Jak informuje portal Euroactiv rumuński rząd podjął w środę decyzję o rozszerzeniu listy produktów importowanych z Ukrainy, które wymagają licencji. Środek ten został podjęty w odpowiedzi na skargi rumuńskich rolników dotyczące dumpingowych cen ukraińskich produktów.
Ukraińskie jaja i drób są sprzedawane poniżej kosztów produkcji ponoszonych przez rumuńskich producentów
Rumuńscy producenci drobiu stoją w obliczu „poważnego problemu” z powodu importu jaj i mięsa drobiowego z Ukrainy, sprzedawanych po cenach znacznie poniżej kosztów produkcji w Rumunii, powiedział minister rolnictwa Florin Barbu po posiedzeniu rządu w środę (9 października).
Jaja i mięso drobiowe będą importowane jedynie na podstawie licencji
W następstwie dyskusji z przedstawicielami sektora drobiarskiego, rząd postanowił dodać jaja i mięso drobiowe do listy produktów, które mogą być importowane z Ukrainy wyłącznie na podstawie licencji.
– Naszym obowiązkiem jest ochrona rumuńskiej produkcji – wyjaśnił Barbu.
Jako państwo członkowskie UE, Rumunia ma pewne wymagania produkcyjne w sektorze drobiu, co sprawia, że koszty są „o 30 proc. wyższe niż w Ukrainie” – powiedział Florin Barbu.
System licencjonowania nie stanowi zakazu importu
Podkreślił, że nie jest to zakaz importu ukraińskich jaj i drobiu. System licencjonowania pozwala na import, jeśli podaż krajowa jest niewystarczająca. „Podjęliśmy tę decyzję licencyjną, aby zapewnić, że gdy przemysł spożywczy potrzebuje tych produktów, a Rumunia nie jest w pełni samowystarczalna, tylko rumuńscy przetwórcy mogą je importować na podstawie licencji”.
Już wcześniej wprowadzono licencje na import zboża, nasion oleistych, mąki i cukru
We wrześniu 2023 r., Rumunia wprowadziła licencje importowe na zboża i nasiona oleiste z Ukrainy i Mołdawii. Środek ten, wdrożony w październiku ubiegłego roku, został przedłużony.
Na mocy tej decyzji tylko rumuńskie firmy zajmujące się produkcją oleju i tłuszczu, przemiałem, produkcją pasz dla zwierząt i hodowlą zwierząt są uprawnione do importu produktów rolnych z Ukrainy lub Mołdawii.
Według zaktualizowanych danych Rosja wyeksportowała we wrześniu 5,26 mln ton pszenicy w porównaniu do 5,48 mln ton rok temu – informują analitycy Rusagrotrans.
Według Rusagrotrans, ogółem eksport zbóż w okresie lipiec-wrzesień wyniósł 14,73 mln ton wobec 15 mln ton w tym samym okresie rok wcześniej.
Egipt jest liderem w imporcie pszenicy z Rosji
Jednocześnie eksport do Egiptu, który pozostaje liderem w imporcie rosyjskiej pszenicy, wzrósł o 0,8 mln ton, do prawie 2,9 mln ton. To w pełni zrekompensowało spadek eksportu do Turcji o 0,69 mln ton, która jednak zajmuje 2 miejsce z wynikiem 1 mln ton.
Pszenica płynęła do Turcji mimo formalnego zakazu importu
Wprowadzony przez Turcję zakaz importu nie wstrzymał importu pszenicy, gdyż ziarno zostało wyładowane w magazynach portowych, skąd po 15 października, kiedy przewidywane jest zniesienie zakazu, będzie ono dopuszczone do importu lub reeksportu do krajów Bliskiego Wschodu.
Algieria jest trzecim największym odbiorcą rosyjskiej pszenicy
Eksport do Algierii (3. miejsce) utrzymał się na dotychczasowym poziomie – 0,98 mln ton, do Bangladeszu (4. miejsce) wzrósł z 0,85 mln ton do 0,9 mln ton.
Zdaniem Rusagrotrans, oprócz Turcji, spadł także eksport do Arabii Saudyjskiej (5. miejsce) – z 0,77 mln do 0,5 mln ton, co wynika z ogólnie mniejszego wolumenu zakupów przez GFSA (Generalną Dyrekcję Bezpieczeństwa Żywności). w porównaniu do poprzedniego sezonu.
