźwig 5,3 t z kolei opcjonalny przedni TUZ ma udźwig 3,2 t.
W opcji jest również przedni WOM pracujący z prędkością 1000 obr./min. Producent oferuje również możliwość wyposażenia ciągników Axos 3 w fabryczny ładowacz czołowy z hydraulicznym lub mechanicznym poziomowaniem. Do jego sterowania można zamówić dżojstik E-PILOT S. Dla zwiększenia wydajności prac załadunkowych można zamówić układ hydrauliczny o przepływie 90 l/min. Przy konfiguracji warto również zwrócić uwagę na system dynamicznego kierowania, po jego aktywowaniu mamy o połowę mniej obrotów kierownicą ze skrajnych położeń kół. Ta funkcja przyda się z pewnością przy pracy z ładowaczem czołowym i na uwrociach w pracach polowych.
Praca z otwartymi drzwiami
Operator pracuje w komfortowej kabinie, w której można otwierać do przodu drzwi o kąt 180 stopni. Dodatkowo jest blokada, która pozwala na pracę przy otwartych drzwiach. Otwierana jest również przednia szyba i okno dachowe. Prace po zmroku ułatwia pakiet oświetlenia LED. Jest to wyposażenie opcjonalne, ale przy zamówieniu ciągnika można otrzymać kod rabatowy pozwalający na zakup tego pakietu do końca roku w cenie 1 zł.
Komisja Europejska obniżyła swoje szacunki dotyczące produkcji rzepaku w UE w 2024 r. do 16,9 mln ton (najmniej od 4 lat). Jednocześnie przetwórstwo rzepaku w sezonie 2024/25 ma osiągnąć 22,2 mln ton. Duże niedobory nasion na unijnym rynku uzupełniane są importem.
Produkcja rzepaku w UE-27 najniższa od 4 lat – wykres
Unijny import rzepaku w tym sezonie szacowany jest na 5,8 mln ton
Od początku sezonu (lipiec 2024 – do 02.02.2025) kraje UE sprowadziły 3,67 mln ton nasion rzepaku (+3% – r/r), czyli 63% szacowanego na cały sezon importu. Nasz udział w unijnym imporcie rzepaku jest symboliczny (0,14%) i wynosi tylko 5,3 tys. ton.
Import rzepaku z Ukrainy zwalnia na rzecz dostaw z Australii
W pierwszej połowie sezonu głównym dostawcą była Ukraina (2,2 mln ton), czyli 63% całkowitego importu. W drugiej połowie sezonu spodziewany jest wzrost importu z Kanady i Australii. Import z Australii osiągnął teraz 1,02 mln ton i oczekuje się, że do końca sezonu gwałtownie wzrośnie, podczas gdy import z Kanady wyniósł łącznie 221 826 ton. Kanada uprawia odmiany rzepaku GMO, a olej z nich produkowany podlega ograniczeniom w zakresie wykorzystania w UE. W tym sezonie import rzepaku nie-GMO z Serbii i Mołdawii znacznie spadł.
Międzynarodowe ceny cukru spadły w styczniu trzeci miesiąc z rzędu – wynika z najnowszego raportu FAO.Dane pokazują, że wskaźnik światowych cen cukru FAO wyniósł w styczniu 111,2 punktu co stanowi spadek o 8,1 punktu (6,8 procent) w porównaniu z grudniem i najniższy poziom od sierpnia 2022 roku
Cukier jest na świecie o blisko 1/5 tańszy niż rok temu
W stosunku do stycznia 2024 roku wskaźnik cen cukru FAO obniżył się o 18,5 procent.
