Co znajdziesz w artykule?
Okres późnej jesieni i początku zimy to czas, gdy warto odpowiednio zadbać o nasze maszyny. Najważniejszym działaniem jest konserwacja maszyn rolniczych na zimę. Niestety, w trakcie zimowego garażowania na nasze traktory może działać wiele niekorzystnych czynników, które mogą prowadzić nawet do awarii lub przyspieszonego zużycia, dlatego rolnicy powinni skupić dużą uwagę na prawidłowej konserwacji maszyn rolniczych przed zimą. Tłumaczymy krok po kroku jak dbać o maszyny rolnicze w okresie zimowym.
Na czym polega konserwacja maszyn rolniczych na zimę?
Ciągniki rolnicze, poza pewnymi wyjątkami, są na ogół nieużytkowane przez zimowy okres. Niskie temperatury otoczenia są główną przyczyną potencjalnych usterek czy awarii powodowanych przestojem.
W przypadku silnika główne obawy przy długotrwałym postoju związane są z najbardziej precyzyjnymi jego elementami, czyli układem korbowotłokowym – tam korozja może prowadzić do poważnych uszkodzeń. Skroplona para wodna działa też niekorzystnie na elementy układów elektronicznych. Dlatego tak ważna jest konserwacja maszyn rolniczych przed zimą.
Od czego zacząć konserwację maszyn na zimę?
Po zakończeniu sezonu, zanim jeszcze przystąpimy do czynności konserwujących nasz ciągnik na zimę, warto dokładnie skontrolować stan techniczny podzespołów ciągnika i ocenić, czy coś nie wymaga regeneracji lub naprawy. To właśnie w sezonie zimowym taka naprawa (nawet poważna) nie zaburzy nam harmonogramu prac, bo ciągnik najczęściej jest wtedy nieużywany.
Przygotowanie ciągnika do zimy zaczynamy od dokładnego oczyszczenia i mycia. W pierwszym etapie najlepiej jest usunąć zanieczyszczenia, używając np. sprężonego powietrza – po prostu wydmuchujemy nim kurz i drobne zanieczyszczenia (słoma, resztki roślinne) z zewnętrznych elementów ciągnika, a także
z kabiny, nie zapominając o przedmuchaniu radiatorów chłodnic.
Następnie możemy przystąpić do mycia, które usunie zanieczyszczenia bardziej przylegające do elementów traktora. Mycie dobrze byłoby przeprowadzić przy użyciu myjki ciśnieniowej, jednak w tym przypadku trzeba pamiętać o unikaniu kierowania strumienia wody na „delikatne” elementy. Trzeba pamiętać też o bezwzględnym unikaniu kierowania strumienia w okolice elementów elektronicznych. Po procesie mycia należy skontrolować jego dokładność oraz usunąć pozostałości wody i środków czyszczących.
Kolejnym krokiem będzie oczyszczenie kabiny. Warto zacząć od odkurzenia wnętrza, a następnie umycia szyb i większych elementów. Rolnicy często zastanawiają się czym myć maszyny rolnicze lub jakich preparatów czyszczących używać? W nowszych ciągnikach, które mają w kabinach dużo elementów z tworzywa, można użyć preparatów czyszczących, jakie znamy z rynku motoryzacyjnego.
Jak przygotować silnik na zimę?
Podczas przygotowywania i konserwacji ciągnika na zimę, warto wymienić olej w silniku, bo w ten sposób zapewniamy właściwą ochronę wewnętrznych elementów jednostki napędowej. Gdybyśmy bowiem pozostawili po sezonie przepracowany olej, to zawierał on będzie związki, które w trakcie długotrwałego postoju będą sprzyjały niekorzystnym zjawiskom – przede wszystkim korozji. Ponadto przepracowany olej ma gorsze właściwości przylegania do powierzchni, a zatem znacznie szybciej będzie spływał z elementów wewnętrznych. Należy pamiętać, że to właśnie olej silnikowy pełni funkcję konserwująco zabezpieczającą.
