Co znajdziesz w artykule?
Autor: Andrzej Bąk – WGT S.A.
Na początku tygodnia (18-22.02.2018) kontrakty na unijną pszenicę, kukurydzę i rzepak nadal traciły na wartości na giełdzie Eronext-Paryż. Wyceny kontraktów na zboża spadły do poziomów obowiązujących w okresie żniw. Rzepak tak tani nie był od przełomu 2018/19 roku. Już w połowie miesiąca (14-02-19) ceny pszenicy przebiły ważny poziom wsparcia technicznego (200 eur/t) i ruszyły w dół z trwającej pół roku konsolidacji w przedziale 200 – 208 eur/t. Spadki cen pszenicy i kukurydzy obserwowane były na całym świecie, a wynikają z walki o rynki zbytu i dobre prognozy na kolejny sezon. W końcówce tygodnia zboża i oleiste odbiły w górę (po obu stronach Atlantyku) po doniesieniach że Chiny i USA są bliskie zawarcia porozumienia kończącego wojnę handlową. Napływające informacje sugerowały nawet, że Chińczycy zgodzili się kupować więcej towarów rolnych pochodzących z USA. W konsekwencji notowania kontraktów giełdowych odrobiły w całości lub w części straty z początku tygodnia.
Zamknięcie piątkowej sesji w Paryżu (22-02-2019) / zmiana tygodniowa:
- Kukurydza (marzec-19): 172,75 eur/t / -0,75 eur/t (-0,43%);
- Pszenica (marzec-19): 196,0 eur/t / +0,75 eur/t (+0,38%);
- Rzepak (maj-19): 361,25 eur/t / -2,75 eur/t (-0,76%).
Spadki cen zbóż
Zdecydowane przeceny kontraktów giełdowych na zboża i rzepak z pierwszej połowy lutego przeniosły się także na nasz krajowy rynek. Pokazał to cotygodniowy raport MRiRW. W tygodniu 11-17.02.2019) spadły ceny średnie krajowe większości zbóż. Na jedenaście raportowanych zbóż, aż dziewięć potaniało w skupie, cena średnia kukurydzy nie zmieniła się (740 zł/t – trzeci tydzień z rzędu), a cenę wyższą zanotował jedynie jęczmień konsumpcyjny – wyceniony na 831 zł/t (najwyżej przynajmniej od lipca 2013 roku). Warto pamiętać, że ceny średnie krajowe wszystkich zbóż (oprócz kukurydzy) w ostatnich tygodniach wspinały się na swoje wieloletnie maksima. Do zbóż tylko symbolicznie taniejących (kilka zł/t) należało żyto i pszenżyto. W zakresie kilkunastu złotych spadły ceny średnie (krajowe) skupu ziarna paszowego jęczmienia i owsa oraz pszenicy przeznaczonej na cele konsumpcyjne. Mniej za pszenicę konsumpcyjną podmioty skupowe płaciły w całym kraju, a ceny średnie w trzech makroregionach mieściły w wąskim przedziale 847-854 zł/t. Największy spadek ceny średniej dotyczył jednak pszenicy paszowej, której tonę wyceniono na tylko 801 zł, czyli 52 zł mniej niż tydzień wcześniej. Trzeba jednak zauważyć, że skokowy (-10%) spadek ceny odnotowano tylko w makroregionie północno-zachodnim (z 862 do 775 zł/t), podczas gdy zboże to podrożało nawet w makroregionie centralno-wschodnim (+22 zł do 847 zł/t), a cena na południu nie zmieniła się (836 zł/t). W analizowanym tygodniu zmniejszył się nieco udział pszenicy konsumpcyjnej w strukturze obrotu, nadal jednak stanowiła ona większość zakupów (51%). Wzrósł za to udział ziarna paszowego pszenicy (z 24% do 26%). Spory, bo 10% udział miała też kukurydza.Ceny średnie krajowe skupu ziarna zbóż są o przynajmniej 17%-18% (kukurydza i pszenica paszowa) wyższe niż w połowie lutego 2018 roku. Jednak rekordzista – owies, podrożał w tym czasie nawet o połowę.