Indeks światowych cen cukru FAO (wykres)
Korzystna pogoda w Brazylii i powrót eksportu z Indii wpływały negatywnie na ceny cukru
Spadek cen cukru w styczniu był spowodowany głównie lepszymi perspektywami globalnej podaży w trwającym sezonie 2024/25, Korzystna pogoda w Brazylii w ostatnich miesiącach przyniosła korzyści uprawom trzciny cukrowej, które będą zbierane od kwietnia 2025 r. Ponadto decyzja rządu Indii o wznowieniu eksportu cukru (po ograniczeniu od października 2023 r.) wywarła dalszą presję na spadek światowych cen cukru.
W Polsce ceny cukru w grudniu wzrosły, ale były o blisko 40% niższe w skali roku
Dane MRiRW pokazują, że krajowe ceny cukru systematycznie spadały od lipca 2023 roku do listopada 2024 roku. W grudniu 2024 roku ceny odbiły w górę (pierwszy raz od kwietnia 2023) z 2113 do 2182 zł/t. Oznacza to spadek o 38 procent w skali roku.
Dla porównania, w analogicznym okresie (grudzień 2023 – grudzień 2024) światowe ceny cukru spadły o 11 procent.
Średnie miesięczne ceny sprzedaży cukru w Polsce (wykres)
Raport MRiRW pokazuje, że ceny średnie krajowe siedmiu (z dziesięciu) monitorowanych zbóż spadły w krajowych punktach skupu w tygodniu kończącym się 2-go lutego 2025 roku. Skala zmian cen średnich mieściła się w zakresie od -1,8% (pszenica paszowa) do +1,6% (żyto paszowe).
Młyny płaciły za pszenicę znacznie więcej niż firmy handlowe
Cenę średnią krajową skupu pszenicy konsumpcyjnej (młyny i firmy handlowe) ustalono na 948 zł/t po spadku o 3 zł w skali tygodnia. W poszczególnych makroregionach (Centralno-Wschodni, Południowy i Północno-Zachodni) ceny średnie skupu ustalono w wąskim przedziale 939 – 955 zł/t.
Bardziej szczegółowe dane pokazują, że młyny płaciły w piątym tygodniu tego roku za ziarno pszenicy średnio ok. 955 zł/t, podczas gdy handlowcy ok. 900 zł/t.
Średnie ceny skupu pszenicy konsumpcyjnej i paszowej w Polsce (wykres)
Udział zbóż paszowych w skupie obniżył się znacznie w skali tygodnia
W raportowanym tygodniu w skupie minimalnie przeważały zboża paszowe, a ich udział przekroczył nieco 50% (-9% w skali tygodnia). W tym kukurydza stanowiła 19%, a pszenica paszowa prawie 22% całego skupu zbóż.
Cena średnia krajowa pszenicy kupowanej na cele paszowe spadła o 17 zł do 910 zł/t, a w makroregionach ceny średnie płacone za ziarno paszowe pszenicy mieściły się w przedziale 890 – 950 zł/t.
Jednocześnie firmy paszowe kupowały pszenicę średnio po 899 zł/t, a pośrednicy płacili 925 zł/t.
Średnie ceny skupu pszenicy paszowej w Polsce od 2021 roku
Cena średnia krajowa kukurydzy suchej ustalona została na 865 zł/t, czyli o 3 zł/t mniej niż tydzień wcześniej. W makroregionach ceny średnie tego zboża zamknęły się w przedziale 832 – 884 zł/t.
W skali kraju handlowcy płacili za kukurydzę średnio 889 zł/t, a firmy paszowe 832 zł/t.
Średnie tygodniowe ceny skupu kukurydzy suchej w Polsce (wykres)
Ceny średnie zakupu zbóż w podmiotach skupowych w Polsce – tabela
Ceny krajowego rzepaku spadła w raportowanym tygodniu
Dane MRiRW pokazują, że w tygodniu kończącym się 2-go lutego 2025 roku średnia cena zakupu rzepaku spadła w zakładach tłuszczowych o 0,7% (-18 zł/t), do 2.424 zł/t. Oznacza to nadal cenę o ponad 20% wyższą niż rok temu. Dla porównania, seria najbliższa kontraktu na rzepak w Paryżu wyceniana była na koniec omawianego tygodnia niżej, bo na 2.172 zł/t.