Rosja wyeksportowała pszenicę do 62 krajów
Liczba krajów, do których w pierwszym kwartale 2024/25 roku wyeksportowano rosyjską pszenicę, wzrosła do 62 w porównaniu z 58 rok wcześniej.
Ministerstwo Rolnictwa Federacji Rosyjskiej zmniejszyło prognozę zbiorów zbóż, w tym pszenicy. Ogłosił to 10 października wicepremier Dmitrij Patruszew – donosi Finmarket.
„Zbiory zboża wyniosą około 130 milionów ton, w tym 83 miliony ton pszenicy” – powiedział wicepremier.
Przypomnijmy, że wcześniej ministerstwo przewidywało produkcję zbożową na 132 mln ton i 84 mln ton pszenicy.
„Biorąc pod uwagę wysoką zdolność produkcji naszych producentów rolnych pod koniec roku, liczymy na przyzwoite zbiory, które w pełni zapewnią rynek krajowy i utrzymają wysoki potencjał eksportowy zarówno dla surowców, jak i produktów przetworzonych” – poinformował D. Patruszew. Urzędnik dodał również, że do tej pory zebrano 122 mln ton zbóż, co oznacza, że krajowe bezpieczeństwo żywnościowe jest w pełni zabezpieczone i istnieje dobry potencjał eksportowy.
Oficjalne rosyjskie szacunki dotyczące pszenicy są równe prognozie USDA zawartej w miesięcznym raporcie z 11.10.2024 rok. USDA pozostawił rosyjski eksport pszenicy na wysokim poziomie 48 mln ton.
Przed nami niemal bezwietrzna noc. O poranku pogodnie będzie w centrum, zachodzie, wschodzie i na północy. Miejscami pojawią się mgły zwłaszcza od Leszna po Wrocław. Na południu kraju oraz na Roztoczu i w Świętokrzyskiem sporo chmur i tu najcieplej- 4-5 stopni. Na wschodzie około 2-4 stopni. Najzimniej ma być w centrum i na zachodzie kraju- tu od -1 do +1 stopnia w rejonie Kłodzka, Jeleniej Góry -3 stopnie Celsjusza. Na północy przymrozki sięgną obszar lądowy do 30 km od wybrzeżą. W sobotę słonecznie i sucho. Wiatr początkowo słąby ale wieczorem będzie juz umiarkowany. W niedzielę dotrze do nas niż. Popada w całym kraju. Na zachodzie, północy i południu około 1-10 mm a na wschodzie, Mazowszu, Podlasiu ponad 8 mm do nawet 15 mm deszczu.
Minister Siekierski ogłosił, że rolnicy z terenów dotkniętych powodzią otrzymają wsparcie finansowe w wysokości 4 lub 5 tys. zł na każdy zalany hektar, w zależności od rodzaju upraw. Jest to kluczowy element pomocy dla rolników, którzy ucierpieli w wyniku ostatnich klęsk żywiołowych.
Dodatkowo, podjęto decyzję o zwrocie III i IV raty podatku rolnego dla tych, których gospodarstwa zostały zniszczone przez powódź. Ma to na celu złagodzenie obciążeń finansowych dla producentów rolnych.
Dotacje na świnie
Minister zwrócił uwagę na znaczący spadek pogłowia trzody chlewnej w Polsce, gdzie liczba świń spadła do 8,5 mln, podczas gdy wcześniej wynosiła ponad 20 mln. W związku z tym, planowane jest uruchomienie wsparcia dla hodowców, szczególnie dla tych prowadzących produkcję w cyklu zamkniętym, obejmującym 150-250 macior.
Będzie pomoc dla mniejszych gospodarstw
Siekierski zauważył również zmiany w strukturze agrarnej, gdzie małe gospodarstwa rolnicze często przestają być rentowne. Podkreślił potrzebę wsparcia dla mniejszych gospodarstw oraz problemy związane z brakiem następców na wsi.
Walka o fundusze z UE dla rolnictwa
Minister przypomniał o zmniejszeniu unijnego budżetu na rolnictwo, który obecnie stanowi 32-33% całego budżetu Unii Europejskiej. Siekierski zapowiedział, że Polska będzie walczyć o utrzymanie odpowiedniego wsparcia dla rolników w nadchodzących latach, aby zapewnić im konkurencyjność na globalnym rynku, zwłaszcza wobec produktów spoza Unii Europejskiej, które nie spełniają tych samych norm.
