Co znajdziesz w artykule?
Kontrakty na zboża i soję traciły w minionym tygodniu na wartości, ale spory wzrost zanotował unijny rzepak
Notowania amerykańskich kontraktów na zboża i soję mocno spadły w tygodniu 28.02–03.04.2020. Skala spadków przecen sięgnęła 3%-4,5%, a nawet 6% w przypadku śruty sojowej. Złożyło się na to wiele czynników, począwszy od kwartalnego raportu USDA z 31-go marca, który zapowiedział 8-10% wzrost areału zasiewów kukurydzy i soi w Stanach Zjednoczonych tej wiosny.
Kukurydza dodatkowo cierpiała z powodu drastycznego ograniczenia popytu na paliwa, których obowiązkowym składnikiem jest bioetanol. Warto wiedzieć, że w przeszłości aż 40% zebranej w USA kukurydzy przetwarzane było na biopaliwo.
Wycenom wszystkich amerykańskich kontraktów szkodzi skokowe umacnianie się dolara względem innych walut. Towary importowane z USA stają się coraz droższe.
Pszenica była najlepszym przykładem załamania się amerykańskiego eksportu. Tygodniowy raport USDA pokazał najgorszą w tym sezonie sprzedaż tego zboża (tylko 73 tys. ton). Przypominam, że jeszcze niedawno notowania amerykańskiej pszenicy zaliczały dwumiesięczne maksima, a zyskujący dolar jeszcze bardziej windował ceny dla zagranicznych nabywców.
Ubiegły tydzień był burzliwy także na rynkach akcji.
Dane o bezrobociu w USA potwierdziły niewyobrażalnie duży wpływ pandemii koronawirusa na amerykańską gospodarkę. W ciągu jednego tygodnia w USA przybyło aż 6,6 mln nowych bezrobotnych, po tym jak tydzień wcześniej w gospodarce ubyło 3,3 mln miejsc pracy.
Dla zobrazowania skali problemu warto wiedzieć, że USA mają ok. 330 mln mieszkańców.
Giełda w Paryżu
Skala przecen unijnych kontraktów zbożowych była zdecydowanie mniejsza niż ich amerykańskich odpowiedników.
Unijne kontrakty na zboża naśladowały w minionym tygodniu zachowanie giełdy w Chicago. 01-go kwietnia (środa) kontrakty na kukurydzę i pszenicę wyłamały się w dół z ponad tygodniowej konsolidacji. W czwartek zboża te pogłębiły spadki i były najtańsze od dwóch tygodni. Piątkowa sesja przyniosła tylko symboliczne odbicie notowań obu zbóż.
W efekcie najbliższa seria kukurydzy zamknęła tydzień na poziomie 165,5 eur/t, tracąc w skali tygodnia ponad 2 euro (-1,3%).
Pszenica z dostawą w maju zakończyła piątek ceną 191 eur/t, czyli o 4 euro (-2,1%) niżej niż tydzień wcześniej.
Spadek cen pszenicy ogranicza utrzymujący się na wysokim poziomie popyt eksportowy. Skokowa przecena euro (-3% w ciągu tygodnia) do dolara będzie sprzyjać konkurencyjności unijnego eksportu.
W ubiegłym tygodniu Komisja Europejska podniosła z 28, do 30 mln ton swoje prognozy sprzedaży eksportowej pszenicy.
Rzepak korzystał w minionym tygodniu ze skokowego wzrostu cen ropy. W piątek seria majowa rzepaku podrożała o 2 euro, ale w całym tygodniu aż o 7,5 euro (2,0%).
Ropa wystrzeliła w górę o 30-40% w końcówce tygodnia w nadziei na cięcie wydobycia przez największych producentów.
Agencja Bloomberg poinformowała w piątek, że Rosja jest gotowa do ograniczenia produkcji ropy, jeśli tylko do takich ograniczeń przyłączą się Arabia Saudyjska oraz USA. Szczyt OPEC i Rosji miał się odbyć w poniedziałek (6-go kwietnia), jednak został przełożony na czwartek.
Eksport unijnej pszenicy utrzymuje się na wysokim poziomie
W tygodniu kończącym się 29-marca kraje Unii Europejskiej wyeksportowały poza UE 182.243 pszenicy miękkiej. Wynik ten zostanie najpewniej skorygowany w górę wzorem tygodni poprzedzających (eksport z tygodnia poprzedzającego skorygowano w górę o ponad. 300 tys. ton, do 654.688 ton). Od początku lipca (początek sezonu 2019/20) wywieziono poza UE 23,94 mln ton pszenicy miękkiej. Jest to rezultat aż o 68% lepszy niż w analogicznym okresie sezonu 2018/19.