Ceny średnie skupu rzepaku w Polsce w ujęciu tygodniowym (wykres)
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłosiło korzystne zmiany w zasadach uznawania miejsc produkcji za wolne od bakteriozy pierścieniowej ziemniaka. Dzięki nim rolnicy będą mogli łatwiej i szybciej zdobyć ten status, co oznacza mniej formalności i więcej możliwości eksportu.
Najważniejsze ułatwienia
Wprowadzone zostały następujące, istotne uproszczenia dotyczące uznawania miejsc produkcji za wolne od bakteriozy pierścieniowej ziemniaka:
miejsce produkcji może zostać uznane za wolne od choroby po zbadaniu plonu z 2, a nie 3 sezonów jak do tej pory (niezbędne badania można zatem przeprowadzić w ciągu jednego roku kalendarzowego),
w miejscu produkcji uznanym za wolne od choroby monitoringowa kontrola zdrowotności upraw ziemniaka będzie wykonywana co 2 lata, a nie corocznie jak do tej pory,
w ramach monitoringowej kontroli zdrowotności upraw ziemniaka w miejscu produkcji uznanym za wolne od choroby 1 próbka będzie pobierana z każdych 100, a nie jak do tej pory 25 ton wchodzących w skład badanej partii (badanych jest przy tym tylko 20% wyprodukowanych partii).
Jeśli Twoje gospodarstwo uzyska status miejsca wolnego od bakteriozy, wysyłka ziemniaków na zagraniczne rynki stanie się łatwiejsza. Produkty będzie można sprzedawać w innych krajach Unii Europejskiej oraz większości państw trzecich bez konieczności badania każdej partii. To oznacza mniej kosztów i szybszą sprzedaż!
To proste! Wystarczy skontaktować się z odpowiednim wojewódzkim inspektoratem ochrony roślin i nasiennictwa. Tam uzyskasz szczegółowe informacje i rozpoczniesz procedurę.
Zaskakujące przetasowanie na rynku sprzedaży nowych ciągników w 2024 r. w Polsce. CLAAS zostaje vice liderem sprzedaży w segmencie nowych ciągników mocy od 135 KM. Planuje jeszcze bardziej umocnić swoją pozycję dzięki premierze nowych ciągników o mocy 90–120 KM, które zostaną zaprezentowane podczas AGRO Park w Lublinie 08-09.02.2025.
Te modele ciągników CLAAS kupowane są najczęściej
W ciągu minionego roku kalendarzowego CLAAS Polska wspólnie z Autoryzowanymi Dealerami zwiększył swój udział rynkowy w segmencie nowych ciągników o mocy powyżej 135 KM prawie dwukrotnie, z 7,19 do 11,93 proc. Przypomnijmy, że jeszcze w końcówce 2022 r. udział rynkowy ciągników CLAAS w tym segmencie wynosił ok. 4,22 proc. Badanie bazuje na AGRITRAC, które powstaje na podstawie danych CEPIK.
Na uwagę zasługuje zwłaszcza wysoka dynamika sprzedaży, jaką może pochwalić się CLAAS. Praktyczne każdego kolejnego miesiąca ub. roku firma nie miała sobie równych w przyroście rejestracji maszyn tego segmentu mocy. Ba, sprzedaż jeszcze ostro przyspieszyła zwłaszcza w drugim półroczu ub. roku.
Polscy rolnicy w 2024 r. najczęściej kupowali następujące modele ciągników CLAAS:
ARION 630
ARION 430
AXION 870 CMATIC
AXION 830
W zestawieniu dotyczącym ciągników 6-cio cylindrowych, CLAAS zajął trzecie miejsce. Rolnicy i przedsiębiorstwa najchętniej decydowali się na model ARION 630.