Słabe tempo eksportu unijnej pszenicy utrzymuje się od początku sezonu
W tygodniu kończącym się 17-lutego kraje Unii Europejskiej wyeksportowały (poza UE) tylko 201 tys. ton pszenicy miękkiej z czego ponad połowa pochodziła z Polski. Wynik ten zostanie najpewniej skorygowany w górę (podobnie jak w poprzednich tygodniach). Dla porównania, tydzień wcześniej UE wyeksportowała 325 tys. ton tego zboża – po korekcie (tylko 118 tys. ton w pierwotnym raporcie). Tygodniowa sprzedaż powinna wynosić 400 tys. ton pszenicy, aby osiągnąć stawiany przez KE cel eksportowy na cały sezon (18 mln ton pszenicy miękkiej).
Od początku lipca (początek sezonu 2018/19) wywieziono poza UE 10,65 mln ton pszenicy miękkiej, czyli o ponad 1/5 mniej niż w analogicznym okresie sezonu 2017/18.
Unijny import zbóż wzrósł o ponad 1/3, a kukurydzy o blisko połowę – licząc rok do roku
Import wszystkich zbóż do UE od początku tego sezonu wynosi 20,291 mln ton i jest o 35% większy niż przed rokiem (w analogicznym okresie).
Rośnie import kukurydzy
W raportowanym tygodniu (kończący się 17-lutego) sprowadzono do UE: 323.170 ton kukurydzy. Łącznie w tym sezonie jest to już 15,549 mln ton. Oznacza to wynik o 44% lepszy niż przed rokiem. Nieco ponad 80% kukurydzy importowane jest z dwóch krajów. Są to Ukraina (8,78 mln ton=57%) i Brazylia (3,90 mln ton=25%). Pozostałe liczące się kierunki importu to: Kanada (8%) oraz Argentyna i Serbia – po 2%. W ujęciu rocznym import kukurydzy z Ukrainy wzrósł ponad 2 razy – częściowo kosztem ziarna pochodzącego z Brazylii. Polska odpowiada za 5% unijnego eksportu zbóż i tylko za 1,2% importu
Eksport z Polski poza UE (sezon 2018/19)
W tygodniu (11-17.02.2019) Polska wyeksportowała poza UE: 116.867 ton pszenicy, 1 tonę mąki pszennej (w ekwiwalencie ziarna) i 1.573 ton słodu (w ekwiwalencie ziarna jęczmienia). Od początku tego sezonu (od 1-lipca 2018) kraj nasz wyeksportował poza Unię Europejską : 904.775 ton wszystkich zbóż, w tym 854.184 ton pszenicy. Stanowi to tylko 5% całego eksportu zbóż i 8% eksportu unijnego pszenicy. Tygodniowy (11-17.02.2019) import do Polski to: 3.397 ton zbóż w tym 3.111 ton kukurydzy. Import zbóż do Polski (spoza UE) od początku sezonu: 238.014 ton, w tym 173.167 ton kukurydzy. Odpowiada to za tylko 1,2% unijnego importu ziarna zbóż. Po ostatnich spadkach cen pszenica francuska coraz skuteczniej konkuruje o rynki zbytu
Francuska pszenica zdominowała środowy (20-02-2019) przetarg GASC, ale do gry wrócili też dostawcy z basenu Morza Czarnego
Egipt kupił na przetargu 180 tys. ton pszenicy francuskiej, która wygrała dzięki niższej o 10 usd/t cenie, w porównaniu do poprzedniej aukcji. Egipski GASC kupił w środę łącznie 360 tys. ton pszenicy po średniej cenie 252,28 USD/t (z frachtem), czyli o 8 USD taniej niż w poprzednim przetargu. Druga połowa ziarna (3×60 tys. ton) pochodzi z basenu Morza Czarnego, podczas gdy na poprzednim przetargu ofertą podzielili się francuscy i amerykańscy dostawcy.
Wynik przetargu GASC:
- Francja: cena FOB 234,50 usd/t + koszty transportu między 16,40 a 18,10 usd/t, czyli od 250,90 do 252,60 usd/t C&F;
- Rumunia: cena FOB 238,16 usd/t + koszty transportu 11,29 usd/t = 249,45 usd/t C&F;
- Rosja: cena FOB 238,00 usd/t + koszty transportu 12,19 usd/t = 250,19 usd/t C&F;
- Ukraina: cena FOB 237,50 usd/t + koszty transportu 13,20 usd/t = 250,70 usd/t C&F.