Pomoc finansowa ma trafić do rolników już niebawem, co zapewni im potrzebne wsparcie w trudnych czasach.
Według najnowszego raportu Komisji Europejskiej tegoroczne zbiory zbóż w Polsce (z kukurydzą) powinny osiągnąć poziom 35,32 mln ton w porównaniu do rekordowych 35,45 mln ton w 2023 roku. Produkcja zbożowa powinna być zatem o symboliczne 0,13 mln ton mniejsza niż rok wcześniej, ale 1,3% powyżej średniej 5-letniej (34,89 mln ton). Jeszcze miesiąc wcześniej nasze zbiory zbóż szacowane były na 34,63 mln ton.
Duża korekta w górę oczekiwanej produkcji kukurydzy z nawiązką przeważyła cięcie szacunków dla pszenicy
W stosunku do raportu sprzed miesiąca obniżyły się szacunki/prognozy produkcji wszystkich zbóż z wyjątkiem kukurydzy i jęczmienia. Największe cięcie dotyczyło produkcji pszenicy (-0,53 mln ton). Szacunki/prognozy dla pozostałych zbóż wzrosły w skali miesiąca (patrz tabela), a największa korekta w górę dotyczy kukurydzy na ziarno (+1,16 mln ton – m/m)
Zbiory pszenicy, żyta i pszenżyta są niższe niż przed rokiem
W skali roku spadek produkcji dotyczyć ma: pszenicy (-0,83 mln ton), pszenżyta (-0,25 mln ton), żyta (-60 tys. ton) i grupy inne zboża (-31 tys. ton).
Pozostałe zboża odnotowały, lub odnotują wzrost produkcji w skali roku. Jeśli prognoza się sprawdzi to tegoroczne zbiory kukurydzy będą wyższe o 0,80 mln ton niż przed rokiem i ustanowią nowy rekord.
Produkcja zbóż w Polsce – tabela (w tys. ton)
Produkcja zbóż w Polsce (tys. ton):
KE szacuje, że tegoroczne zbiory pszenicy w Polsce spadły o 6,4% – r/r, ale są powyżej średniej
Najnowsze szacunki zakładają, że produkcja pszenicy miękkiej spadła w Polsce o 0,8 mln ton (r/r) do 12,24 mln ton (rekordowe 13,34 mln ton zanotowaliśmy w 2022 roku). Mniejsze zbiory są wynikiem gorszych niż przed rokiem plonów (5,13 t/ha w porównaniu do 5,34 t/ha w 2023), przy nieco mniejszym też obszarze zasiewów (-2,7% r/r). Miesiąc wcześniej prognoza naszej produkcji pszenicy była nieco wyższa i opiewała na 12,47 mln ton.
Produkcja pszenicy miękkiej w Polsce (tys. ton):
KE zapowiada rekordowe zbiory kukurydzy w Polsce
Urzędnicy KE podnieśli aż o 1,2 mln ton swoją prognozę zbiorów kukurydzy w naszym kraju do rekordowych 9,91 mln ton. Będzie to wynik o blisko 9% lepszy niż rok temu i 1,3% powyżej średniej.
Za większą produkcją (r/r) odpowiadać ma większy o 5,7% areał oceniany na 1,33 mln ha (rekord). W stosunku do prognozy sprzed miesiąca areał upraw podniesiono aż o 120 tys. ha.
Także prognozowany plon średni 7,47 t/ha (7,26 t/ha oczekiwano przed miesiącem) będzie rekordowo wysoki.
Produkcja kukurydzy w Polsce (tys. ton)
Areał kukurydzy w Polsce (w tys. ha)
Plony kukurydzy w Polsce (t/ha)
Zbiory pszenżyta są najniższe od 2019 roku
Według KE zbiory pszenżyta w Polsce wyniosły w tym roku 5,03 mln ton, co jest wynikiem o 4,7% poniżej ubiegłego roku i o 6,1% poniżej średniej z 5 lat. Zaktualizowane szacunki są minimalnie gorsze niż te sprzed miesiąca.
Za spadek produkcji w skali roku odpowiadają gorsze o 1% plony (4,35 t/ha) i 4% spadek areału.
Produkcja pszenżyta w Polsce (tys. ton):
Zbiory jęczmienia lepsze niż przed rokiem
Według najnowszego raportu KE zbiory jęczmienia w 2024 roku wyniosły w Polsce 2,96 mln ton, co oznacza wynik o 2,9% lepszy niż rok temu i minimalnie powyżej średniej.