Pewnym odstępstwem od reguły wymiany oleju przed zimą jest sytuacja, gdy z racji przebiegu został on wymieniony już wcześniej, a do następnej wymiany zostało nam jeszcze sporo motogodzin. Wówczas możemy założyć, że taki lekko przepracowany olej jeszcze nie stracił swoich właściwości na tyle, że konieczna byłaby jego wymiana, a czynności ograniczymy jedynie do skontrolowania jego poziomu oraz ewentualnego uzupełnienia.
Drugą bardzo istotną rzeczą, jeśli chodzi o przygotowanie silnika ciągnikowego na zimę, jest zalanie go właściwym środkiem chłodniczym. W pojazdach, w których układy chłodzenia były zalane wodą, bezwzględnie należy ją spuścić z układu, bowiem po jej zamarznięciu mogłoby dojść nawet do uszkodzenia (rozsadzenia) bloku.
W warunkach zimowych układ chłodzenia powinien być zalany płynem chłodniczym o niskiej temperaturze zamarzania, zwłaszcza jeśli planujemy okresowe uruchamiane silnika lub wykonywanie dorywczych prac zimą. Oprócz tego, że taki płyn nie zamarznie, to zapewnia właściwą ochronę płaszcza wodnego silnika.
Przy konserwacji ciągnika przed zimą warto tez zadbać o zabezpieczenie pasków klinowych lub wielorowkowych. Zasadniczo materiał paska przy długotrwałym bezruchu w niskich temperaturach będzie bardziej podatny na zmiany kształtu, zatem można rozważyć ściągnięcie pasków z kół lub też ich zluzowanie.
Pneumatyka i hydraulika podczas konserwacji maszyn na zimę
Głównym niekorzystnym zjawiskiem w układach pneumatycznych w ciągnikach pozostawionych na okres zimowy jest gromadzenie się wody. Układy pneumatyczne ciągników są konstrukcyjnie wyposażone
w miejsca do upuszczania kondensatu – to właśnie tej czynności nie można pominąć konserwując ciągnik przed zimą. W układach hydraulicznych natomiast trzeba skoncentrować się na lokalizacji i usunięciu ewentualnych niesprawności (zwłaszcza wycieki). Jeśli olej kwalifikuje się do wymiany (przepracowana liczba motogodzin określona w instrukcji przez producenta), to wymiany dokonujemy przed zimą, ponieważ nowy olej ma lepsze właściwości zabezpieczające.
Smarując, zabezpieczasz
Przed sezonem zimowym należy zabezpieczyć punkty smarowania w silniku, jego osprzęcie oraz pozostałych podzespołach ciągnika. Jeśli gdzieś widzimy ukręconą lub wyłamaną smarowniczkę (kalamitkę), to konserwacja ciągnika przed zimą będzie doskonałą okazją do jej wymiany. Pozostałe smarowniczki dokładnie oczyszczamy z kurzu, błota itp. Do wszystkich punktów smarowania aplikuje się smar zgodny z zaleceniami producenta.
Elementy zewnętrzne ciągnika – jak je dobrze zabezpieczyć?
Elementy zewnętrzne, takie jak oblachowanie silnika, błotniki czy panele kabiny, powinny być przede wszystkim oczyszczone, ale też pozbawione ubytków lakieru, bowiem w miejscach, gdzie go nie będzie, stworzą się dogodne warunki do pojawienia się korozji, a poza tym wpływa to niekorzystnie na wygląd ciągnika. Ubytki lakiernicze najlepiej od razu uzupełnić.
Opony nie lubią długiego postoju
Opony naszego ciągnika w trakcie długotrwałego zimowego postoju będą narażone przede wszystkim na odkształcenia w pobliżu miejsca styku z podłożem. To niekorzystne zjawisko jest szczególnie ważne
w przypadku opon radialnych, które z racji budowy wewnętrznej są bardziej elastyczne niż ich diagonalne odpowiedniki.
