Co znajdziesz w artykule?
Kapitał spekulacyjny w ostatnich tygodniach gra na spadki cen zbóż w Chicago. Spekulacyjna sprzedaż kontraktów obniżyła wyceny amerykańskiej pszenicy i kukurydzy do poziomów najniższych od wielu miesięcy. Przecenom sprzyjają dobre prognozy kolejnych zbiorów i ostra konkurencja na rynku eksportowym. Zdecydowane osłabienie euro, widoczne w minionym tygodniu, osłabiało presję spadkową wywieraną przez giełdę w Chicago na unijne kontrakty.
Na giełdzie w Paryżu miniony tydzień przyniósł nowe wielomiesięczne minima notowań pszenicy i rzepaku. Wyceny kontraktów terminowych na pszenicę ze starych zbiorów spadły w okolice 185 eur/t, a kontrakty na nowe zbiory wyceniane były o ok 10 eur/t niżej.
Rzepak na początku tygodnia spadł poniżej 350 eur/t i był najtańszy od połowy 2018 roku. Druga część tygodnia przyniosła zdecydowane odbicie, co przełożyło się na prawie 1% wzrost notowań rzepaku w skali tygodnia.
Notowania unijnej kukurydzy ustabilizowały się w okolicy długoterminowych minimów, po silnych wahaniach towarzyszących wygasaniu marcowej serii (05-03-19). Wyceny kontraktu z dostawą w czerwcu oscylowały w ciągu tygodnia wokół poziomu 170 eur/t.
Zamknięcie piątkowej sesji w Paryżu (08-03-2019) / zmiana tygodniowa:
- Kukurydza (czerwiec-19): 168,5 eur/t / 0,0 eur/t (0,00%);
- Pszenica (marzec-19): 185,25 eur/t / -5,75 eur/t (-3,01%);
- Rzepak (maj-19): 358,25 eur/t / +2,75 eur/t (+0,77%).
Zamknięcie piątkowej sesji w Chicago (08-03-2019) / zmiana tygodniowa:
- Kukurydza (marzec-19): 139,6 usd/t / -3,7 usd/t (-2,58%);
- Pszenica (marzec-19): 159,0 usd/t / -7,8 usd/t (-4,67%);
- Soja (marzec-19): 324,9 usd/t / -5,7 usd/t (-1,71%).
CENY ZBÓŻ W KRAJU
Ceny średnie większości krajowych zbóż spadały na przełomie lutego i marca (MRiRW)
Trend spadkowy w notowaniach zbóż na światowych giełdach wymusza obniżki cen także na naszym krajowym rynku. Jeszcze w I dekadzie lutego większość zbóż zaliczała maksima ceny średniej, to ostatnie tygodnie przyniosły odwrócenie tendencji wzrostowej. Raporty MRiRW pokazują, że w ciągu trzech tygodni ceny średnie większości zbóż spadły o ok. 20-30 zł/t. W tygodniu 25.02 – 03.03.2019) przewagę (mniejszą niż tydzień wcześniej) utrzymały zboża których ceny średnie spadły. Na jedenaście raportowanych zbóż, siedem potaniało w skupie, podczas gdy cena czterech wzrosła.
Do, będących w mniejszości, drożejących gatunków należała pszenica paszowa – wyceniona na 833 zł/t (+34 zł w tygodniu), owies paszowy za którego tonę płacono 800 zł (+37 zł w tygodniu), żyto paszowe wycenione na 735 zł/t (+8 zł/t) i jęczmień konsumpcyjny skupowany średnio po 785 zł/t (+3 zł/t). Warto zauważyć, że duże wahania cen skupu pszenicy paszowej (w dół i górę) mają miejsce wyłącznie w makroregionie północno-zachodnim, ale przekładają się na cenę średnią w kraju.
W śród taniejących zbóż rekordzistą był jęczmień paszowy i pszenżyto. W skali tygodnia cena jęczmienia obniżyła się o 27 zł (3%), do 818 zł/t, a pszenżyto potaniało o 14 zł, do 762 zł/t.
Pozostałe taniejące zboża straciły średnio na wartości o 2 do 6 zł/t. W grupie tej znalazła się między innymi pszenica konsumpcyjna. Cena średnia krajowa ziarna pszenicy przeznaczonej na konsumpcję obniżyła się o 5 zł/t i została ustalona na 835 zł/t.
W krajowych punktach skupu zmalał udział pszenicy konsumpcyjnej (z 45% do 40%) na rzecz kukurydzy, której udział w strukturze obrotu wzrósł z 11 do 16%.
Porównanie cen w skali roku:
Mimo ostatnich przecen ceny średnie krajowe skupu ziarna zbóż są ciągle najczęściej o 20%-25% wyższe niż rok temu. Jednak rekordzista – owies, podrożał w tym czasie blisko połowę.
