Co znajdziesz w artykule?
Coraz trudniej znaleźć na sklepowych półkach świeżą, lokalną żywność. Polskie rolnictwo zmaga się z poważnymi wyzwaniami: nieopłacalnością produkcji, brakiem dostępu do rynku, zmianami klimatycznymi i ekonomiczną niestabilnością. W odpowiedzi powstała kampania „Polski Talerz Przyszłości”, której celem jest zbudowanie odpornego systemu żywnościowego w Polsce.
Apel przygotowany przez ekspertki Instytutu Strategii Żywnościowych „Grunt” oraz współpracujące z nimi instytucje samorządowe i społeczne już dziś można podpisać online. Kampania zyskała rozgłos i wsparcie ze strony środowisk rolniczych, konsumenckich i eksperckich.
System w kryzysie
Autorzy kampanii wskazują, że polski system żywnościowy przechodzi poważny kryzys. Zamiast świeżych produktów od lokalnych rolników, w sklepach dominują produkty wysoko przetworzone i importowane, często wytwarzane w sposób szkodliwy dla zdrowia i środowiska. W tym samym czasie mali i średni rolnicy, będący fundamentem bezpieczeństwa żywnościowego kraju, tracą możliwość utrzymania się z pracy na roli.
Z badań Instytutu Strategii Żywnościowych „Grunt” wynika, że:
- 62% Polek i Polaków uważa, że państwo zbyt słabo wspiera krajowych producentów żywności
- Ponad 70% obawia się ograniczenia dostępności żywności w ciągu najbliższych 10 lat
Zdaniem autorów apelu, jeśli nie zostaną podjęte zdecydowane działania, polska żywność stanie się towarem luksusowym – niedostępnym cenowo lub fizycznie dla wielu rodzin.
Czego domagają się rolnicy i eksperci?
Kampania „Polski Talerz Przyszłości” wzywa do przygotowania i wdrożenia Krajowej Polityki Żywnościowej – długofalowej strategii łączącej politykę rolną, zdrowotną, społeczną i konsumencką. Plan ten miałby obejmować między innymi:
- Wprowadzenie lokalnych polityk żywnościowych w 100 największych gminach
- Rozwój krótkich łańcuchów dostaw i lokalnego pośrednictwa
- Ulokalnienie zamówień publicznych (np. do szkół i szpitali)
- Wsparcie dla targowisk i systemów oznaczeń lokalnego pochodzenia
- Reformę doradztwa rolniczego, uwzględniającą lokalne modele dystrybucji
- Wyrównywanie dostępu do zdrowej żywności niezależnie od dochodów
- Umocowanie polityki żywnościowej w działaniach samorządów
- Edukację społeczną i konsumencką w zakresie odpowiedzialnych wyborów żywieniowych
Według autorek apelu, tylko zintegrowane i konsekwentne działania mogą zagwarantować, że lokalna, zdrowa żywność pozostanie dostępna dla obywateli, a polscy rolnicy – zwłaszcza ci najmniejsi – będą mieli szansę przetrwać.
Kto stoi za kampanią?
Apel został przygotowany przez zespół ekspertek:
dr Paulina Sobiesiak-Penszko (Instytut Strategii Żywnościowych „Grunt”),
dr Joanna Erbel (CoopTech Hub),
Katarzyna Banul-Wójcikowska (ISŻ „Grunt”),
Alicja Wójcik (CoopTech Hub),
Katarzyna Wysocka (Urząd Miejski Wrocławia),
Katarzyna Przyjemska-Grzesik (Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie),
Katarzyna Sokołowska (Urząd Miejski Wrocławia).
Kampania zyskuje na znaczeniu w kontekście narastających problemów rolnictwa i obaw społecznych o przyszłość bezpieczeństwa żywnościowego.
Dlaczego warto się zaangażować?
„Polski Talerz Przyszłości” to kampania o realnym wpływie na codzienne życie – od cen i jakości jedzenia, po sytuację polskich rolników i lokalnych społeczności. Każdy głos pod apelem to sygnał dla decydentów, że społeczeństwo oczekuje realnych działań, nie tylko deklaracji.
Link do apelu:
Podpisz apel tutaj