Szacunki plonów średnich jęczmienia wzrosły z 4,30 do 4,36 w skali miesiąca, a areał podniesiono z 644 do 680 tys. ha, co przełożyło się na lepsze szacunki zbiorów.
Z raportu SovEcon wynika, że notowania rosyjskiej pszenicy zawierającej 12,5% białka wzrosły w zeszłym tygodniu o 3 dolary do 222-224 dolarów/t FOB. To najwyższy wynik od końca czerwca.
Rosyjskie ceny eksportowe pszenicy ruszyły w górę po 3 miesiącach stabilizacji
Od początku nowego sezonu (2024/25) notowania rosyjskiej pszenicy oscylują wokół 220 USD/t (FOB) i nie wzrosły powyżej 221 USD/t. Według handlowców w tym tygodniu (od 07.10.2024) notowania osiągnęły poziom 230 USD/t.
Zwątpienie w dalszy wzrost cen pszenicy skutkuje zamykaniem krótkich pozycji na giełdzie Matif
Notowania francuskiej pszenicy na giełdzie Matif wzrosły do 229 euro/t (254 dolarów/t)w ubiegły piątek (04.10.2024) z 221 euro/t (247 dolarów/t) tydzień wcześniej. Wzrost notowań wspierało aktywne zamykanie krótkich pozycji w kontrakcie na pszenicę (odkupowanie kontraktów futures). W związku z tym otwarte pozycje w grudniowym kontrakcie na pszenicę obniżyły się z 236 tys. kontraktów do 193 tys.
Eksport rosyjskiej pszenicy postępuje w szybkim tempie
W pierwszych dwóch miesiącach nowego sezonu przewieziono 9,5 mln ton, co jest drugim wynikiem po ubiegłorocznym rekordzie. Aktywnie kupują na rynku najwięksi importerzy rosyjskiej pszenicy. Saudyjski GFSA zakupił w tym tygodniu 307 tys. ton, a algierski OAIC – 510-570 tys. ton,podają handlowcy. Według agencji informacyjnych egipska firma GASC zakupiła z dostawą w okresie listopad-kwiecień 3,1 mlnton pszenicy.
SovEkon szacuje eksport pszenicy w całym sezonie na 47,6 mln tonwobec rekordowych 52,4 mln ton rok wcześniej. Według FAO Rosja powinna wyeksportować 46 mln ton pszenicy w tym sezonie.
Produkcja, zużycie i zapasy pszenicy w Rosji – FAO
W ostatnich latach Unia Europejska podejmuje ważne kroki w kierunku zwiększenia równości i różnorodności w sektorze rolnictwa. Nowy dokument „Strategic Dialogue on the Future of EU Agriculture” porusza temat wyzwań, przed którymi stoi rolnictwo, w tym kwestie dotyczące równości płci oraz wsparcia dla osób LGBTQIA+.
Wyższe standardy równości płci
Mimo że na przestrzeni lat poczyniono postępy w eliminowaniu nierówności płciowych w rolnictwie, problem ten wciąż istnieje. Wiele kobiet w sektorze rolniczym boryka się z ograniczonym dostępem do ziemi, finansowania oraz technologii, co ogranicza ich możliwości pełnego uczestnictwa w branży. Kluczowe będzie nie tylko eliminowanie barier, ale także zmiana społecznych stereotypów, które wpływają na postrzeganie kobiet w rolnictwie.
Wsparcie dla osób LGBTQIA+
Jak możemy przeczytać w dokumencie, również osoby LGBTQIA+ stają w obliczu specyficznych wyzwań, zwłaszcza na obszarach wiejskich, gdzie akceptacja queerowości często jest niższa niż w miastach. Unia Europejska zwraca uwagę na potrzebę uwzględnienia kwestii płci oraz orientacji seksualnej w polityce rolnej i wiejskiej. Wprowadzenie takich reform ma na celu zwiększenie inkluzji i równości wśród wszystkich grup w sektorze.
Transformacyjne budżetowanie
Aby osiągnąć te cele, Komisja Europejska postuluje wzmocnienie budżetowania transformacyjnego pod kątem płci w ramach funduszy unijnych. Oznacza to, że instytucje europejskie i państwa członkowskie powinny projektować interwencje mające na celu rozwiązanie zidentyfikowanych nierówności płciowych. Ważnym krokiem w tym kierunku będzie również gromadzenie danych dotyczących sytuacji kobiet i osób niedostatecznie reprezentowanych w rolnictwie, co pozwoli na lepsze zrozumienie ich potrzeb.
