Co znajdziesz w artykule?
W obecnej sytuacji prawno-podatkowej rolnicy muszą się mierzyć z kilkoma nowymi regulacjami. W poprzednim tekście opisywaliśmy zagadnienia dotyczące tzw. białej listy [CZYTAJ TUTAJ], a dzisiaj przybliżymy informacje dotyczące mechanizmu podzielonej płatności (MPP). Zagadnienie to w odniesieniu do rolnictwa podzielić należy na dwa odmienne aspekty: rolnika wystawiającego i rolnika otrzymującego fakturę VAT z MPP.
Zgodnie z prawno-podatkową definicją: model albo mechanizm podzielonej płatności (MPP – ang.: Split payment) jest obowiązkowy w zastosowaniu, w przypadku sprzedaży lub zakupu usług i towarów z załącznika nr 15 z ustawy o VAT. Ustawa ta weszła w życie 1 listopada 2019 r.
Wystawianie faktur przez rolnika
Pytaniem, które często zadają rolnicy jest kwestia: czy zgodnie z załącznikiem nr 15 rolnik będący płatnikiem VAT będzie miał obowiązek wystawić fakturę VAT z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (MPP)?
Odpowiedź brzmi: zgodnie z tym załącznikiem taka sytuacja może nigdy się nie wydarzyć!
Wynika to z wymogu spełnienia szeregu przesłanek określonych w Ustawie o VAT dla zastosowania MPP w działalności rolniczej.
Ograniczeniem jest wymóg aby produkty sprzedawane przez rolnika, będącego czynnym płatnikiem VAT (drugiemu płatnikowi VAT), ujęte były na liście produktów i usług wrażliwych, wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Jednak na liście tej nie ma produktów rolnych.
Powyżej 15 tysięcy z MPP
Mechanizm podzielnej płatności MPP przy wystawianiu faktur będzie natomiast dotyczył rolników (będących czynnymi podatnikami VAT), dokonujących sprzedaży produktów rolnych np.: olej z rzepaku, części maszyn rolniczych, olej napędowy, czy benzynę w transakcjach na kwotę powyżej 15 tys. zł brutto. Oczywiście, rolnik którzy dodatkowo nie świadczy usług lub nie zajmuje się sprzedażą produktów wymienionych w załączniku nr 15 do Ustawy o VAT najprawdopodobniej nie będzie musiał stosować mechanizmu podzielonej płatności przy wystawianiu faktury VAT. Jednakże taka możliwość może zaistnieć w przyszłości. Warto więc na bieżąco orientować się, jakie ustawowe przesłanki wiążą się z obowiązkiem wystawiania faktur VAT z podzieloną płatnością.
Możliwy podział płatności
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację przepisów dotyczącą kwestii, czy prawidłowe jest osobne fakturowanie sprzedaży towarów ujętych w załączniku nr 15 ustawy i osobne fakturowanie pozostałych towarów.
Organ podatkowy przypomniał, że obowiązek wystawiania faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” będzie istnieć, jeżeli łącznie spełnione będą trzy warunki, tj. faktura: będzie wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 tys. zł lub jej równowartość; będzie dokumentować dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w dodanym załączniku nr 15 do ustawy o VAT; czynności będą dokonywane na rzecz podatnika.
Oznacza to, że nie ma przeszkód, aby rolnik – sprzedawca w ramach realizacji jednego zamówienia dokonywał odrębnego fakturowania sprzedaży towarów ujętych w załączniku nr 15 do ustawy oraz sprzedaży towarów spoza tego załącznika. Organ podatkowy uznał, że sprzedawca może wystawić odrębne faktury. Jedna z nich będzie odnosić się do dostawy towarów objętych załącznikiem nr 15 do ustawy, druga zaś do sprzedaży towarów spoza załącznika nr 15 do ustawy. Dodatkowo, dyrektor KIS zwrócił uwagę, że dla dokonania zapłaty należności z zastosowaniem obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności istotne znaczenie ma wartość brutto na fakturze, a nie wartość całego zamówienia.
Wyjątek stanowią tu realizacje umów na kompleksowe usługi. W tych przypadkach podział faktur nie jest dozwolony. Grożą za to sankcje administracyjno-skarbowe. W takich okolicznościach administracja skarbowa może nałożyć na podatnika sankcje w wysokości 30 proc. – na dostawcę za brak adnotacji “mechanizm podzielonej płatności” na fakturze, a na nabywcę za realizację płatności z ominięciem split paymentu.
Opłacanie faktur z MPP
Częstsza jest natomiast sytuacja kiedy to rolnik (niezależnie czy jest płatnikiem VAT, czy rozlicza się na zasadach ryczałtu) po zakupie określonych towarów otrzyma do opłacenia fakturę VAT z MPP.
Zdarza się to przykładowo przy zakupie części silników do maszyn rolniczych, na kwotę powyżej 15 tys. zł brutto. Wówczas to rolnik będzie musiał opłacić fakturę opatrzoną adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”, która sygnalizuje obowiązek zastosowania tego mechanizmu. I tak kwota np. 16 tysięcy brutto ulegnie rozdziałowi na: 13.008,13 zł (netto), które rolnik będzie musiał przelać bezpośrednio na konto sprzedawcy paliwa. Z kolei kwota VAT, czyli 2.991,87 zł musi zostać wpłacona bezpośrednio na konto techniczne, które wskazał sprzedawca.
Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów
Ministerstwo Finansów jasno określa zasady związane z opłacaniem faktury VAT z MPP przez osoby prowadzące działalność rolniczą.
Resort finansów stwierdza, że obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności dotyczy również rolników, bez względu na ich status w podatku VAT. Zarówno rolnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, jak i rolnicy ryczałtowi są obowiązani do stosowania tego mechanizmu, jeżeli spełnione są przesłanki ustawowe wymagające zastosowania podzielonej płatności.
Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności nie stanowi szczególnego wyzwania dla podmiotu zwolnionego z VAT i nie wpływa w żaden sposób na płynność finansową tego podmiotu. Zapłata w MPP wymaga wyłącznie, aby płacący posiadał rachunek rozliczeniowy lub imienny rachunek w SKOK-u założony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, tylko bowiem do tego typu rachunków otwierane są rachunki VAT, i tylko wówczas możliwe jest zastosowanie komunikatu przelewu, czyli specjalnego przelewu dedykowanego mechanizmowi podzielonej płatności.
Formy płatności
Warto też wiedzieć, że w chwili obecnej MPP nie może być zastosowane przy innych, niż przelew, formach rozliczeń bezgotówkowych, np. płatności kartami płatniczymi, przekazach, wekslach. Oznacza to, że zapłata np. kartą w sytuacji, w której wystąpi obowiązek zapłaty w MPP, będzie oznaczała brak wykonania obowiązku zapłaty w MPP.
Tekst przygotował: Robert Gorczyński
Źródła: MF, KIS FK
