Od kwietnia 2025 roku nastąpił kolejny etap wdrażania Import Control System 2 (ICS2), którego celem jest przekazywanie informacji o ładunkach przewożonych pomiędzy Unią Europejską a krajami trzecimi.

Import Control System 2 – co to jest?

Import Control System 2 (ICS2) to system informacji o ładunkach, którego celem jest kontrola importu towarów. Intencją drożenia systemu jest ujednolicenie procedur dla wszystkich państw członkowskich w odniesieniu do Customs Risk Management Framework (CRMF), czyli Zasad zarządzania ryzykiem celnym. Chodzi przede wszystkim o podniesienie bezpieczeństwa i ochrony celnej, jak również zabezpieczenie jednolitego rynku i samych obywateli. Dane dotyczące towarów mają być przesyłane z odpowiednim wyprzedzeniem, co jeszcze bardziej wzmocni zarządzanie ryzykiem celnym i wpłynie na jego zmniejszenie.

ICS2 – kogo dotyczy?

System informowania ICS2 będzie obowiązywać każdy podmiot zaangażowany w import towarów na teren Unii Europejskiej z krajów trzecich. Dotyczy to przedsiębiorców – przewoźników i spedytorów (morskich i drogowych), jak również sprzedawców hurtowych i detalicznych, włączając sprzedaż online.

Import Control System 2 określa rozszerzony zakres odpowiedzialności przewoźnika lub armatora z tytułu wprowadzenia towaru na obszar celny Unii Europejskiej. Jako strony odpowiedzialne za tę operację jasno są określone wszystkie podmioty wystawiające konosamenty spedytorskie, importerzy z terenu Unii Europejskiej, operatorzy pocztowi, kurierzy, a także operatorzy transportu kombinowanego. – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath

Oznacza to, że Import Control System 2 obejmie każdy rodzaj transportu służący do importowania towarów na teren Unii Europejskiej. Warto pamiętać, że kraje trzecie w rozumieniu przepisów to nie tylko Wielka Brytania, ale i Norwegia oraz Szwajcaria.

Import Control System 2 ma zastosowanie również wobec tranzytu ładunków przez terytorium Unii Europejskiej.

Etapy wdrażania Import Control System 2

📆15 marca 2021 r. – rozpoczęło się wdrażania ICS 2 w Unii Europejskiej.

📆21 października 2021 r. – pierwszy etap wdrażany w Polsce wobec Poczty Polskiej, przesyłek ekspresowych i  przesyłek pocztowych w transporcie lotniczym.

📆1 marca 2023 r. – rozpoczęcie ISC2 w transporcie lotniczym.

📆3 czerwca 2024 r. – 4 grudnia 2024 r. – wdrażanie ICS 2 wobec przewoźników morskich i żeglugi śródlądowej,

📆4 grudnia 2024 r. – rozpoczęcie implementacji dla armatorów i przewoźników, początek okresu przejściowego dla spedytorów i HBL,

📆1 kwietnia 2025 r. – początek wdrażania systemu dla spedytorów i wystawców HBL, rozpoczęcie okresu przejściowego transportu drogowego i kolejowego,

📆1 września 2025 r. – rozpoczęcie implementacji ICS 2 przez przewoźników drogowych i kolejowych.

Jak działa ICS2

Operatorzy gospodarczy muszą złożyć pełną Deklarację Podsumowania Wjazdu (ENS) w systemie ICS2 dla wszystkich towarów transportowanych do UE lub przez UE przed ich przybyciem. W przypadku transportu lotniczego minimalny zestaw informacji musi zostać również złożony przed załadunkiem (faza przed załadunkiem). 

• Kompletny ENS powinien zawierać wszystkie wymagane elementy danych specyficzne dla danego rodzaju transportu lub modelu biznesowego.   
• W zależności od ustaleń umownych pomiędzy podmiotami łańcucha dostaw w zakresie obowiązków związanych ze składaniem deklaracji ENS i dostępności informacji, można składać  pojedyncze lub wielokrotne deklaracje ENS .
• Na podstawie informacji zawartych w deklaracji ENS organy celne przeprowadzają analizę ryzyka związanego z bezpieczeństwem i ochroną przed załadunkiem lub przybyciem towarów .  
• W wyniku analizy ryzyka mogą zostać wydane skierowania łagodzące ryzyko , w których deklarujący zostanie poproszony o dostarczenie dodatkowych informacji, przeprowadzenie kontroli ładunków i poczty wysokiego ryzyka lub niezaładowanie ładunku. Na skierowania łagodzące ryzyko należy odpowiedzieć przed wznowieniem oceny ryzyka.  
• Operator statku morskiego lub samolotu jest zobowiązany złożyć zawiadomienie o przybyciu środka transportu w urzędzie celnym pierwszego wjazdu . 
• Towary muszą zostać przedstawione służbom celnym w chwili ich przybycia. 
• Służba celna może również podjąć decyzję o nałożeniu sankcji administracyjnych za niedopełnienie wymogów dotyczących danych.  

ICS 2 zamiast ICS – co się zmienia?

Dotychczasowy Import Control System ma być dostępny do momentu zakończenia wdrażania wszystkich etapów Import Control System 2. Główną różnicą pomiędzy ISC a ISC2 jest zakres udostępnianych danych, jak również czas ich przesyłania – ma się to odbywać odpowiednio wcześniej, przed oprawą celną, np. zanim ładunek trafi na kontenerowiec. Nowy system ma pomóc zarówno w stworzeniu Europejskiej Bazy Danych (European Customs Database) importowanych towarów, jak i w sprecyzowaniu roli oraz zakresu odpowiedzialności przewoźników z krajów trzecich.

Źródło: KE