Co jest powodem tak dobrego rankingu CLAAS w trudnym sprzedażowo 2024 roku? Przecież w skali kraju sprzedano łącznie „tylko” 8566 ciągników, najmniej w ciągu ostatnich trzech lat. Jeszcze bowiem w 2022 r. zarejestrowano 11727 maszyn…
Wydaje się, że rosnący udział rynkowy CLAAS jako producenta ciągników to efekt konsekwentnie realizowanej strategii. Oferowane maszyny w każdym z przedziałów mocy charakteryzują się bowiem:
*możliwością wyposażenia w bezstopniową przekładnię CMATIC, która jest już wybierana przez Klientów w co drugim zamawianym ciągniku, który mam możliwość wyposażenie w taką opcję;
*doświadczoną sieć Autoryzowanych Dealerów z szeroko rozwiniętą obsługą posprzedażową wynikająca z przygotowania do obsługi wymagających właścicieli kombajnów i sieczkarni.
W opinii użytkowników, ciągniki CLAAS – dzięki swej bezawaryjności, bardzo wysokiemu komfortowi pracy, wszechstronności i łatwości w obsłudze – zaczynają cieszyć się wysoką renomą i dynamicznie rosnących zainteresowaniem wśród Klientów. Podobną, jaką mają kombajny i sieczkarnie polowe tej marki. Dowodem tego jest również fakt, że nawet na rynku maszyn używanych, ciągniki CLAAS (i nawet Renault) zajęły w 2024 r. trzecie miejsce z udziałem w rynku 11,2 proc.
CLAAS zapowiada, że i ten rok będzie należeć do niego. W tym roku zostanie wprowadzona nowa seria ciągników kompaktowych, która zwiększy udział marki w segmencie mocy od 90 do 120 KM. Serdecznie zapraszamy na stoisko firmy ROLTEX podczas AGRO Park w Lublinie 08-09.02.2025, gdzie będą zaprezentowane ciągniki nowej serii. Nadchodzącą wiosną rolnicy będą mogli poznać te ciągniki również podczas cykl Dni Otwartych Autoryzowanych Dealerów CLAAS w Polsce od 08.03.2025 do 30.05.2025. W trakcie tych wydarzeń rolnicy nie tylko zostanie zaprezentowana nowa seria ciągników, ale również maszyny zielonkowe i inne model ciągników tej marki. Podczas Dni Otwartych zostaną przeprowadzone Mistrzostwa Polski Gospodarstwa Rodzinnych, w trakcie których dwuosobowe zespoły po zarejestrowaniu się na specjalnej podstronie dedykowanej na to wydarzenie na claas.pl będą mogły wygrać bardzo atrakcyjne nagrody uzyskują najlepsze wyniki w czterech zadaniach.
O firmie CLAAS
Założone w 1913 r. przedsiębiorstwo rodzinne CLAAS (www.claas-gruppe.com) to jeden z wiodących na świecie producentów maszyn rolniczych. Firma z siedzibą w Harsewinkel w niemieckiej Westfalii jest światowym liderem na rynku sieczkarni polowych. Pozycję europejskiego lidera rynku CLAAS zajmuje też w innym kluczowym segmencie, jakim są kombajny zbożowe. Na czołowej pozycji w dziedzinie agrotechniki CLAAS plasuje się również dzięki swoim ciągnikom, prasom rolniczym oraz maszynom do zbioru zielonek. Paleta produktów obejmuje także najnowocześniejsze technologie informatyczne wykorzystywane w rolnictwie. Firma CLAAS zatrudnia ponad 12 000 pracowników na całym świecie, a w roku 2023 osiągnęła obroty rzędu 6,1 miliarda euro.
Przed nami zimna noc. Na północnym wschodzie powinno się chmurzyć ale sucho. Na termometrach od -11 stopni w rejonie Przasnysza, Siedlec oraz Włodawy do -8 stopni na wschodzie, Podlasiu i w centrum oraz w Małopolsce do -6 stopni na zachodzie i północy. Lokalnie w Opolskiem, Dolnym Śląsku i Ziemi Lubuskiej nieco cieplej- do -4/-3 stopni.
