Co znajdziesz w artykule?
Wybór właściwego terminu zbioru cebuli wpływa nie tylko na wielkość plonu, ale przede wszystkim na jego jakość i zdolność do długiego przechowywania. Zbyt wczesne wyrwanie oznacza cienką, niedoschniętą łuskę i większą podatność na choroby. Z kolei spóźniony zbiór zwiększa ryzyko wtórnego ukorzenienia, pękania łusek i strat spowodowanych przez choroby przechowalnicze. Doświadczony rolnik obserwuje nie tylko kalendarz, ale i stan plantacji.
Jak rozpoznać dojrzałość cebuli?
Najpewniejszym wskaźnikiem jest przewieszenie i zasychanie szczypioru. Jeśli 70–80% roślin na polu ma załamany szczypior i cienką, suchą szyjkę, cebula osiągnęła dojrzałość techniczną. Dodatkowo łuska powinna być dobrze wybarwiona, sucha i przylegająca do ząbków mięsistych warstw wewnętrznych.
Cebule z zielonym, mięsistym szczypiorem nadal gromadzą substancje zapasowe, dlatego zbyt wczesny zbiór obniża ich jakość przechowalniczą.
Terminy zbiorów cebuli w Polsce
W warunkach polskich zbiory cebuli przeprowadza się najczęściej od końca lipca do drugiej połowy sierpnia. Jednak termin ten zależy od odmiany, sposobu uprawy (z siewu, z dymki, z rozsady) oraz warunków pogodowych.
Poniższa tabela przedstawia orientacyjne terminy dla poszczególnych odmian i regionów.
| Rodzaj cebuli | Region Polski | Orientacyjny termin zbioru | Uwagi praktyczne |
| Wczesne z dymki | Cały kraj | 5–20 lipca | Szybkie dosuszanie w polu, unikać przegrzania |
| Wczesne z rozsady | Cały kraj | 10–25 lipca | Możliwy zbiór mechaniczny, łuska szybko dosycha |
| Średnio wczesne z siewu | Południe, zachód | 25 lipca – 10 sierpnia | Zbiór w suche dni, unikać opadów |
| Średnio wczesne z siewu | Północ, północny wschód | 1–15 sierpnia | W razie deszczowej pogody przenieść suszenie pod zadaszenie |
| Późne odmiany z siewu | Południe, zachód | 10–25 sierpnia | Wskazane wcześniejsze podcięcie szczypioru |
| Późne odmiany z siewu | Północ, wschód | 15–30 sierpnia | Ryzyko opóźnienia w latach deszczowych |
Wpływ pogody na termin zbioru
Suche i ciepłe lato przyspiesza dojrzewanie cebuli nawet o 1–2 tygodnie. Wysoka wilgotność i opady powodują, że szczypior dłużej pozostaje zielony, a łuska później zasycha. Jeśli w prognozie są długotrwałe opady, warto przyspieszyć zbiór i dosuszać cebulę w przewiewnej hali, aby ograniczyć rozwój chorób, takich jak szara pleśń czy zgnilizna szyjki.
Technika zbioru cebuli
- Podcinanie i wyciąganie – w polu cebulę podcina się mechanicznie lub ręcznie, a następnie delikatnie wyciąga z gleby.
- Podsuszanie w polu – w sprzyjających warunkach cebulę układa się cienką warstwą, korzeniami do góry, i pozostawia na 7–10 dni.
- Dosuszanie w hali – w czasie deszczu lub wysokiej wilgotności proces kończy się w przewiewnym magazynie lub suszarni.
Oznaki zbyt późnego zbioru cebuli
Cebule pozostawione zbyt długo w polu mogą wytworzyć nowe korzenie, co skraca okres przechowywania. Mogą też dojść do pękania łusek, a wilgotne warunki sprzyjają infekcjom grzybowym. Spóźniony zbiór często wiąże się też z większym odsetkiem cebul miękkich, które trzeba odrzucić.
Kiedy zbierać cebulę? Wskazówki dla rolników
- Zbiór rozpoczynaj, gdy większość roślin ma załamany szczypior.
- Wybieraj suche, słoneczne dni – minimalizuje to ryzyko chorób.
- Planuj prace tak, aby mieć czas na podsuszenie cebuli przed magazynowaniem.
- Nie przechowuj cebuli z resztkami wilgotnego szczypioru – to prosta droga do zgnilizny.
Przechowywanie cebuli po zbiorze
Dobrze wysuszona cebula powinna być przechowywana w temperaturze 0–1°C i przy wilgotności 65–75%. W takich warunkach można ją magazynować nawet przez kilka miesięcy. Ważna jest także cyrkulacja powietrza, aby zapobiegać kondensacji wilgoci. Cebulę przeznaczoną do szybkiej sprzedaży można przechowywać w temperaturze 4–6°C, przy zachowaniu przewiewności.
