Co znajdziesz w artykule?
O potęgującej się pladze gryzoni i porównywalnej do suszy ich szkodliwości dla upraw rolnych, pisaliśmy już w artykule „Na Opolszczyźnie gryzonie gorsze od suszy” (CZYTAJ TUTAJ). Z licznych docierających do redakcji sygnałów wynika, że sprawa jest bardzo poważna. Do tego stopnia, że nad wieloma gospodarstwami, w perspektywie, zawisło widmo bankructw. Mając na względzie dobro Naszych Czytelników, skierowaliśmy do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pytania o stanowisko i zakres działań resortu w tej palącej sprawie. Odpowiedzi udzielił Dariusz Mamiński Główny Specjalista Departamentu Komunikacji i Promocji Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Z uwagi na ciekawe podejście do tematu, odpowiedź tę cytujemy w całości, opatrując ją jedynie śródtytułami.
Receptą zadrzewienia?
„Zwiększeniu populacji gryzoni polnych niewątpliwie sprzyja sucha i ciepła pogoda oraz kolejno występujące po sobie bezmroźne zimy. Sprzymierzeńcami w walce z plagą gryzoni są ssaki (np. lis, borsuk) oraz ptaki drapieżne (myszołów zwyczajny, pustułka, płomykówka), których głównym składnikiem pokarmu są gryzonie. Dzięki zadrzewieniom śródpolnym, pojedynczym drzewom oraz słupkom lub tyczkom spoczynkowym (w przypadku ptaków) zwierzęta te mają miejsca, z których mogą wypatrywać ofiary i w sposób naturalny je eliminować. Dlatego tak ważna jest ochrona tych drapieżników m.in. poprzez zachowanie ww. elementów krajobrazu rolniczego.
Rolnicy powinni decydować?
Niezależnie od powyższego to rolnicy sami powinni decydować o działaniach zapobiegawczych szkodom w swoim gospodarstwie. Oprócz ww. naturalnych sposobów ograniczania nadmiernej populacji gryzoni polnych, mają również możliwość zastosowania przeznaczonych do tego środków, tzw. rodentycydów. Na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zamieszczona jest tzw. wyszukiwarka środków ochrony roślin:
Zarejestrowane środki mają różne zakresy stosowania i są dedykowane do zwalczania różnych szkodników. I tak, do zwalczania, np. norników dopuszczone są dwa środki, które można stosować w uprawach rolnych. Jest to Ratron GL – i Ziarno Zatrute Fosforkiem Cynkowym 01 AB (w ograniczonym zakresie upraw).
Jaka jest skala problemu?
Odnosząc się do pytań o skalę zgłaszanych do MRiRW problemów dotyczących plagi gryzoni polnych informuję, że w tym zakresie wpłynął wniosek od delegata izby rolniczej z gminy Pawłowiczki (powiat kędzierzyńsko-kozielski), dotyczący zwolnienia z wysiewu międzyplonów w ramach obszarów proekologicznych (Ecological Focus Area – EFA) w związku ze szkodami wyrządzanymi w uprawach rolnych przez nadmierną populację gryzoni polnych.
Międzyplony są dobrowolne
W kwestii dotyczącej wysiewu międzyplonów (EFA 14a i EFA 14b) w ramach zazielenienia informuję, że przepisy nie nakazują uprawy międzyplonów (podobnie jak nie nakazują uprawy zbóż ozimych, czy innych roślin). Podjęcie się uprawy międzyplonów jest dobrowolne ze strony rolnika. Rolnik korzystający z systemu płatności bezpośrednich, realizując obowiązek utrzymania obszarów proekologicznych (EFA) w ramach płatności z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, czyli zazielenienia, ma możliwość wywiązania się ze swoich zobowiązań poprzez m.in. uprawę międzyplonów. Jest to tylko jedna z możliwości wywiązania się z podjętych zobowiązań. W przypadku EFA, wprowadzenie praktyki uprawy międzyplonów, ma na celu korzystne oddziaływanie na środowisko, w szczególności na ochronę i zwiększenie różnorodności biologicznej w gospodarstwach.
Obowiązek utrzymania obszarów proekologicznych (obszary EFA) dotyczy rolników posiadających ponad 15 ha gruntów ornych. Co do zasady, wymóg zobowiązuje rolnika do przeznaczenia powierzchni odpowiadającej 5% powierzchni gruntów ornych na obszary EFA. W Polsce ustanowiono szeroką listę obszarów EFA. Spośród tej listy rolnicy mogą wybrać do realizacji zazielenienia obok międzyplonów – m.in.: grunty ugorowane z roślinami miododajnymi (bogatymi w pyłek i nektar) oraz pozostałe grunty ugorowane, elementy krajobrazu (przylegające do gruntów ornych), strefy buforowe/miedze (przylegające do gruntów ornych), zagajniki o krótkiej rotacji spełniające określone kryteria, uprawy wiążące azot, itd.
Zalety międzyplonów
Odnosząc się do prośby rolników co do rezygnacji z siewu poplonów warto przytoczyć przynajmniej kilka argumentów działających na korzyść takim uprawom, a mianowicie międzyplony:
– wzbogacają glebę w materię organiczną oraz składniki pokarmowe poprzez przyoranie całych roślin i pozostałych po zbiorze zielonki resztek lub mulczu, z których korzystają rośliny następcze. Ich uprawa jest warta polecenia szczególnie w gospodarstwach, w których sieje się w większości zboża;
– pełnią rolę roślin okrywowych, chroniąc glebę przed nadmiernym parowaniem, wymywaniem składników pokarmowych i erozją. Utrzymywanie międzyplonów na polu w okresie zimowym ogranicza wymywanie azotanów i innych biogenów w głąb profilu glebowego i przenikanie ich do wód gruntowych. Warto zaznaczyć, że długa i ciepła jesień sprzyja wzmożonej mineralizacji i uwalnianiu azotu pochodzącego z mineralizacji resztek pożniwnych oraz nie w pełni wykorzystanych nawozów, szczególnie organicznych. Szacuje się, że przynajmniej 2/3 strat azotu powodowanego przez wymywanie przypada na okres przerwy w wegetacji roślin – późną jesień, zimę, wczesną wiosnę;
– pozostawione na okres zimy na polach położonych na zboczach ograniczają erozję wodną i wietrzną o około 95 %;
– zwiększają również plonowanie roślin następczych i działają fitosanitarnie. Ich uprawa eliminuje lub ogranicza rozwój niektórych patogenów.”
Co sądzą Rolnicy?
Jak sytuacja w waszych gospodarstwach? Macie pytania do redakcji? Chętnie zajmiemy się tą sprawą.
Tekst przygotował: Robert Gorczyński
Źródło: MRiRW
Foto: Pixabay