W ciągu dnia na wschodzie sporo chmur a na Podlasiu i północy Mazowsza niebo przeważnie pochmurne. Na zachodzie i w centrum dla odmiany bezchmurnie od świtu do zachodu słońca. Na termometrach od -5 w pochmurnych Suwałkach do +4 w rejonie Żagania. Wiatr dość silny ze wschodu- jedynie na południu Podkarpacia, Małopolski i Górnego Śląska powieje słabo ze wschodu.
Firma oferuje producentom buraka cukrowego nowe możliwości ochrony przed chwastami.
Międzynarodowa firma badawczo-rozwojowa Corteva Agriscience poinformowała o zarejestrowaniu w Polsce herbicydu przeznaczonego do ochrony buraka cukrowego. Rinpode™ zawiera nową, skuteczną substancję czynną Rinskor™ active, odkrytą przez naukowców Corteva, która pomaga rolnikom kontrolować szeroki wachlarz chwastów, w tym uodpornionych, przy bardzo niskich dawkach w porównaniu do innych powszechnie stosowanych herbicydów.
Polska jest trzecim największym producentem buraka cukrowego w Unii Europejskiej, po Francji i Niemczech. Od trzech lat powierzchnia upraw w Polsce systematycznie rośnie, pomimo wahań opłacalności tych upraw dla rolników. W 2024 roku powierzchnia upraw szacowana była na 280 tysięcy hektarów.
Rinskor™ active (nazwa handlowa substancji czynnej florpiroksyfen benzylu) należy do grupy chemicznej arylopikolinowe, czyli syntetycznych auksyn (grupa 4 wg HRAC). To nowa substancja herbicydowa do ochrony buraka cukrowego, która zwalcza szeroką gamę chwastów dwuliściennych trudnych do eliminacji przy pomocy dostępnych na rynku herbicydów, np. komosę białą, przytulię czepną, czy jasnotę purpurową.
Rinskor™ active, to kolejna innowacyjna substancja czynna w portfolio Corteva, która łączy wysoką skuteczność z ograniczonym wpływem na środowisko naturalne. Nowy herbicyd może być stosowany w małych dawkach oraz wyróżnia się niską lotnością – w ponad 90 proc. pobierany jest przez liście. Ponadto, środek szybko rozkłada się w środowisku, nie stwarzając zagrożenia dla upraw następczych. Może być mieszany z innymi herbicydami i jest dostępny w opakowaniu z produktem zawierającym metamitron.
„Wspieranie polskich rolników poprzez innowacyjne rozwiązania to nasze zobowiązanie do wspierania zrównoważonego rolnictwa w kraju. Rinskor™ active jest skuteczny w walce z odpornością chwastów i stanowi cenne narzędzie, które rolnicy mogą włączyć do programów ochrony buraków cukrowych, zapewniając zrównoważone zarządzanie odpornością” – mówi Rafał Kowalski, ekspert techniczny w Corteva Agriscience w Polsce.
„Oferujemy rolnikom herbicyd o stabilnej formule, dostosowanej do wielu rodzajów wody, temperatur i stężeń, stabilny w różnym pH, w przedziale pH 4-7-9” – dodaje Rafał Kowalski. „Dzięki dobrze opracowanej formule nie występują problemy z kompatybilnością fizyczną, chemiczną ani biologiczną z innymi środkami ochrony roślin. Preparat nie barwi zbiornika opryskiwacza, nie jest wymagana żadna specjalna procedura mycia lub płukania opryskiwacza. Dodatkowo, nie obserwujemy powstawania piany przy silnym mieszaniu.”