Rynek paliw
Litr najpopularniejszej benzyny Pb95 kosztuje średnio 4,73 zł, czyli o 3 grosze mniej niż tydzień wcześniej. Olej napędowy potaniał w skali tygodnia o 4 grosze i wyceniony został na 4,99 zł/l (ceny z 20 lutego). Paliwa potaniały pomimo silnych wzrostów na rynku ropy oraz w oficjalnych cennikach hurtowych, a decyduje o tym zapewne polityka cenowa prowadzona przez państwowe koncerny paliwowe, które wcześniej mocno zawyżały ceny na swoich stacjach.
Ostatni tydzień przyniósł kontynuację wzrostów cen paliw w hurcie z powodu wysokiego kursu dolara i drożejącej ropy. Co ciekawe cena średnia diesla w hurcie i detalu zrównała się na poziomie ok. 4,99 zł/l, co oznacza, że stacje paliw powinny wychodzić na zero (średnio) przy sprzedaży tego paliwa. W praktyce jednak ceny po których zaopatrują się duzi odbiorcy są znacznie niższe od oficjalnych podawanych przez PKN-Orlen.
Przypominam, że ropa taniała systematycznie od początku października, do Świąt Bożego Narodzenia, tracąc w tym czasie 40% swojej wyceny. Nasze rafinerie nie nadążały wtedy z obniżaniem cen hurtowych, a stacje paliw ignorowały przeceny w hurcie. W efekcie marże na litrze ON i Pb95 sięgały nawet 55-60 groszy. Zwykle jest to kilkanaście groszy na litrze. W I dekadzie stycznia notowania surowca odrobiły ok. 1/3 wcześniejszych spadków, wymuszając wyższe ceny w hurcie (patrz wykres). Po miesiącu stabilizacji ceny ropy ponownie wzrosły w minionym tygodniu.
Ceny średnie paliw w detalu: 20-02-2019 / zmiana tygodniowa (według portalu e-petrol.pl):
• Pb98: 5,07 zł/l (-2 gr/l);
• Pb95: 4,73 zł/l (-3 gr/l);
• ON: 4,99 zł/l (-4 gr/l);
• LPG: 2,15 zł/l (-3 gr/l).
(Patrz ceny paliw w Polsce)
Średnia marża stacji paliw na 1 litrze Pb95 wyniosła:
- 2017 r: 17 groszy,
- 2018 r: 20 groszy,
- 2019 r: 40 groszy, ale w ostatnim tygodniu to tylko 15 gr/l.
Średnia marża na 1 litrze ON wyniosła:
- 2017 r: 13 groszy,
- 2018 r: 9 groszy,
- 2019 r: 23 groszy, ale w ostatnim tygodniu marża wynosi 0
Obliczono na podstawie cen publikowanych przez PKN Orlen (ceny hurtowe) i e-Petrol (ceny średnie na stacjach paliw)
Rynek ropy
W połowie lutego ceny ropy ruszyły w górę, wybijając się z zakresu dotychczasowej konsolidacji, po trwającym miesiąc uspokojeniu. Wystarczyły trzy sesje by notowania wspięły się na trzymiesięczne maksima, zyskując przy tym 5%. Na szczęście kolejne dni przyniosły stabilizację cen, gdy apetyt do dalszych zakupów (głównie spekulacyjnych) zmalał w obawie przed rosnącą podażą amerykańskiego surowca. Amerykanie zwiększyli swoje wydobycie o blisko 1/5 w 2018 roku, do rekordowego poziomu blisko 12 mln baryłek dziennie. Kolejnym czynnikiem ograniczającym wzrosty notowań jest globalne spowolninie wzrostu gospodarczego, które może przybrać na sile jeśli nie zostanie zażegnany konflikt na linii USA-Chiny.
Źródło: www.barchart.com, MRiRW, www.e-petrol, PKN-Orlen, KE