Presja na reformy
Zgodnie z doniesieniami portalu „Politico”, przewodnicząca Komisji Europejskiej pragnie, aby KE mogła formalnie wywierać presję na państwa członkowskie w celu wdrożenia zalecanych reform. Państwa, które nie dostosują się do unijnych standardów równości płci oraz ekologicznego rolnictwa, mogą zostać pozbawione dostępu do funduszy w latach 2028-2034.
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu serdecznie zaprasza na Dzień Otwarty pod hasłem „Kierunek sUPPerprzyszłościowe Studia”, który odbędzie się 18 października 2024 roku. To wyjątkowe wydarzenie skierowane jest do przyszłych studentów pragnących odkryć, jak połączyć swoje pasje z nauką oraz rozwojem osobistym i akademickim.
Bogata oferta stref tematycznych
W ramach Dnia Otwartego zapraszamy do odwiedzenia różnorodnych stref tematycznych. W strefie wystawienniczej „Poznaj UPP” nasi pracownicy i studenci zaprezentują kompleksową ofertę edukacyjną oraz odpowiedzą na wszystkie pytania dotyczące studiowania na naszej uczelni.
Strefa „Nie samą nauką student żyje” to doskonała okazja, aby poznać życie studenckie. Dowiesz się więcej o organizacjach studenckich, samorządzie oraz jednostkach artystycznych i sportowych. Będzie można również zapoznać się z możliwościami studiowania za granicą oraz wymianami studenckimi w ramach poznańskiego programu POmost.
W strefie „Popularyzacja nauki” uczestnicy będą mieli okazję wziąć udział w mini eksperymentach oraz poznać najnowsze badania prowadzone przez UPP. Spotkania z absolwentami w strefie „Absolwenci UPP” umożliwią odkrycie ich ścieżek zawodowych i doświadczeń, co może pomóc w podjęciu świadomej decyzji dotyczącej przyszłej kariery.
Fascynujące wykłady i interaktywne warsztaty
W programie Dnia Otwartego znajdzie się również szereg fascynujących wykładów. Uczestnicy dowiedzą się, jak owady mogą stać się pożywieniem przyszłości, poznają tajemnice świata węży oraz zobaczą, jak nowoczesne technologie kształtują przemysł spożywczy.
Nie zabraknie również tematów związanych z zrównoważonym rozwojem, w tym wykorzystania drewna w ochronie środowiska. Na koniec, przyszli inżynierowie rolnictwa będą mogli odkryć różnorodność i możliwości kariery w tej dziedzinie.
Warsztaty prowadzone przez koła naukowe i sekcje tematyczne to unikalna szansa na praktyczne doświadczenia. Uczestnicy zanurzą się w świat innowacyjnej kuchni molekularnej, skosztują niecodziennych dań, a miłośnicy entomologii będą mieli okazję nauczyć się identyfikacji różnych gatunków owadów.
Zainteresowani nowoczesnymi technologiami w leśnictwie dowiedzą się, jak drony są wykorzystywane w tej dziedzinie, a także zobaczą pokazy ortofotomap. Przygotowaliśmy również spektakularne pokazy chemiczne z wykorzystaniem ciekłego azotu oraz edukacyjne spotkania z żywymi ptakami drapieżnymi dla fanów ornitologii.
Atrakcje i zabawa
Dzień Otwarty to nie tylko wykłady i warsztaty, ale także mnóstwo atrakcji! Uczestnicy będą mogli wziąć udział w grze terenowej „Kampus pod lupą”, quizach, przyrodniczym kole fortuny oraz spacerze po kampusie UPP.
Zapraszamy na Dzień Otwarty UPP!
To doskonała okazja, aby na własne oczy przekonać się, jak wiele możliwości oferuje Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Zachęcamy do wzięcia udziału w tym wydarzeniu, które pozwoli zanurzyć się w świat nauki, innowacji i studenckiego życia, a także odkryć, jak UPP może stać się kluczem do sukcesu w przyszłości!
