Co znajdziesz w artykule?
W czerwcu ogólnokrajowe media szumnie informowały o tragicznym wypadku. W czasie jazdy ciągnik rolniczy z przyczepą przygniótł śmiertelnie 37-letniego traktorzystę oraz jego 4-letniego syna. Niewyobrażalna tragedia. Co zawiodło?
Niestety w okresie letnim wyraźnie wzrasta liczba wypadków z udziałem rolniczych środków transportu. Według danych KRUS-u w ubiegłym roku 12 rolników poniosło śmierć, a 145 odniosło uszczerbek na zdrowiu w wyniku przejechania i uderzenia lub pochwycenia przez środki transportu w ruchu.
Do tragicznych w skutkach wypadków dochodzi nie tylko w obrębie zabudowań gospodarskich, pól, dróg śródpolnych, ale także w czasie przejazdu po drogach publicznych. Ważnym obowiązkiem osób obsługujących rolnicze środki transportu jest przestrzeganie zaleceń producenta rolniczego środka transportu oraz przepisów ruchu drogowego.
Przed rozpoczęciem pracy
Przed przystąpieniem do użytkowania pojazdu (jakim jest przyczepa rolnicza) operator powinien zapoznać się z jej instrukcją użytkowania i zasadami bezpiecznej pracy, określonymi przez producenta w dokumentacji technicznej. Ważne jest, aby przyczepa rolnicza uczestnicząca w transporcie płodów rolnych była sprawna technicznie. Obowiązek ten dotyczy całego zestawu, w tym także ciągnika rolniczego. Potwierdzeniem sprawności technicznej przyczepy rolniczej jest pozytywny wynik okresowego badania technicznego przeprowadzanego w Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów. Badania techniczne przyczep rolniczych przeprowadzane są przez uprawnionych diagnostów przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, powtarzanych następnie przed upływem każdych kolejnych 2 lat od dnia przeprowadzania badania.
Niezależnie od pozytywnego wyniku badania technicznego potwierdzonego w dowodzie rejestracyjnym, operator powinien na bieżąco kontrolować stan techniczny przyczepy, w szczególności poprawność funkcjonowania układu zaczepowego i jezdnego, instalacji hydraulicznej, pneumatycznej, elektrycznej i oświetleniowej.
W czasie eksploatacji przyczep rolniczych często dochodzi do nieszczęśliwych upadków w czasie kontroli wypełnienia ładunkiem skrzyni transportowej lub zabezpieczenia ziarna przed deszczem. Dlatego podest roboczy przyczepy rolniczej powinien być wyposażony w balustradę ochronną o wysokości 1,10 m mierzonej od poziomu podestu roboczego, a także balustradę pośrednią – w połowie wysokości oraz listwę krawężnikową przy podłodze podestu technologicznego o wysokości 0,15 m.
Użytkowanie pojazdu
Przyczepa rolnicza powinna być wykorzystywana do transportu materiałów zgodnie z zaleceniami producenta. Zabrania się przewożenia zwierząt i materiałów niebezpiecznych przyczepami rolniczymi niedostosowanymi do transportu tych ładunków. W czasie eksploatacji przyczepy rolniczej zabrania się przekraczania dopuszczalnej ładowności skrzyni ładunkowej określonej przez producenta.
Materiał znajdujący się w skrzyni ładunkowej powinien być równomiernie rozłożony oraz zabezpieczony przed
niekontrolowaną zmianą położenia, upadkiem lub rozsypaniem na jezdnię. Materiał sypki należy przewozić wyłącznie w szczelnej skrzyni ładunkowej przyczepy. W celu zabezpieczenia ścian bocznych skrzyni ładunkowej przed możliwością odkształcenia przez napierający ładunek należy w czasie prac transportowych stosować linki spinające.
Ładunek wystający poza boczne płaszczyzny obrysu przyczepy może być umieszczony tylko w taki sposób, aby całkowita szerokość przyczepy z ładunkiem nie przekraczała 2,55 m, a przy szerokości pojazdu 2,55 m nie przekraczała 3 m, jednak pod warunkiem umieszczenia ładunku tak, aby z jednej strony nie wystawał na odległość większą niż 23 cm.
W przypadku konieczności przewożenia długich elementów, tylną burtę należy zdemontować lub zamocować w sposób eliminujący zasłonięcie tylnych świateł przyczepy. Dopuszczalna wysokość przyczepy z ładunkiem nie może przekraczać 4 m.
Szczegółowe warunki oznakowania ładunku zostały określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2018r. poz. 1990 ze zmianami oraz z 2020 r. poz. 695). Zgodnie z art. 61 ww. ustawy
Ustala się następujące oznakowanie ładunku:
▪ ładunek wystający z przodu pojazdu oznacza się chorągiewką barwy pomarańczowej lub dwoma białymi i dwoma czerwonymi pasami, tak aby były widoczne z boków i z przodu pojazdu, a w okresie niedostatecznej widoczności ponadto światłem białym umieszczonym na najbardziej wystającej do przodu części ładunku;
▪ ładunek wystający z boku pojazdu oznacza się chorągiewką barwy pomarańczowej o wymiarach co najmniej 50 x 50 cm, umieszczoną przy najbardziej wystającej krawędzi ładunku, a ponadto w okresie niedostatecznej widoczności białym światłem odblaskowym skierowanym do przodu oraz czerwonym światłem i czerwonym światłem odblaskowym skierowanym do tyłu; światła te nie powinny znajdować się w odległości większej niż 40 cm od najbardziej wystającej krawędzi ładunku; jeżeli długość wystającego z boku ładunku, mierzona wzdłuż pojazdu, przekracza 3 m, to chorągiewkę i światła umieszcza się odpowiednio przy przedniej i tylnej części ładunku;
▪ ładunek wystający z tyłu pojazdu oznacza się pasami białymi i czerwonymi umieszczonymi bezpośrednio na 
ładunku lub na tarczy na jego tylnej płaszczyźnie albo na zawieszonej na końcu ładunku bryle geometrycznej (np. stożku, ostrosłupie); widoczna od tyłu łączna powierzchnia pasów powinna wynosić co najmniej 1000 cm2, przy czym nie może być mniej niż po dwa pasy każdej barwy; ponadto w okresie niedostatecznej widoczności na najbardziej wystającej do tyłu krawędzi ładunku umieszcza się czerwone światło i czerwone światło odblaskowe; przy przewozie drewna długiego zamiast oznakowania pasami białymi i czerwonymi dopuszcza się oznakowanie końca ładunku chorągiewką lub tarczą barwy pomarańczowej;
Bezpośrednio przed rozpoczęciem jazdy operator zestawu powinien sprawdzić czy wszystkie ściany oraz zasuwy są prawidłowo zamknięte i zabezpieczone, a drabinka znajduje się w pozycji transportowej.
Poruszając się po drogach publicznych, kierujący powinien przestrzegać dopuszczalnej prędkości jazdy wynoszącej dla ciągnika rolniczego (również z przyczepą) 30 km/h oraz dopuszczalnej długości pojazdu, która w przypadku zespołu złożonego z trzech pojazdów, w którym pojazdem ciągnącym jest pojazd wolnobieżny lub ciągnik rolniczy wynosi 22 m.
W trakcie eksploatacji przyczepy należy przestrzegać maksymalnej wartości nachylenia terenu, po którym może poruszać się zestaw określony przez producenta w instrukcji obsługi. W czasie jazdy kierujący powinien zachować bezpieczną odległość od rowów i przeszkód stałych.
Janusz Pawlak
