Co znajdziesz w artykule?
Chociaż tzw. Halloween jako zwyczaj obchodzony 31. października w wielu środowiskach budzi spore kontrowersje, to może jednak i w nim uda się znaleźć coś dobrego. Mowa tu o dyni, a konkretnie o jej znaczących dietetycznych i kulinarnych zaletach.
Gama dyniowych potraw
Jak podkreślają znawcy tematu, kulinarne zastosowanie dyni nie zna granic. W kuchni można się nią zachwycać pod wieloma postaciami: od kremowej zupy z dyni, przez dynię duszoną z polędwiczkami kurczaka, do słodkich wypieków, np. ciasta dyniowego.
Budzi zachwyt dietetyków
Dietetycy cenią sobie natomiast to, że dynia jest niskokaloryczna (ok. 26 kcal/100g) i lekkostrawna, dlatego z powodzeniem może być stosowana w żywieniu małych dzieci i osób starszych. Dynia łagodzi podrażnienia przewodu pokarmowego i korzystnie wpływa na funkcjonowanie wątroby. Jej prozdrowotne właściwości wynikają z obecności związków bioaktywnych, m.in. witaminy D i karotenoidów (głównie α- i β-karotenu). Witamina D zapobiega osteomalacji, czyli chorobie polegającej na niedostatecznym wysyceniu kości wapniem u osób dorosłych oraz krzywicy u dzieci. Jej składniki przeciwdziałają też infekcjom dróg oddechowych.
Dla sercowców i cukrzyków
Regularne spożywanie dyni zapobiega chorobom sercowo-naczyniowym. Jest tak z uwagi na jej zdolność do obniżania stężenia trójglicerydów, cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL oraz zwiększania stężenia cholesterolu frakcji HDL we krwi. Dynia wykazuje też działanie hipoglikemiczne, a prawdopodobnym mechanizmem obniżenia stężenia glukozy we krwi jest uwrażliwianie tkanek na insulinę i zwiększenie wykorzystania glukozy. Zaobserwowano również hamujący wpływ dyni na aktywność α-amylazy i α-glukozydazy, czyli enzymów biorących udział w trawieniu węglowodanów (cukrów), złożonych.
Przeciwgrzybicza i antybakteryjna
Spożywanie dyni przynosi też efekt przeciwgrzybiczy oraz antybakteryjny – działa hamująco na rozwój grzybów (Penicillium crysogenum, Aspergillus Niger, Candida albicans, Curvularia lunata) oraz bakterii (Escherichia coli, Salmonella cholerasius a także S. typhimurium, Bacillussubtilis, B. sphaericus i B. cereus, Cryptococcus meningitis, Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, Enterococcus faecalis).
Czym są dynie?
W ogólnym ujęciu, dynia (łac.: Cucurbita L.), to rodzaj roślin jednorocznych z rodziny dyniowatych obejmujący około 20 gatunków. W stanie dzikim dynie występują w strefach klimatu gorącego i ciepłego Ameryki. Gatunkiem typowym jest natomiast Cucurbita pepo L. Dynie często spożywane są jako warzywa. Tłuszcze zawarte w pestkach dyni zaliczają się do pełnowartościowych tłuszczów roślinnych. Około 80% kwasów tłuszczowych to kwasy nienasycone, z czego 50-60% to wielokrotnie nienasycone.
Dodajmy też, że niektóre gatunki uprawiane są dla ozdobnych owoców. Dynia to także stały gość na polskiej wsi. Sezon na nią trwa od lipca do pierwszych przymrozków. Jest to też najlepszy czas na przygotowanie przetworów albo mrożonek. Warto o tym pomyśleć, bo włączenie dyni do całorocznej diety przynieść może mnóstwo korzyści dla funkcjonowania naszych organizmów.
Źródło: Katedra Żywienia Człowieka i Dietetyki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