W celu poszerzenia spektrum zwalczanych chwastów, Rinpode™ zaleca się stosować w programach ochrony z innymi herbicydami. Zgodnie z etykietą, RinpodeTM można zastosować w maksymalnej, sumarycznej dawce 80 ml/ha podzielonej na 1-4 zabiegów. W polskich warunkach Corteva rekomenduje zastosowanie 3 dawek dzielonych powschodowo, od fazy liścieni do 9. liścia właściwego buraka (BBCH 10-19). W doświadczeniach własnych Corteva stosowała środek Rinpode 3 razy w sezonie w dawce 26 ml/ha w programach ochrony z herbicydami zawierającymi m.in. metamitron, etofumesat i lenacyl.
Polska należy do ważnych producentów zboża w Europie. Główny Urząd Statystyczny ocenił wielkość zbiorów zbóż ogółem w Polsce w 2023 r. na 35,8 mln t. Miliony ton zbóż, których nasza gospodarka nie jest w stanie skonsumować, w znacznych ilościach muszą być eksportowane, ale najpierw magazynowane. W tym celu, aby ograniczyć straty ciężko wypracowanego plonu, do dyspozycji mamy szereg rozwiązań, a ich zastosowanie uzależnione jest od charakteru gospodarstwa, prowadzonej w nim produkcji, możliwości finansowych i technologicznych.
Jak magazynować zboże?
Aby bezpiecznie przechowywać ziarno, należy przestrzegać kilku istotnych zasad. Przede wszystkim przechowywany materiał powinien być czysty – nie może zawierać więcej niż 5% zanieczyszczeń, maksymalna wilgotność masy ziarna nie powinna przekraczać 14%, a temperatura 10°C. Ponadto niezbędne jest prowadzenie systematycznego monitoringu wilgotności i temperatury oraz okresowe napowietrzanie.
– Przechowywanie zboża jest wymagającym procesem, dlatego tak ważne jest zebranie materiału określonej jakości. Jest to możliwe dzięki technologiom stosowanym w nowoczesnych maszynach. To powoduje, że kolejne kroki związane z oczyszczaniem zboża pod kątem magazynowania, mogą być mniej czasochłonne i kosztowne. Moment zbioru to też właściwy czas na klasyfikację zboża, co również jest osiągalne w czasie rzeczywistym dzięki odpowiednim technologiom – mówi Mateusz Janicki, specjalista ds. produktu John Deere Polska.
Wartościowym przykładem, jak właściwie przechowywać zboże, opisanym w magazynie „Skiba” przez Grzegorza Zająca, może być Gospodarstwo Poznańskiej Hodowli Roślin w Nagradowicach. Jest to jednostka nasienna przyjmująca surowiec do dalszego przerobu z własnych pól (około 1 500 ha), ościennych oddziałów w Kobylnikach i w Wiatrowie oraz od kontrahentów zewnętrznych. Magazynuje się tam głównie zboża, a wśród nich pszenicę, żyto, jęczmień i owies, oraz nasiona roślin motylkowych. Pojemność magazynowa, jaką dysponuje gospodarstwo, wynosi około 5 tys. t surowca i wyrobów gotowych. W skład kompleksu magazynowego wchodzi 8 trzystutonowych silosów z wentylacją i możliwością kontrolowania temperatury oraz 40 silosów trzydziestotonowych na materiał oczyszczony, który podlega ocenie laboratoryjnej. Pozostałe możliwości składowania zapewniają magazyny płaskie do przechowywania gotowych produktów w „big bag–ach” oraz luzem.
Zboże musi mieć określoną (wysoką) jakość
Przykładów gospodarstw produkujących nadwyżki zboża możemy wymienić więcej. Możliwość przekazania go na rynek buduje konkurencję i sprawia, że odbiorcy zainteresowani są tylko materiałem o absolutnie najwyższej jakości. A o to należy zadbać już na etapie zbioru.