Eksport wszystkich gatunków pszenicy oraz mąki pszennej (w ekwiwalencie ziarna) sięgnął już 25,30 mln ton i jest o 65% wyższy niż rok temu (w analogicznym okresie).
W analizowanym tygodniu udział polskiej pszenicy miękkiej w całym eksporcie stanowił większość, bo 140,72 tys. ton.
W unijnym eksporcie pszenicy (miękkiej) dominują dwa kraje, są to Francja (32% udział) i Rumunia (17%). W rankingu eksporterów wyprzedzają nas także: Niemcy (13%).
Najwięksi odbiorcy unijnej pszenicy miękkiej:
- Algieria: 3,5 mln ton (15%);
- Arabia Saudyjska: 2,4 mln ton (10%);
- Maroko: 1,7 mln ton (7%);
- Egipt: 1,6 mln ton (7%);
- Chiny: 1,2 mln ton (5%).
Polski eksport zbóż (poza UE) podwoił się, a import spadł pięciokrotnie w porównaniu z poprzednim sezonem.
W tygodniu kończącym się 29-marca udział polskiej pszenicy miękkiej w całym unijnym eksporcie wyniósł 140,72 tys. ton i stanowił większość. W ostatnich 4 tygodniach Polska wyeksportowała poza UE średnio po 130 tys. ton pszenicy.
Od początku tego sezonu wywieźliśmy poza UE 2,30 mln ton pszenicy. Pszenica pochodząca z Polski stanowi 9,0% unijnego eksportu pszenicy miękkiej, co daje nam 4 miejsce w rankingu eksporterów tego zboża.
Tempo eksportu polskiej pszenicy miękkiej (poza UE) jest o ponad dwa razy szybsze (+119%) niż sezon wcześniej (w całej UE wzrost sięga 68%).
W sezonie 2018/19 (po 39 tygodniach sezonu) polski eksport tego zboża sięgnął 1,05 mln ton.
Import zbóż do Polski (spoza UE) spadł ponad pięciokrotnie w tym sezonie.
Od początku obecnego sezonu sprowadziliśmy spoza UE tylko 54,26 tys. ton ziarna, w tym 35,09 tys. ton kukurydzy.
W sezonie 2018/19 (po 39 tygodniach) nasz import zbóż sięgał 270,69 tys. ton, w tym 201,36 tys. ton kukurydzy.
RYNEK ROPY I PALIW
Olej napędowy jest najtańszy od 2,5 roku, a Pb95 od 4 lat
W tygodniu kończącym się 1-go kwietnia 2020 spadły na stacjach ceny wszystkich paliw. Cena średnia ON zmniejszyła się o 12 groszy, a Pb95 o 14 grosze na litrze. W podobnym zakresie (w ujęciu procentowym) potaniał autogaz. W konsekwencji w połowie 14 tygodnia 2020 roku za benzynę 95-oktanów trzeba było zapłacić średnio 4,19 zł/l, a za ON 4,30 zł/l. Dla popularnej benzyny jest to najniższy poziom cen od kwietnia 2016 roku. Warto zauważyć, że najtańsze stacje sprzedają paliwa o kilkadziesiąt groszy taniej.
Ceny średnie paliw w detalu: 01-04-2020 / zmiana tygodniowa (według portalu e-petrol.pl):
- Pb98: 4,56 zł/l (-13 gr/l);
• Pb95: 4,19 zł/l (-14 gr/l);
• ON: 4,30 zł/l (-12 gr/l);
• LPG: 1,92 zł/l (-7 gr/l).
Najtańsze stacje paliw (przy centrach handlowych) obniżyły ceny dużo bardziej niż pozostałe. Cena najpopularniejszej benzyny Pb-95 zbliża się w wielu miejscach do granicy 3,5 zł/l, podczas gdy diesel sprzedawany jest nieco poniżej 4 zł/l (wynika to z różnicy cen hurtowych).
Przynajmniej na jednej stacji paliw PB95 można teraz (01-04-2020) kupić poniżej 3,0 zł/l. Jest to stacja przy Makro w Poznaniu, gdzie za litr benzyny 95 zapłacimy 2,99 zł.
Rynek ropy
Wprawdzie w ostatnich dniach (2-3 kwietnia) ceny ropy mocno odbiły w górę, gdy Donald Trump poinformował, że nakłonił Rosję i Arabię Saudyjską do nie tylko zakończenia wojny cenowej, ale i do głębokiego cięcia produkcji (miałoby dotyczyć też USA). Ostatnie wzrosty były imponujące w ujęciu procentowym (30%-40% w ciągu dwóch dni), ale już nie tak duże w ujęciu kwotowym.