Data: 18 października 2024 r. Godziny: 11.00 – 17.00 Miejsce: Kampus UPP, Hala Maszyn, ul. Wojska Polskiego 50, Poznań
BKT, czołowy producent opon off-roadowych, przygotowuje się, aby zaskoczyć odwiedzających targi EIMA w Bolonii, we Włoszech, szeroką gamą nowości, nowoczesnych rozwiązań technologicznych oraz innowacji dla rolnictwa. Na niespełna miesiąc przed tym wyczekiwanym wydarzeniem, które skupi się na branży agromechanicznej, indyjska firma planuje szereg atrakcji, doświadczeń oraz premier swoich produktów.
Co zaprezentuje BKT?
BKT zaprezentuje swoje najbardziej rozpoznawalne produkty w dużej strefie wystawienniczej o powierzchni ponad 600 metrów kwadratowych, znajdującej się na stoisku B1 w hali 36. Firma jest gotowa przyjąć liczne grono odwiedzających. Wśród głównych atrakcji dla rolnictwa znajdzie się gama opon AGRIMAX, w tym flagowe modele: AGRIMAX V-FLECTO, idealne do uprawy gleby i transportu, oraz AGRIMAXFACTOR, które doskonale sprawdzają się zarówno w polu, jak i na drodze. Dla przyczep rolniczych BKT zaprezentuje V-FLEXA, nowoczesną oponę flotacyjną najnowszej generacji z technologią VF, umożliwiającą transport ciężkich ładunków w terenie i na drogach.
Nowości, które zaskoczą
Największą uwagę przyciągną jednak nowości – cztery nowe opony rolnicze, będące efektem intensywnych badań i rozwoju, które wprowadzą na rynek innowacyjne i wysokowydajne rozwiązania. BKT stawia na rozwój, aby zaspokoić potrzeby nowoczesnego rolnictwa i dostarczyć produkty, które sprostają wymaganiom użytkowników.
Dodatkowe atrakcje
Od 6 do 10 listopada BKT zapewni odwiedzającym EIMA niezapomniane wrażenia. Część stoiska będzie poświęcona sponsorowaniu sportu, w którym BKT od lat ma silną globalną obecność. Firma wspiera różnorodne dyscypliny, takie jak piłka nożna, koszykówka, krykiet, curling oraz Monster Jam. Na scenie pojawi się pięciu światowych mistrzów, którzy przez cały czas trwania targów będą organizować sesje autografów, robić zdjęcia z fanami i udzielać wywiadów, ożywiając stoisko BKT.
BKT serdecznie zaprasza na targi EIMA, które odbędą się od 6 do 10 listopada w Bolonii, w hali 36, na stoisku B1. To doskonała okazja, aby zapoznać się z najnowszymi rozwiązaniami w branży oraz wziąć udział w ekscytujących wydarzeniach!
Jesienny redyk to jedna z najpiękniejszych tradycji i widowisk kulturowych w naszym kraju. To czas, kiedy góralskie obrzędy ożywają na nowo, a malownicze krajobrazy stają się sceną dla wspaniałego powrotu owiec z letnich pastwisk. Jakie są obrzędy związane z tym wyjątkowym wydarzeniem? Jaką trasą przejdzie redyk? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Co to jest redyk?
Redyk to tradycyjny góralski rytuał, który ma swoje korzenie w pasterskich obyczajach regionów górskich. Jest to niezwykle ważne wydarzenie w kalendarzu kulturowym, które celebruje zarówno wiosenny wyjazd owiec na letnie pastwiska, jak i ich jesienny powrót do zimowisk. Te dwa różne obrzędy – redyk wiosenny i redyk jesienny – różnią się nie tylko czasem, ale także charakterem i atmosferą, którą ze sobą niosą. W obu przypadkach towarzyszą im liczne tradycje, tańce i śpiewy, które przyciągają zarówno lokalnych mieszkańców, jak i turystów pragnących poznać bogactwo góralskiego folkloru.
Redyk wiosenny to tradycyjny góralski rytuał, który ma miejsce na początku sezonu pastwiskowego, zazwyczaj wiosną. To czas, kiedy owce wyruszają na letnie pastwiska w góry. W trakcie redyku wiosennego odbywają się różnorodne obrzędy, takie jak procesje, śpiewy góralskie oraz tańce, które wprowadzają w atmosferę folkloru i radości. To niezwykłe wydarzenie przyciąga nie tylko lokalną społeczność, ale także turystów, którzy chcą doświadczyć góralskiej kultury.