– Przy dużych areałach, a za takie możemy uznać już gospodarstwo w Nagradowicach, zalecane jest korzystanie z maszyn, które będą gwarantować wysoką wydajność przy jednoczesnej wysokiej jakości ziarna. Przykładowo nowe kombajny cyfrowe John Deere serii T6, zostały zaprojektowane tak, by przy szerokości zespołu żniwnego do 10,5 m móc zagwarantować zbiór na poziomie 50 ton ziarna na godzinę. W przypadku kukurydzy jest to nawet 80 ton, a maszyny serii S7 zapewniają jeszcze wyższą wydajność. W kombajnach serii T6 zastosowano układ czyszczący o powierzchni do 6,3 m2, jeden z większych w branży, i jest on obsługiwany przez jeden duży wentylator. Usunięcie 30% zanieczyszczeń już na początku układu czyszczącego wspiera efektywną pracę sita górnego i dolnego. Z kolei właśnie sita o długości prawie 2 m pozwalają odseparowywać ziarna nawet na niewielkich skłonach, a dzięki unikatowej konstrukcji lamelek w sitach HP ze specjalnymi drucikami notujemy mniej niedomłotów, co się przekłada m.in. na mniejszą ilość uszkodzonych ziaren oraz wyższą czystość zebranego materiału – opisuje Mateusz Janicki.
Dodatkowo eksperci John Deere wskazują, że zastosowanie jednorotorowej konstrukcji w kombajnach serii S7 z rotorem umieszczonym eliptycznie sprawia, że więcej miejsca pozostaje nad rotorem, gdzie pracuje 15 elementów młócących. Oprócz omłotu mechanicznego, budowa rotora pozwala na omłot metodą „masa o masę”, co znacząco poprawia jakość ziarna, ograniczając uszkodzenie ziarna oraz zwiększając zdolność kiełkowania.
Dla najbardziej wymagających i największych areałów
Przy największych areałach doskonale sprawdzi się kombajn John Deere X9 z zespołem żniwnym HDX o szerokości roboczej 13,7 m. Przy wydajności 100 t/h kombajn serii X9 wciąż może zagwarantować poziom uszkodzonych ziaren poniżej 1%, co jest wynikiem niespotykanym w branży.
Nowa gama przegubowych przyrządów żniwnych z aktywnymi taśmami transportującymi (HDX) powstała z myślą o ogromnej wydajności kombajnu X9. Wyjątkowo precyzyjnie dostosowują się do profilu gruntu, ograniczając straty ziarna.
Materiał roślinny z kolei dostarczany jest na przenośnik pochyły kłosami do przodu, co usprawnia podawanie, omłot i separację. Dodatkowo górny ślimak z palcami na całej szerokości pracy przeznaczony do zbioru wysokich upraw, np. rzepaku, zapewnia równomierne podawanie masy do środkowego bębna, który ma dwie prędkości i dwa położenia wysokości do różnych rodzajów upraw. Standardową prędkość zoptymalizowano do upraw wysokowydajnych, takich jak rzepak czy zboża, co pozwala zmniejszyć straty – nawet do 26% przy zbiorze rzepaku.
Technologia, która sprawdzi jakość ziarna
W układzie omłotu i separacji znajdują się czujniki strat ziarna na rotorze i koszu sitowym oraz kamery z pakietu Combine AdvisorTM na przenośniku czystego ziarna i powrocie niedomłotów. Dzięki tym technologiom kombajn automatycznie wprowadza zmiany ustawień omłotu i separacji ziarna, a poziom strat jest minimalizowany.
System analizy ziarna John Deere Grain Sensing (HarvestLab) zapewnia dane w czasie rzeczywistym na temat jakości upraw, podczas zbiorów, oczywiście przy zastosowaniu Operations Center i odbiornika StarFire. System, który może wykonać aż 4 000 pomiarów na sekundę jest zamontowany na przenośniku czystego ziarna kombajnu i wykorzystuje spektroskopię w zakresie bliskiej podczerwieni (NIR) do określania składników pokarmowych ziarna.