UNIJNY EKSPORT ZBÓŻ
Unijny eksport zbóż dogania powoli tempo, słabego pod tym względem, sezonu 2017/18 i daleko mu do średniej wieloletniej
W tygodniu kończącym się 3-marca kraje Unii Europejskiej wyeksportowały (poza UE) tylko 181,9 tys. ton pszenicy miękkiej. Wynik ten zostanie najpewniej skorygowany w górę wzorem tygodni poprzedzających. Dla porównania, tydzień wcześniej UE wyeksportowała 299,5 tys. ton tego zboża – po korekcie (tylko 159 tys. ton w pierwotnym raporcie). Od początku lipca (początek sezonu 2018/19) wywieziono poza UE 11,68 mln ton pszenicy miękkiej, czyli już tylko o 16% mniej niż w analogicznym okresie słabego pod względem eksportu sezonu 2017/18. Unijny eksport pszenicy przyspieszył w ostatnich tygodniach i jest na dobrej drodze do wykonania celu postawionego przez KE na poziomie 18 mln ton (pszenicy miękkiej).
W analizowanym tygodniu polski udział w eksporcie pszenicy poza UE był mały i wyniósł 4,41 tys. ton. Od początku sezonu wyeksportowaliśmy poza UE 873,7 tys. ton, co daje nam dopiero 5 miejsce w rankingu eksporterów unijnej pszenicy. Pszenica pochodząca z Polski stanowi 7,5% unijnego eksportu, a wyprzedzają nas: Litwa (8,2%), Niemcy (10,1%), Rumunia (21,7%) i Francja (44,6%).
IMPORT ZBÓŻ NA TEREN UE
W sezonie 2018/19 UNIJNY IMPORT ZBÓŻ WZRÓSŁ o ponad 36%, a kukurydzy o blisko połowę – licząc rok do roku
Prawie 60% sprowadzonej kukurydzy i nieco ponad 20% pszenicy pochodzi z Ukrainy. Rosja odpowiada za ponad 1/4 importowanej do Unii Europejskiej pszenicy.
IMPORT – ZBOŻA RAZEM:
Import wszystkich zbóż do UE od początku tego sezonu wynosi 21,551 mln ton i jest o 36% większy niż przed rokiem (w analogicznym okresie).
IMPORT – KUKURYDZA:
W raportowanym tygodniu (kończący się 3-marca) sprowadzono do UE: 362.597 ton kukurydzy. Łącznie w tym sezonie jest to już 16,590 mln ton. Oznacza to wynik o 45% lepszy niż przed rokiem.
Źródła importu kukurydzy:
Nieco ponad 80% kukurydzy importowane jest z dwóch krajów. Są to Ukraina (9,26 mln ton=58%) i Brazylia (3,91 mln ton=24%). Pozostałe liczące się kierunki importu to: Kanada (8%) oraz Argentyna i Serbia – po 2%.
W ujęciu rocznym import kukurydzy z Ukrainy wzrósł ponad 2 razy – częściowo kosztem ziarna pochodzącego z Brazylii.
IMPORT – PSZENICA:
W analizowanym tygodniu (kończącym się 3-marca) sprowadzono na teren UE 11.334 ton pszenicy (miękka, durum oraz mąka w ekwiwalencie ziarna). Łącznie od początku sezonu zaimportowano 4,132 mln ton pszenicy (razem z mąką). Jest to wynik o 7% lepszy niż w tym samym okresie sezonu 2017/18.
Źródła importu pszenicy:
Źródłem importowanej do UE pszenicy miękkiej jest głównie Rosja (0,881 mln t=26%), Ukraina (0,69 mln ton=21%), Kanada (0,55 mln ton=16%). Warto zauważyć, że import rosyjskiej pszenicy miękkiej wzrósł trzykrotnie – licząc rok do roku.
Pszenica durum sprowadzana jest przede wszystkim z Kanady (0,37 mln ton=49%) i USA (0,173 mln ton=23%).
POLSKA – EKSPORT/IMPORT ZBÓŻ poza UE
(sezon 2018/2019):
Polska spadła na 5 miejsce wśród unijnych eksporterów pszenicy
Po 36 tygodniach sezonu 2018/19 spadliśmy na 5 miejsce w rankingu eksporterów unijnej pszenicy (wyprzedziła nas w ostatnim tygodniu Litwa). Pszenica pochodząca z Polski stanowi 7,5% unijnego eksportu (731,0 tys. ton). Kolejne kraje to: wspomniana wcześniej Litwa (8,2%), Niemcy (10,1%), Rumunia (21,7%) i Francja (44,6%).
POLSKA – EKSPORT/IMPORT ZBÓŻ poza UE (w okresie: 1 lipca 2018 – 3 marca 2019)
W ostatnim tygodniu Polska wyeksportowała poza UE 4.413 ton pszenicy, 87 ton mąki pszennej (w ekwiwalencie ziarna) i 2.103 ton słodu (w ekwiwalencie ziarna jęczmienia).