Redyk jesienny natomiast to moment, w którym owce wracają z letnich pastwisk do zimowisk. Jest to jedno z najważniejszych wydarzeń w kalendarzu góralskim, które celebruje zakończenie sezonu pasterskiego. Podczas redyku jesiennego również odbywają się liczne obrzędy, a mieszkańcy prezentują swoje umiejętności w tańcach i pieśniach, co tworzy niepowtarzalną atmosferę. To doskonała okazja do odkrycia lokalnych smaków, rzemiosła oraz podziwiania pięknych górskich krajobrazów, które przyciągają miłośników natury i kultury z całej Polski.
Co oznacza słowo redyk?
Redyk to termin, który oznacza uroczyste wyjście pasterzy ze stadami owiec na wypas w górskich halach, zwane redykiem wiosennym, oraz ich powrót z wypasu, czyli redyk jesienny. W kontekście redyku jesiennego używa się także lokalnego terminu „uosod”, który pochodzi od słowa „uosadzić” (lub „ôsadzić”), oznaczającego osadzenie owiec z powrotem w poszczególnych gospodarstwach.
Istnieje również teoria sugerująca, że „uosod” wywodzi się od słowa „uozchod”, co odnosi się do rozchodu owiec do pojedynczych gazdōwek (gospodarstw). W tej formie mogło dojść do zaniku w wymowie „ch”, które w gwarze podhalańskiej w podobnych pozycjach wymawiane jest jako słabo słyszalne „h” (tzw. dźwięczne „h”). Zjawisko to można zaobserwować w innych słowach góralskich, takich jak „schować”, które w dialekcie podhalańskim brzmi „sować”.
Redyk – obrzędy
Redykowi towarzyszą następujące obrzędy:
Okadzanie owiec: To ważny zwyczaj w pasterstwie, polegający na kierowaniu dymu na owce i pasterzy. Ma na celu ochronę przed złymi mocami i leczenie zwierząt, zwłaszcza w przypadku chorób spowodowanych przez czary. Używa się do tego palonych roślin, zwłaszcza święconych ziół, które poświęcono w dniu Matki Boskiej Zielnej.
Mieszanie owiec: To proces łączenia owiec różnych gospodarzy w jedno stado. Gospodarze przekazują swoje zwierzęta pod opiekę bacy i juhasów. Mieszanie owiec rozpoczyna sezon wypasowy i redyk. Owce są oznaczane, aby odróżnić je według właścicieli.
Redyk: To uroczyste wyjście pasterzy z owcami na halę. Związane jest z magicznymi zabiegami. Baca często modli się o pomyślność, okadza koszar święconymi ziołami i liczy owce, dotykając ich kapeluszem.
Liczenie owiec: To istotny element redyku. Baca liczy owce dotykając ich kapeluszem, unikając kontaktu ręką, co miałoby być szkodliwe. Liczenie odbywa się przy pomocy różańca, co zapobiega pomyłkom.
Kropienie wodą święconą: To tradycja, która towarzyszy pasterzom od wieków. Woda święcona jest używana do ochrony owiec i inicjowania ważnych prac. Uważa się, że ma cudowną moc oczyszczającą i ochronną. Szczególne właściwości przypisuje się wodzie poświęconej w Wielką Sobotę oraz w trzech, siedmiu lub dziewięciu kościołach.
Każdy z tych obrzędów łączy pasterzy z ich tradycją i naturą, a także nadaje wyjątkowy charakter całemu wydarzeniu redyku.
Gdzie i kiedy odbywa się redyk? [DATY, MIEJSCOWOŚCI]
Redyk, jako tradycyjny rytuał góralski, ma swoje ścisłe daty, które historycznie przypadały na 23 kwietnia – dzień św. Wojciecha, oraz 29 września – dzień św. Michała. Na Śląsku Cieszyńskim końcem sezonu pasterskiego bywał także dzień św. Wacława, 28 września. Obecnie jednak terminy redyków są bardziej elastyczne, a wydarzenia odbywają się w różnych gminach, często w soboty, aby umożliwić udział turystów i promować region.
W 2024 roku redyk odbędzie się w kilku miejscowościach, m.in.:
28.09.2024 – Redyk w Zawoi, jako punkt kulminacyjny Babiogórskiej Jesieni, gdzie turyści będą mogli zobaczyć proces sprowadzania owiec oraz uczestniczyć w folklorystycznych wydarzeniach.
5.10.2024 – Redyk w Koninkach na os. Filipy (godz. 9:00) z biesiadą w bacówce „u Jaśka”.