Z racji tego, że opony to jeden z droższych elementów wyposażenia ciągnika, warto zadbać o to, aby nie narazić ich na uszkodzenia powodowane przestojem. Najlepszą opcją byłoby garażowanie ciągnika ustawionego na kobyłkach lub innych elementach zapewniających brak kontaktu opon z podłożem.
Nie zawsze jednak możemy sobie na to pozwolić – zapewnienie właściwych warunków zimowania w takim przypadku ograniczy się do skontrolowania ciśnienia i ewentualnego lekkiego jego zwiększenia oraz do zabezpieczenia opon przed niekorzystnym wpływem warunków zewnętrznych. Można do tego celu użyć specjalnych preparatów znanych z rynku motoryzacyjnego.
Elektryka i elektronika zimą
W ciągnikach starszych generacji, podczas konserwacji przed zimą, przygotowanie elektryki zaczynamy od kontroli stanu akumulatora – to właśnie wtedy powinniśmy sprawdzić gęstość elektrolitu (wyjściowa wartość 1,28 g/cm3) oraz napięcie ładowania (13,8–14,8 V). Ten drugi pomiar da nam również informację o stanie prądnicy lub alternatora. Dalsze czynności obejmują kontrolę stanu przewodów (ewentualne uszkodzenia izolacji należy wówczas uzupełnić) oraz dokręcenie i zabezpieczenie połączeń elektrycznych przed zaśniedzeniem. Jeśli chodzi o sam akumulator, to powinien on być przechowywany jedynie w stanie naładowania, ponieważ rozładowanie może prowadzić do zasiarczenia akumulatora,
w wyniku czego może stać się bezużyteczny.
Gdzie garażować ciągnik podczas zimy?
Kluczowym wymogiem dotyczącym zimowego postoju ciągnika jest zapewnienie takich warunków, w których ograniczymy ryzyko gromadzenia się skroplonej pary wodnej na elementach wewnętrznych i zewnętrznych. Najlepszym wariantem zimowego postoju jest garaż lub inne zamknięte pomieszczenie z możliwością okresowego wymuszania przepływu powietrza. Gdy tego nie ma, to warto postawić ciągnik pod wiatą, a jeśli nie dysponujemy takimi rozwiązaniami, to ciągnik przechowany na zewnątrz powinien być zabezpieczony przy użyciu plandeki lub folii. Należy jednak pamiętać, by okresowo ją zdjąć lub poluzować, zapewniając w ten sposób dopływ świeżego powietrza, co ograniczy kondensację pary wodnej na elementach metalowych.
Co z opryskiwaczem na zimę?
Stan techniczny opryskiwacza wpływa na wiele rzeczy, takich jak jego bezpieczeństwo, skuteczność czy koszty zabiegów, dlatego tak ważna jest konserwacja tej maszyny przed zimą. Odpowiednie przygotowanie opryskiwacza do zimy, wpłynie na dłuższy czas jego bezawaryjnego działania. Bardzo ważną kwestią jest dokonanie przeglądu technicznego maszyny, wymiana zużytych podzespołów oraz naprawa awarii.
Wstępne przygotowanie opryskiwacza przed zimą
Odpowiednie przygotowanie maszyny do konserwacji przed zimą powinno się zacząć od jak najdokładniejszego wyczyszczenia i umycia maszyny z zewnątrz. Równie ważna jest dokładność przy myciu
i czyszczeniu maszyny wewnątrz zbiornika, jak i w elementach układu cieczowego. Aby jak najlepiej umyć opryskiwacz, w którym zalegają ciężkie do pozbycia się resztki środki ochrony roślin, należało by używać szczotki i myjki ciśnieniowej. Pozostałe popłuczyny ze zbiornika powinniśmy wylać w odpowiednio przygotowanym do tego miejscu lub wypryskać na polu, na którym wcześniej wykonany był zabieg.