Wcześniej jednak ceny ropy naftowej runęły w dół. Kilkunastoprocentowe przeceny były stale obecne na rynku. Koronawirus jest głównym winowajcą drastycznego ograniczenia popytu na paliwa i w konsekwencji na ropę. Kolejną przyczyną była wojna cenowa prowadzona przez głównych producentów ropy, po tym jak kraje OPEC, na marcowym szczycie, nie dogadały się z Rosją w sprawie cięć w produkcji. Celem wojny cenowej jest wyeliminowanie mniejszych producentów z rynku (też producentów biopaliw) i ograniczenie podaży w dłuższym horyzoncie czasowym. W konsekwencji ceny ropy spadły (od połowy lutego do końca marca) o 60%, do poziomów niewidzianych od prawie 20 lat.
Notowania ropy Brent / WTI (usd/b):
Ceny paliw w hurcie:
Skokowe przeceny na rynku ropy przełożyły się na dużo niższe ceny paliw w hurcie, ale w ostatnim tygodniu obniżki wyhamowały
W PKN Orlen w ciągu tygodnia (25.03-01.04.2020) olej napędowy potaniał o nieco ponad 1 grosz na litrze, podczas gdy najpopularniejsza benzyna (Pb95) była tańsza o niespełna 3 grosze na litrze.
W połowie 14-tygodnia tego roku marża modelowa ze sprzedaży Pb95 wynosi 74 grosze (-11 gr/l), a w przypadku ON 36 groszy na litrze (-10 gr/l). Do tego należy doliczyć 20-30 groszowe upusty od oficjalnych cen hurtowych dla poszczególnych odbiorców detalicznych.
Średnia modelowa marża stacji paliw w ujęciu tygodniowym (na podstawie PKN Orlen):
Uczciwość wymaga jednak przypomnienia, że w całym III kwartale 2019 ceny detaliczne, głównie oleju napędowego, były sztucznie utrzymywane często poniżej oficjalnych cen hurtowych. Wynikało to z polityki cenowej państwowych rafinerii, których stacje dominują na rynku (okres wyborów sejmu). Początek nowego roku przynosi gwałtowne odbudowywanie marż detalicznych na sprzedaży ON, a ostatnio też benzyn. Także teraz o poziomie cen decydują stacje należące do państwowych koncernów (Orlen, Lotos).
Średnia modelowa marża stacji paliw na 1 litrze Pb95 wyniosła:
- 2017 r: 17 groszy,
- 2018 r: 20 groszy,
- 2019 r: 18 groszy,
- 2020 r: 39 grosze, a w tygodniu 13 marża spadła do 85 groszy (-6 groszy w tygodniu).
Średnia modelowa marża na 1 litrze ON wyniosła:
- 2017 r: 13 groszy,
- 2018 r: 9 groszy,
- 2019 r: 10 groszy,
- 2020 r: 38 groszy, a w tygodniu 13 marża spadła do 46 groszy (-25 groszy w tygodniu).
Obliczono na podstawie cen publikowanych przez PKN Orlen (ceny hurtowe+VAT) i e-Petrol (ceny średnie na stacjach paliw)
Marża stacji paliw obliczana jest na podstawie cen hurtowych publikowanej przez PKN Orlen. W praktyce handlowej funkcjonują jednak upusty dla poszczególnych klientów, stąd od ceny hurtowej (referencyjnej) należy odliczyć ok. 15-20 groszy w przypadku benzyny oraz dwadzieścia kilka do 30 groszy w przypadku oleju napędowego.
Zmiany cen w skali roku
Warto zauważyć, że hurtowa cena diesla jest w połowie 14-tygodnia 2020 o 1 zł/l niższa niż rok temu, ale w detalu ON kosztował średnio o 79 groszy mniej niż przed rokiem. Zawdzięczamy to olbrzymim marżom ze sprzedaży paliw.
Oficjalne hurtowe ceny Pb95 są w połowie 14-tygodnia 2020 o 1,53 zł/l niższe niż rok temu, ale dzięki wyższym marżom na stacjach płaciliśmy za to paliwo średnio o 79 groszy mniej niż przed rokiem.
ZMIANY CEN ŚREDNICH PALIW W HURCIE (PKN-Orlen) i DETALU:
Ceny hurtowe diesla przewyższają ceny Pb95 o blisko 50 groszy na litrze (polityka cenowa koncernów państwowych, czyli państwa):
Andrzej Bąk – eWGT
Źródło: Euronext-Paryż, CBoT, KE, USDA, PKN Orlen, e-petrol.pl, barchart.com