5.10.2024 – Redyk w Obidzy (godz. 13:00) z przemarszem owiec oraz wspólnym biesiadowaniem w amfiteatrze, gdzie zaplanowano koncerty, zabawy, pokazy i stoiska z regionalnym jedzeniem.
5.10.2024 – Redyk w Ochotnicy Górnej-Babieńcu (godz. 14:00) z degustacją potraw regionalnych.
11-12.10.2024 – Redyk w Szczawnicy (przemarsz owiec 12.10.2024 o godz. 13:00) z bogatym programem artystycznym oraz stoiskiem z rękodziełem i regionalnymi potrawami. Jest to jedno z najbardziej popularnych wydarzeń, które przyciąga tłumy turystów.
19.10.2024 – Redyk w Kluszkowcach, szczegóły wkrótce.
Dodatkowo, na koniec października planowane są inne redyki, takie jak:
20.10.2024 – Redyk ze Skawicy do Poronina, prowadzony przez bacy Krzysztofa Bachledę-Curusia.
27.10.2024 – Redyk w Czarnym Dunajcu, święto braci Hyrczyków.
Jeśli nie zdążysz uczestniczyć w redyku jesiennym, możesz już teraz planować redyk wiosenny, który jest równie emocjonującym widowiskiem, kiedy owce są wyprowadzane na pastwiska. To niezwykłe doświadczenie, które warto przeżyć przynajmniej raz w życiu!
Redyk w Szczawnicy 2024 [PROGRAM WYDARZENIA]
Najbardziej widowiskowym redykiem jest redyk w Szczawnicy. W 2024 roku po raz pierwszy odbędzie się on przez dwa dni, co sprawia, że to wydarzenie zyskuje jeszcze większą rangę. Centrum Kultury, Sportu i Promocji gminy Szczawnica przedstawiło bogaty program, z którym możecie zapoznać się poniżej.
O której redyk w Szczawnicy?
Redyk w Szczawnicy zaplanowany jest na godzinę 13:00. To właśnie wtedy ulicami miasta przejdą tysiące owiec!
Nasza redakcja specjalnie udała się na jesienny redyk w Szczawnicy, aby nagrać pełną relację z tego wyjątkowego wydarzenia! Zobaczcie pełną fotorelację z przemarszu owiec w naszym artykule.
Od początku sezonu 2024/25 (do 7 października) Ukraina wyeksportowała 11,181 mln ton zbóż i roślin strączkowych, z czego 731 tys. ton wysłano w bieżącym miesiącu – poinformowała służba prasowa Ministerstwa Polityki Agrarnej Ukrainy.
Tempo eksportu ukraińskich zbóż w tym sezonie jest o ponad 55% szybsze niż przed rokiem
Dla porównania, według stanu na 9 października ubiegłego roku łączną wielkość przewozów oszacowano na 7,213 mln ton, w tym w październiku – 460 tys. ton.
Szczegółowe zestawienie eksportu
pszenica – 6,502 mln ton (w sezonie 2023/24 – 3,61 mln ton);
jęczmień – 1,44 mln ton (635 tys. ton);
żyto – 7,5 tys. ton (0,8 tys. ton);
kukurydza – 2,97 mln ton (2,853 mln ton).
Całkowity eksport ukraińskiej mąki od początku sezonu szacuje się na 20,6 tys. ton (w 2023/24 – 37,4 tys. ton), w tym z pszenicy – 18,3 tys. ton (36,3 tys. ton).
Maksymalny limit eksportu pszenicy na ten sezon wynosi 16,2 mln ton
Warto przypomnieć, że we wrześniu Ministerstwo Polityki Agrarnej Ukrainy i uczestnicy rynku zbóż uzgodnili maksymalny limit eksportu pszenicy w tym sezonie na 16,2 mln ton. Oznacza to, że pula eksportowa pszenicy jest wyczerpana w 40%.
Prognoza USDA dla ukraińskiego eksportu pszenicy jest nieco mniejsza
Dla porównania, Amerykański Departament Rolnictwa (USDA) podniósł we wrześniu o 1 mln ton do 15 mln ton swoją prognozę ukraińskiego eksportu pszenicy w tym sezonie. W całym sezonie 2023/24 Ukraina wywiozła za granicę 18,4 mln ton pszenicy i 17,1 mln ton w sezonie 2022/23.
Produkcja, zużycie i zapasy pszenicy na Ukrainie według USDA (mln ton)