Przegląd opryskiwacza przed zimą
Konserwacja opryskiwacza przed zimą to najlepszy czas, aby sprawdzić stan techniczny maszyny i wykonać wszelkie naprawy. Nie tylko mamy wtedy na to więcej czasu ale także łatwiej jest nam zaopatrzyć się
w niezbędne części. Taki przegląd warto rozpocząć od sprawdzenia stanu osłon ruchomych elementów. Wiadomo jak ważne przy wykonywaniu oprysków są okienka pogodowe i terminowość wykonywania zabiegów, dlatego należy przejrzeć wszystkie elementy maszyny, aby upewnić się, że nie ma na nich żadnych uszkodzeń mechanicznych, które mogłyby się zniszczyć w trakcie sezonu, powodując przestój
w pracy, konieczny na wymianę danego elementu. Konserwacja przed zimą to także dobry czas aby nasmarować wszystkie punkty smarowania w maszynie.
Pompę zostawić czy wymontować?
Pompa jest elementem niezbędnym do prawidłowego działania opryskiwacza. Jest jak serce, dlatego warto
o nią dobrze zadbać konserwując opryskiwacz przed zimą. Nie jest wskazane aby pompa przebywała w niskich temperaturach, jednak opryskiwacz nie zawsze będzie zimował w ciepłym garażu. Wskazanym może być, aby zdemontować pompę z opryskiwacza i podczas zimy, przechowywać ją w ogrzewanym pomieszczeniu. Trzeba natomiast pamiętać, że lokalizacja pompy często może być czasochłonna i sprawiać trudności przy demontażu. Dlatego innym rozwiązaniem może być zalanie pompy płynem chłodniczym. Układ cieczowy zalewamy kilkoma litrami płynu chłodniczego, po czym uruchamiamy maszynę, aby rozprowadzić płyn po układzie.
Opryskiwacz na zimę „na mokro” – jaki płyn wybrać?
Tak jak sam układ cieczowy możemy na zimę zalać płynem chłodniczym, tak w ten sam sposób możemy zabezpieczyć pozostałe elementy opryskiwacza. Do głównego zbiornika wlewamy 20 – 40 l preparatu na bazie glikolu (nie zaleca się stosowanie środków na bazie alkoholu gdyż mogą wpływać niekorzystnie na węże czy uszczelki) i uruchamiając maszynę, doprowadzamy płyn do wszystkich elementów i podzespołów. Następnie dobrze jest przepuścić płyn przez poszczególne sekcje, tak aby rozprowadzić płyn po belce polowej.
Przechowanie opryskiwacza oraz narażonych elementów
Wszystkie elementy, które są najbardziej narażone podczas zimy na wilgoć czy niskie temperatury, należy zdemontować i przechować w ogrzewanych pomieszczeniach. Gównie należy zadbać o manometry jak
i wszelkiego rodzaju urządzenia elektryczne, chociażby komputery czy odbiorniki GPS. Pozostałe złącza należało by dobrze zabezpieczyć przed dostaniem się do nich wilgoci. Warto również zabezpieczyć otwór po zdemontowanym manometrze, wkręcając w to miejsce zwykłą śrubę. Sam opryskiwacz, po odpowiedniej konserwacji na zimę, należy przede wszystkim przechowywać w miejscu zadaszonym. Warto również zmniejszyć ciśnienie w oponach.
Czas na zimę, czas na dokumenty
Po dokonaniu konserwacji maszyn rolniczych na zimę, warto sprawdzić ich dokumentację, kiedy kończy się przegląd ciągnika, a może kiedy upływa kolejny termin badania technicznego opryskiwacza. Należy do tego pamiętać, że nie tylko maszyny muszą mieć ważną dokumentację. Podczas zimy dobrze jest się zorientować, do kiedy mamy ważne uprawnienia i czy nie należało by odnowić szkolenia na stosowanie środków ochrony roślin. Natomiast aby dopiąć klamrą całą dokumentację, warto sprawdzić kompletność naszej ewidencji zabiegów ochrony roślin. Z takim przygotowaniem możemy w spokoju wyczekiwać wiosny.
