Od początku epidemii ASF w Unii Europejskiej i Polce, Instytut Biologii Ssaków PAN, we współpracy z Państwowym Instytutem Weterynaryjnym w Puławach, United States Department of Agriculture w USA, oraz brytyjskim Animal and Plant Health Agency, prowadzi badania nad epidemiologią ASF wśród dzików, które są rezerwuarem wirusa ASF w środowisku naturalnym. Rezultaty tych badań pozwalają lepiej zrozumieć mechanizmy szerzenia się ASF. Cel drugi to zalecenia dotyczące walki z tym zagrożeniem
Przemieszczanie niemal bez wpływu?
Jak ustalili badacze, przemieszczanie się dzików ma znikomy wpływ na rozprzestrzenianie się ASF. Przemieszczanie ma charakter lokalny, stopniowy i powolny. Naukowcy zauważyli też, że ASF wśród dzików rozprzestrzenia się stopniowo dzięki ciągłości populacji, a nie skokowo na skutek długodystansowych wędrówek dzików. Z badań wynika jednak, przy dużej liczebności dzików rośnie ryzyko zakażenia. Wzrasta także tempo rozprzestrzeniania się choroby i czas jej utrzymywania się na danym obszarze.
Tempo rozprzestrzeniania się ASF powinno jednak spadać przy zagęszczeniu poniżej jednego osobnika na kilometr kwadratowy.
Fatalny kontakt z padliną
Ważnym mechanizmem przenoszenia choroby, odpowiadającym za 53 do 66 proc. transmisji wirusa w populacji dzików jest kontakt zdrowych osobników z zarażoną padliną martwych dzików. Ta droga infekcji jest szczególnie częsta przy niskiej liczebności dzika. Naukowcy ustalili też, że martwe dziki zarażone ASF znajduje się najczęściej w pobliżu cieków wodnych i w miejscach zacienionych, a nie tam gdzie dziki odpoczywają a służby poszukują padliny. Także prewencyjne odstrzały dzików winny mieć przemyślany przebieg.
Walka z ASF w leśnych kompleksach
Naukowcy przedstawili więc własne rekomendacje dla kontroli ASF. Ich podstawą jest wniosek, że szanse wykrycia zarażonych zwierząt są największe na obszarach o ciągłej i licznej populacji dzików, takich jak zwarte kompleksy leśne. Dlatego na nich należy skupić uwagę. Działania ograniczające ASF powinny być skoncentrowane wokół wcześniej stwierdzonych przypadków, a ich intensywność winna maleć wraz z oddalaniem się od obszaru zakażonego.
Podstawą usuwanie padliny
Ważne jest też systematyczne wyszukiwanie i usuwanie padłych dzików. Zwłaszcza na obszarach zakażonych gdzie śmiertelność wskutek ASF jest wysoka, a liczba padłych dzików duża. Natomiast nadmierna redukcja liczebności o 50-75 proc. stanu początkowego przyczynia się do zmniejszenia liczby nowych przypadków, ale wiąże się z ryzykiem rozprzestrzenienia się choroby na nowe obszary. Korzystne jest ogradzanie obszarów zajętych przez ASF.
Najskuteczniejsza kombinacja
Ostatecznie naukowcy stwierdzili, że najskuteczniejszą metodą zwalczania ASF w populacjach dzików jest kombinacja działań w systemie strefowym, polegająca na zakazie polowań w ogrodzonej strefie zakażonej, systematycznym wyszukiwaniu i usuwaniu z niej martwych dzików oraz redukcji liczebności populacji na przyległym obszarze. Dodajmy, że metody te zastosowano z powodzeniem w Czechach i Belgii.
Źródło: Instytut Biologii Ssaków PAN w Białowieży
Źródło: Pixabay
