Co znajdziesz w artykule?
Z początkiem marca br. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda podpisał dwie ważne dla rolnictwa ustawy: o ochronie roślin przed agrofagami i o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Agrofagi a ochrona
Podstawowym celem nowej ustawy o ochronie roślin przed agrofagami (czyli: wiroidami, wirusami, bakteriami, grzybami, organizmami grzybopodobnymi, nicieniami, owadami i roztoczami – przyp. red.), mogącymi spowodować istotne straty gospodarcze, jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego przepisów Unii Europejskiej w sprawie środków ochronnych roślin, zasad kontroli oraz czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin. Nowe prawodawstwo dotyczy też rozwiązań ograniczających ryzyko zawleczenia do Polski i zadomowienia się na terenie kraju nowych, niewystępujących u nas agrofagów, z wyżej wymienionych grup.
Zadania z zakresu ochrony zdrowia roślin pozostawiono Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Jak wcześniej, organem uprawnionym do dokonywania kontroli będzie właściwy terenowo wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa.
Więcej uprawnień dla WIORIN
Istota zmian polega na poszerzeniu kompetencji wojewódzkich inspektorów, którzy wydawać będą decyzje administracyjne w przypadku stwierdzenia występowania agrofagów kwarantannowych lub innych agrofagów podlegających obowiązkowi zwalczania. WIORIN będzie także organem właściwym do prowadzenia urzędowego rejestru podmiotów profesjonalnych. Rozwiązanie to zastąpi dotychczasowy rejestr przedsiębiorców prowadzony na podstawie ustawy o ochronie roślin. Ponadto, wojewódzki inspektor wydawał będzie świadectwa fitosanitarne eksportowe oraz świadectwa fitosanitarne reeksportowe.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Magnez potrzebny na start?
Paszporty roślin
Zadanie przygotowania tzw. „Paszportów roślin” pozostawiono upoważnionym do tego profesjonalnym podmiotom. Jednakże tego rodzaju kompetencje, zgodnie z nową ustawą, mają również wojewódzcy inspektorzy.
Ustanowiono natomiast możliwość wyznaczania obszarów wolnych od określonych agrofagów w drodze rozporządzenia wojewody. Rozwiązanie to ma być ułatwieniem dla eksportu towarów pochodzenia roślinnego do państw trzecich.
Kary pieniężne
Ustawa zawiera również zapisy dotyczące administracyjnych kar pieniężnych (w wysokości od 500 do 50 000 zł) oraz przepis karny wprowadzający zagrożenie karą grzywny (art. 58-59), za niezastosowanie się do obowiązujących przepisów dot. ochrony przed agrofagami oraz nakazów instytucji kontrolnych. Ustawa obowiązuje od dnia następnego po jej ogłoszeniu.
PIORIN i laboratoria
Ustawa o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa także służyć ma dostosowaniu polskiego porządku prawnego do przepisów prawa Unii Europejskiej. Tym razem dotyczących działania Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, a także organizacji i zasad funkcjonowania urzędowych laboratoriów wykonujących badania w zakresie ochrony roślin.
Organami Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa będą, tak jak dotychczas:
– Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa, który jest centralnym organem administracji rządowej podległym ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa,
– Właściwy terenowo wojewoda, wykonujący zadania przy pomocy wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, jako kierownika wojewódzkiej inspekcji ochrony roślin i nasiennictwa wchodzącej w skład rządowej administracji zespolonej w województwie.
Natomiast nadzór nad wykonywaniem zadań Inspekcji powierzono Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Zadania Głównego Inspektora
Zgodnie z nową ustawą Główny Inspektor reprezentuje Inspekcję na zewnątrz, w tym przekazuje Komisji Europejskiej oraz pozostałym państwom członkowskim Unii Europejskiej wymagane informacje z zakresu ochrony roślin. GI koordynuje, nadzoruje, wydaje wytyczne i polecenia, ustala kierunki działania, inicjuje i organizuje szkolenia i doskonalenie zawodowe oraz kontroluje wojewódzkich inspektorów w zakresie spraw związanych z ochroną roślin i nasiennictwem i jest w stosunku do nich organem wyższego stopnia, sprawując nadzór i kontrolę administracyjną.
Kompetencje laboratoriów
Ustawa szczegółowo uregulowała organizację i zasady funkcjonowania laboratoriów wykonujących badania na potrzeby zadań Inspekcji, w tym zasady wyznaczania laboratoriów urzędowych i krajowych laboratoriów referencyjnych, działających w obszarze zdrowia roślin oraz środków ochrony roślin.
Zmieniono sposób podporządkowania laboratoriów Inspekcji, z dotychczasowej podległości wojewodom, w ramach wojewódzkich inspektoratów ochrony roślin i nasiennictwa, na podległość Głównemu Inspektorowi, w ramach Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Teraz Główny Inspektor sprawował będzie nadzór nad laboratoriami przeprowadzającymi badania na potrzeby zadań Inspekcji oraz wyznaczał spośród nich laboratoria urzędowe.
Powyższa ustawa obowiązuje od dnia następnego jej ogłoszeniu. W drodze wyjątku, przepisy dotyczące laboratoriów badawczych zaczną obowiązywać od 1 lipca 2020 r.
Tekst przygotował: Robert Gorczyński
Źródło: KP RP
Fot.: Pixabay
https://agroprofil.pl/p/program-ochrony-roslin-rolniczych-2019/