Zastosowanie nowoczesnych technologii pozwala w czasie rzeczywistym oceniać jakość zbieranego ziarna. To z kolei może mieć znaczenie pod kątem magazynowania, pomagając zakwalifikować określony zbiór do konkretnej grupy produktowej, np. jako zboże paszowe czy konsumpcyjne. Wykorzystywanie tego typu rozwiązań buduje świadomość rolnika i pozwala w odpowiedzialny sposób prowadzić biznes.
– Docelowo stanowi również bazę wiedzy jako uzupełnienie map plonów, dostarczając informacji umożliwiających lepsze zarządzanie składnikami pokarmowymi, wyboru techniki uprawy gleby, dobioru odmian a także sprzedaży i przechowywania plonów – podsumowuje Mateusz Janicki.
Ta strona korzysta z plików cookies. Służą do tego, by strona działała prawidłowo a także do analizowania ruchu na stronie, a także, by wyświetlać Ci lepiej dopasowane treści i reklamy. Stosujemy również cookies podmiotów trzecich. Dowiedz się więcej w Polityce prywatności i cookies.
Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić wrażenia podczas poruszania się po witrynie. Niektóre z nich są przechowywane w przeglądarce, bo są niezbędne do działania podstawowych funkcji witryny. Używamy również plików cookie podmiotów trzecich, które pomagają nam analizować i rozumieć, w jaki sposób korzystasz z tej witryny. Te pliki cookie oraz pliki stosowane w celach reklamowych będą przechowywane w Twojej przeglądarce tylko za Twoją zgodą. Masz również możliwość rezygnacji z tych plików cookie. Jednak rezygnacja z niektórych z tych plików cookie może wpłynąć na wygodę przeglądania.
Niezbędne pliki cookie są absolutnie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania strony. Te pliki cookie zapewniają działanie podstawowych funkcji i zabezpieczeń witryny. Anonimowo.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
To ciasteczko jest używane przez wtyczkę GDPR Cookie Consent. Jest stosowane, by przechowywać zgodę użytkownika na pliki cookies z kategorii „Analityczne”.
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
To ciasteczko jest stosowane przez wtyczkę GDPR Cookie Consent, aby udokumentować zgodę użytkownika na ciasteczka z kategorii "Funkcjonalne".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
To ciasteczko jest używane przez wtyczkę GDPR Cookie Consent. Jest stosowane, by przechowywać zgodę użytkownika na pliki cookies z kategorii „Niezbędne”.
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
To ciasteczko jest używane przez wtyczkę GDPR Cookie Consent. Jest stosowane, by przechowywać zgodę użytkownika na pliki cookies z kategorii „Inne”.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
To ciasteczko jest używane przez wtyczkę GDPR Cookie Consent. Jest stosowane, by przechowywać zgodę użytkownika na pliki cookies z kategorii „Wydajnościowe”.
viewed_cookie_policy
11 months
To ciasteczko jest używane przez wtyczkę GDPR Cookie Consent i służy do przechowywania informacji, czy użytkownik wyraził zgodę na korzystanie z plików cookie. Nie przechowuje żadnych danych osobowych.
Funkcjonalne pliki cookie wspierają niektóre funkcje tj. udostępnianie zawartości strony w mediach społecznościowych, zbieranie informacji zwrotnych i inne funkcjonalności podmiotów trzecich.
Analityczne pliki cookie są stosowane, by zrozumieć, w jaki sposób odwiedzjący wchodzą w interakcję ze stroną internetową. Te pliki pomagają zbierać informacje o wskaźnikach dot. liczby odwiedzających, współczynniku odrzuceń, źródle ruchu itp.
Reklamowe pliki cookie są stosowane, by wyświetlać użytkownikom odpowiednie reklamy i kampanie marketingowe. Te pliki śledzą użytkowników na stronach i zbierają informacje w celu dostarczania dostosowanych reklam.