Od początku sezonu kraj nasz wyeksportował poza Unię Europejską: 926.669 ton wszystkich zbóż, w tym 873.715 ton pszenicy. Stanowi to tylko 4,9% całego eksportu zbóż i 7,5% eksportu unijnego pszenicy.
Tygodniowy import do Polski to: 8.783 ton zbóż w tym 7.901 ton kukurydzy.
Import zbóż do Polski (spoza UE) od początku sezonu: 251,52 tys. ton, w tym 184.45 tys. ton kukurydzy. Odpowiada to za tylko 1,2% unijnego importu ziarna zbóż.
Produkcja zbóż w Polsce na tle Unii Europejskiej (2018 r.)
W 2018 roku zboża w Polsce uprawiano na 7,850 mln ha, a zbiory wyniosły 26,71 mln ton.
Stanowi to (w skali UE): 14% areału i tylko 9% produkcji zbożowej.
Plonowanie zbóż w naszym kraju było o ok. 40% mniejsze od średniej unijnej.
Średnia wydajność wszystkich zbóż wyniosła w naszym kraju tylko 3,40 t/ha, w porównaniu do 5,28 t/ha w całej UE.
Pszenica plonowała w Polsce na poziomie 4,08 t/ha, a średnio w UE było to 6,62 t/ha.
RYNEK PALIW I ROPY
Ceny benzyn pozostają stabilne, ale ON podrożał w ostatnim tygodniu
Olej napędowy podrożał w ciągu tygodnia o średnio 6 groszy za litr i wyceniony został na 5,03 zł. Cena ON musiała pójść w górę, ponieważ ceny hurtowe tego paliwa przewyższały w wielu przypadkach ceny na stacjach paliw. Litr najpopularniejszej benzyny Pb95 kosztuje średnio 4,72 zł, czyli o 1 grosz więcej niż tydzień wcześniej, podczas gdy autogaz potaniał o 2 grosze, do 2,10 zł/litr. Wygląda na to, że trwający 3 miesiące okres nadzwyczajnych marż na sprzedaży paliw już się skończył. W ostatnim tygodniu stacje zarabiały średnio tylko 5 groszy na 1 litrze ON (tydzień wcześniej minimalnie traciły nawet) i 16 groszy na sprzedaży najpopularniejszej z benzyn.
Przypominam, że ropa taniała systematycznie od początku października, do Świąt Bożego Narodzenia, tracąc w tym czasie 40% swojej wyceny. Nasze rafinerie nie nadążały wtedy z obniżaniem cen hurtowych, a stacje paliw ignorowały przeceny w hurcie. W efekcie marże na litrze ON i Pb95 sięgały nawet 55-60 groszy (listopad-grudzień). Zwykle jest to kilkanaście groszy na litrze. W I dekadzie stycznia, a potem w połowie lutego notowania surowca odrobiły blisko połowę wcześniejszych spadków, wymuszając wyższe ceny w hurcie.
Na szczęście dla kierowców ostatnie dwa tygodnie przebiegają pod znakiem stabilizacji na rynku giełdowym ropy.
Ceny średnie paliw w detalu: 06-03-2019 / zmiana tygodniowa (według portalu e-petrol.pl):
- Pb98: 5,05 zł/l (0 gr/l);
• Pb95: 4,72 zł/l (+1 gr/l);
• ON: 5,03 zł/l (+6 gr/l);
• LPG: 2,10 zł/l (-2 gr/l).
Średnia marża stacji paliw na 1 litrze Pb95 wyniosła:
- 2017 r: 17 groszy,
- 2018 r: 20 groszy,
- 2019 r: 35 groszy, ale w ostatnim tygodniu to tylko 14 gr/l.
Średnia marża na 1 litrze ON wyniosła:
- 2017 r: 13 groszy,
- 2018 r: 9 groszy,
- 2019 r: 19 groszy, ale w ostatnim tygodniu marża sięga tylko 5 gr/l.
Obliczono na podstawie cen publikowanych przez PKN Orlen (ceny hurtowe) i e-Petrol (ceny średnie na stacjach paliw)
Rynek ropy
W połowie lutego ceny ropy ruszyły w górę, wybijając się z zakresu miesięcznej konsolidacji. Wystarczyły trzy sesje by notowania wspięły się na trzymiesięczne maksima, zyskując przy tym 5%. Trzecia dekada lutego przyniosła stabilizację notowań surowca, a wzrosty ustały pod wpływem kolejnych rekordów wydobycia ropy w Stanach Zjednoczonych. Amerykanie zwiększyli swoje wydobycie o blisko 1/5 w ciągu roku, do rekordowego poziomu 12,1 mln baryłek dziennie. Wzrost amerykańskiej produkcji równoważy cięcie wydobycia w krajach OPEC i efekt sankcji nałożonych przez Biały Dom na Iran i Wenezuelę.
Andrzej Bąk – WGT S.A.
Źródło: www.barchart.com, MRiRW, www.e-petrol, PKN-Orlen, KE
Źródło:pixabay.com
