Co znajdziesz w artykule?
Według marcowego wydania biuletynu JRC MARS dotyczącego monitorowania upraw w Europie, niekorzystne warunki pogodowe na obszarach upraw ozimych w kilku częściach Europy mają negatywny wpływ na uprawy ozime.
Oczekuje się, że na północy najbardziej dotknięte pola zostaną ponownie obsiane uprawami wiosennymi lub letnimi. Na południu skutki przekładają się głównie w zmniejszonym potencjale plonów.
Nadmierna wilgoć, w niektórych regionach połączona ze szkodami spowodowanymi przez mróz, negatywnie wpłynęła na duże obszary na północy
Od jesieni na dużych obszarach Europy Zachodniej, Północnej i Wschodniej panowały warunki nadmiernie wilgotne, co negatywnie wpływało na siew, wschody i rozwój roślin ozimych. W Europie Północnej i Wschodniej dodatkowe szkody w uprawach spowodowały silne mrozy. Stale wilgotne gleby stwarzały także trudne warunki dla rolników w zakresie dostępu do pól i pracy na nich, wpływając w ten sposób na (ponowny) siew zbóż jarych.
Utrzymująca się susza negatywnie wpłynęła na potencjał plonów w kilku południowych regionach
We wschodniej Rumunii i wschodniej Bułgarii uprawy ozime cierpią na utrzymujący się deficyt opadów, co szczególnie dotyka rzepak ozimy. Na Sycylii i w Maghrebie (Afryka Północna) panująca zimą susza doprowadziła do niskiej akumulacji biomasy w uprawach ozimych. Sytuacja jest szczególnie poważna w zachodnim Maghrebie, gdzie utrzymujące się gorące i suche warunki pogodowe doprowadziły do sytuacji, w której zbiory są bezpośrednio narażone na ryzyko niepowodzenia.
Prognozy plonów w UE opierają się na trendach historycznych
Ponieważ sezon jest dopiero wczesny, prognozy plonów prezentowane w tym wydaniu Biuletynu opierają się – z kilkoma wyjątkami – na trendach historycznych.
Prognoza plonów średnich w UE-27:
Komentarz i prognozy dla Polski
Stałe opady deszczu wpływają na rozwój roślin ozimych
Zima 2023/2024 ogólnie charakteryzowała się korzystnymi temperaturami powyżej średniej, pomimo wyraźnego spadku na początku br (styczeń), z dziennymi minimalnymi temperaturami sięgającymi – 20°C w rejonie północno-wschodnim. To wydarzenie mogło doprowadzić do niewielkich szkód w uprawach.
Przede wszystkim jednak tej zimy w całym kraju wystąpiły bardzo wysokie i częste opady, zwłaszcza na wschodzie, z prawie dwukrotnie większą liczbą sumą opadów typowych dla zimy.
Uzupełniania wilgoci w glebie uznaje się za korzystne
Niektóre pola są częściowe powyżej maksymalnego nasycenia wodą, narażając uprawy na długotrwałe stresy, takie jak niedobór tlenu i składników odżywczych. Ponadto utrudnione było nawożenie upraw, prace polowe lub planowanie kampanii (ponownego) siewu. Okres od połowy lutego przyniósł pewne drobne ulgi, z mniejszą ilością opadów, ale większą liczbą dni bezchmurnych będą niezbędne do prowadzenia skutecznych działań terenowych.
Na tym wczesnym etapie sezonu szacunki plonów MARS są zgodnie z trendami historycznymi.
Prognoza plonowania dla Polski
Polska – plony średnie w 2023 roku (prognoza KE z 25-go marca 2024):
- pszenica miękka: 5,27 t/ha; 5,38 t/ha w 2023 roku i 5,10 – średnia 5-letnia;
- jęczmień ozimy: 4,92 t/ha; 5,07 w 2023 roku i 4,87 – średnia 5-letnia;
- żyto: 3,59 t/ha; 3,55 t/ha w 2023 roku i 3,31 – średnia 5-letnia;
- pszenżyto: 4,28 t/ha; 4,48 t/ha w 2023 roku i 4,23 – średnia 5-letnia;
- rzepak i rzepik: 3,28 t/ha; 3,38 t/ha w 2023 roku i 3,19 – średnia 5-letnia.
Źródło: KE
