Co znajdziesz w artykule?
Światowe zbiory słonecznika spadają trzeci rok z rzędu, głównie za sprawą słabych zbiorów na Ukrainie, ale też w UE. Polska też zalicza skromy spadek zbiorów w skali roku (KE) i mimo małej skali produkcji znaczenie upraw słonecznika w kraju rośnie – zarówno w kontekście lokalnego rynku, jak i wpływu na ceny olejów roślinnych. Sytuacja u głównych producentów słonecznika na świecie, coraz silniej oddziałuje na rynek rzepaku, który jest kluczowy dla krajowych rolników. 9 grudnia Amerykański Departament Rolnictwa (USDA) opublikował zaktualizowane prognozy dla rynków rolnych, w tym światowego rynku słonecznika.
Światowe zbiory słonecznika – spadki, ale rekord w Rosji
Według USDA z 9 grudnia 2025:
- Świat: 51,77 mln ton – trzeci rok spadku produkcji
- Rosja: 17,5 mln ton – rekordowe zbiory, największy producent na świecie
- Ukraina: 10,5 mln ton – spadek o 1,5 mln ton w grudniu, w porównaniu do 13 mln ton rok temu i 15,5 mln ton w 2023/24; to drugi największy producent
- Unia Europejska: 8,6 mln ton – lekki wzrost r/r
Znaczny spadek ukraińskiego surowca ogranicza eksport, a tłocznie w tym kraju zwiększają przerób rzepaku, co zmniejsza jego dostępność dla rynków zagranicznych i wspiera ceny rzepaku również w UE.
UE i Polska – rosnące znaczenie słonecznika
W UE produkcja słonecznika rośnie umiarkowanie, ale w kraju szczególnie widać dynamiczny rozwój:
- Polska: wciąż mały producent, ale rosnące znaczenie nasion słonecznika dla krajowego rynku
- Produkcja według KE:
- 2020: 15,8 tys. ton (ponad 3-krotny wzrost ro do roku)
- 2023: rekordowe 64,69 tys. ton
- 2025: prognoza 44,21 tys. ton
Polska stanowi niewielką część podaży UE, ale trend wzrostowy pokazuje, że krajowy sektor słonecznika zyskuje na znaczeniu.
Wpływ globalnej podaży słonecznika na ceny rzepaku
Mniejsza podaż nasion słonecznika na świecie stabilizuje ceny rzepaku, mimo rekordowych zbiorów tej rośliny w Kanadzie, Australii i UE. Dzieje się tak, ponieważ:
- ukraińskie tłocznie przerabiają więcej rzepaku, ograniczając jego eksport,
- rośnie lokalny popyt na rzepak w krajach UE,
- ograniczona podaż surowca słonecznikowego wpływa pośrednio na rynek rzepaku.
Dla polskich rolników oznacza to, że ceny rzepaku pozostają stosunkowo stabilne, mimo dużych zbiorów w innych regionach świata.
Źródło: USDA, KE
