Co znajdziesz w artykule?
Rzepak w trzech technologiach uprawy: orka, bezorka i strip till
Rzepak w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym w sezonie 2019-2020
Sezon wegetacyjny dla rzepaku w roku 2019 zaczął się wyjątkowo trudno z uwagi na panującą od maja suszę. Stan nasycenia wilgocią gleby był tak niski, że zrezygnowano w RZD z obsiania prawie 40% areału przeznaczonego pod uprawę rzepaku. Udało się zaorać zaledwie 23 hektary tj. ok 23% planowanego areału i to w złej jakości. Potężne grudy ziemi wymagały wielokrotnej uprawy. Kierując się faktem, iż sprzęt do uprawy i siewu w gospodarstwie ma już swoje lata i technologicznie odbiega od nowoczesnych trendów postanowiono częściowo skorzystać z siewu usługowego w nowszych technologiach. Stało się to okazją do porównania metod uprawy i ewentualnego wyboru sprzętu, który w przyszłości zastąpi nasz wysłużony.
Areał rzepaku 65 ha został podzielony na trzy zbliżone powierzchnią areały gdzie dokonano wysiewu w następujących technologiach:
- Metoda A tradycyjna orka siewna bezpośrednio w ściernisko, uprawa po orce agregatem KONSKILDE i siew siewnikiem na tradycyjnych redlicach z broną aktywną firmy SULKY (20.09.2019)
- Metoda B siew pasowy Strip till, bezpośrednio w ściernisko zestawem siewnym KOCKERLING (26.09.2019)
- Metoda C siew bezorkowy w uprawie poziomej agregatem ścierniskowym LEMKEN x 2 i zestawem uprawowo siewnym SULKY jak w metodzie A (23.09.2019)
Nawożenie rzepaku ozimego
Rośliny zostały na jesień zasilone potasem i fosforem w ilości odpowiednio 59,30 kg P2O5 i 102,40 kg K2O oraz odżywione powschodowo 16,0 kg N. Wiosenne nawożenie azotem oparto o trzy dawki na łączną ilość 195 kg N. Należy zaznaczyć, iż w systemie pasowym nawożenie PK wykonano w pasach siewnych na dwóch głębokościach 12 i 20 cm obniżając jego dawkę o 30% w stosunku do pozostałych metod. Odżywienie dolistne wykonywane było przy okazji innych zabiegów pestycydowych i polegało na dokarmianiu mikroelementami głównie borem.
Ochrona rzepaku – zwalczanie chwastów, chorób i szkodników
- Ochrona herbicydowa oparta została o preparaty Butisan Avant 500 SE 1,7 l/ha i Iguana 0,2 l/ha oraz wyjątkowo 2 zabiegi na samosiewy zbóż z uwagi na dużą ich presję: pierwszy Targa super 050EC w dawce 1,2 l/ha i drugi Fusilade Forte 150EC w dawce 0,65 l/ha.
- Ochrona fungicydowa wyglądała następująco:
- – zabieg jesienny Caryx 240 SL 0,7 l/ha plus Orius Extra 250 EW 0,6 l/ha
- – zabieg wiosenny Caryx 240 SL 1,4 l/ha
- – zabieg na opadaniu płatków Pictor 400SC 0,5 l/ha
- Ochrona insektycydowa objęła walkę z chowaczami (brukwiaczkiem, podobnikiem i czterozębnym), słodyszkiem i pryszczarkiem.
Plony rzepaku w uprawie uproszczonej
Zbioru rzepaku dokonano w dniach 21-22 lipca 2020 roku. Wykonano dokładny pomiar masy z podziałem na poszczególne technologie i uzyskano następujące dane
- Metoda A 22,7 ha zebrano 83,68 ton plon 3,69 t/ha
- Metoda B 23,4 ha zebrano 107,17 ton plon 4,58 t/ha
- Metoda C 18,9 ha zebrano 65,02 ton plon 3,44 t/ha
Średni plon dla całego areału wyniósł 3,94 t/ha, przy wilgotności 7,91% MTZ 5,27g i zaolejeniu 42,87%
Wnioski z doświadczenia
- Metoda B okazała się nie tylko bardziej oszczędną w kosztach, na co liczyliśmy, ale również bardziej efektywną, jeśli chodzi o plon.
- Na metodzie orkowej zauważyliśmy lepsze i szybsze wschody. Jednak po kilku tygodniach wystąpił efekt głodu. Rośliny zmieniły barwę na czerwoną i znacznie zwolniły wegetację.
- Przy metodzie B zdrowotność roślin dała się zauważyć gołym okiem, zwłaszcza dolne części łanu tuż przed zbiorem.
- Gleba i korzenie roślin przy poszczególnych metodach były mocno zróżnicowane. Ziemia przy metodzie B i C łatwo poddawała się wbijaniu szpadla a na przekroju widoczna już była materia organiczna oraz ingerencja dżdżownic . Stanowisko w metodzie A było wyraźnie zbite, gleba wydawała się wręcz zlewna i tłusta. Szpadel wchodził z oporem. Korzenie w tej metodzie rozwinęły wiele bocznych odnóg i mało wyraźny korzeń główny. W metodach bezorkowych korzenie są dłuższe z małą ilością bocznych rozwidleń. Dodatkowo rośliny siane w Strip tillu mają zdecydowanie grubsze łodygi i rozgałęzienia.
- Metoda orkowa wykazuje jeszcze jeden minus, w postaci dużej ilości samosiewów rzepaku z poprzednich lat co zagęszcza łan i obniża jego jakość oraz plon.
- Metoda uprawy poziomej jest metodą dość prymitywną, którą stosować można w sytuacjach krytycznych warunków pogodowych. Daje niższy plon, ale jest mniej kosztowna i pracochłonna pozostawiając jednocześnie dobre stanowisko pod uprawy następcze.
- Błędem zauważonym przy metodzie Strip till był zbyt duży wysiew. Rzędowy siew umożliwia obniżenie normy wysiewu nawet o 30 %, co korzystnie wpływa na rozkrzewienie i zdrowotność roślin.
Materiał opracował mgr Karol Haremza – kierownik Rolniczego Zakładu Doświadczalnego IOR-PIB w Winnej Górze
Rzepak – Identyfikacja agrofagów oraz niedoborów pokarmowych (NOWOŚĆ! )
