Jęczmień ozimy uprawiany w sprzyjających warunkach osiąga bardzo wysokie plony, lecz mimo to nie zyskuje jakoś na popularności. Przyczyną może być jego słabsza zimotrwałość w porównaniu z pszenicą czy pszenżytem. | mgr inż. Joanna Szarzyńska, COBORU Słupia Wielka
W systemie Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) doświadczenia z jęczmieniem ozimym prowadzone są na dwóch poziomach agrotechniki: przeciętnym – a1 i wysokim – a2. Wysoki poziom agrotechniki wyróżnia się zwiększonym nawożeniem azotowym o 40 kg/ha w stosunku do przeciętnego poziomu, stosowaniem dolistnych preparatów wieloskładnikowych, ochroną przed wyleganiem i chorobami. W ostatnich latach w ramach PDO przetestowano 24 odmiany jęczmienia ozimego w 47 punktach badawczych na terenie całego kraju. Miniony sezon wegetacyjny, mimo wielu przeciwności losu i niesprzyjających warunków pogodowych przyniósł wysokie plony jęczmienia ozimego. W doświadczeniach PDO w 2015 r. średni plon odmian na przeciętnym poziomie agrotechniki wyniósł prawie 86 dt/ha i ponad 96 dt/ha na wysokim poziomie agrotechniki. Jest to wynik o 6% wyższy niż w roku ubiegłym i ponad 20% więcej niż przed dwoma laty. Najlepiej plonujące odmiany w ostatnim trzyleciu to KWS Kosmos, Arenia, SU Elma, Titus oraz SU Melania. Wszystkie uzyskały średnie plony powyżej 80 dt/ha.
Jest ryzyko, jest plon
Uprawa jęczmienia ozimego w naszych warunkach klimatycznych obarczona jest pewnym ryzykiem. Sezon wegetacyjny 2015/2016 niestety również potwierdził brak genetycznych źródeł tolerancji tego gatunku na stres niskich temperatur. Mróz, zimne wiatry i brak okrywy śnieżnej spowodowały wymarzanie.
Wiele doświadczeń zostało zdyskwalifikowanych ze względu na całkowite lub niemal całkowite wymarznięcie jęczmienia. Dotyczy to głównie rejonu centralnej i północnej oraz północno- -wschodniej Polski. Ocena zimotrwałości opiera się z reguły na badaniu mrozoodporności w komorach niskich temperatur oraz badaniu zimotrwałości odmian w warunkach prowokacyjnych.
Rzadko jest okazja do zaobserwowania wymarzania roślin w warunkach polowych, stąd sezon wegetacyjny 2015/2016 pozwolił na zweryfikowanie dotychczasowych ocen zimotrwałości jęczmienia.
Artykuł ukazał się w magazynie Agro Profil nr 7-8/2016
