Co znajdziesz w artykule?
Spoczynkiem zimowym możemy nazwać zatrzymanie okresu wegetacyjnego. Następuje to wówczas, kiedy temperatura utrzymuje się przez 3 dni poniżej 5°C. W ostatnim czasie doświadczyliśmy nagły, duży spadek temperatury. Kalendarzowa zima nadchodzi, przypada 22 grudnia, a astronomiczna 21. Poniżej państwu opiszę etapami jak przygotować rzepak kondycyjnie do wzorowego przezimowania.
Agrotechnika
Termin oraz technika, staranność i gęstość siewu jest bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na uzyskanie odpowiedniej kondycji rzepaku. Tegoroczne lato pozwoliło nam zasiać rzepaki w odpowiednich terminach agrotechnicznych. Prawidłowe podejście do całej agrotechniki uprawy rzepaku od zbioru przedplonu po ostatnie zabiegi chemiczne jesienią jest bardzo ważne. Nie można lekceważyć nawet najmniejszego patogenu. Lato upalne, które dało nam się we znaki pozwoliło szybko zebrać przedplony, wykonać uprawki pożniwne w systemie uprawy płużnej. Był czas na wysianie, wapna, wywóz obornika. Niektórzy się pośpieszyli, wykonując zbyt szybko siew, aby zaoszczędzić wilgoć. Aura sprzyjała rozwojowi rzepaku, co niektórych to przerażało z dnia na dzień. Siejąc wcześniej należy zwrócić uwagę na wigor odmiany aby start miała powolny. Inna grupa zastosowała uprawę uproszczoną nie wykonując orki przedsiewnej. Coraz częściej obserwujemy w siewie rzepaku metodę strip till. Ilość wysiewu zależy od odmiany (liniowa czy hybrydowa), terminu siewu, sposobu siewu. Przyjmijmy za optymalny termin siewu, siew bezpośredni w ściernisko, siew punktowy odmiana liniowa 30 – 45 szt/m2, zaś mieszańcowa 25 – 35 szt/m2. Zbyt gęsty siew prowadzi do wybujałej plantacji, roślina walczy o światło i rośnie do góry. W tym roku zaobserwowałem, że zbyt płytki siew, przy niedoborach opadów atmosferycznych, spowodował że wschody były nierówne i dwu etapowe z powodu braku podsiąkania kapilarnego.
Dwu etapowe wschody
Rośliny walczące o światło
Nawożenie i ochrona
Nawożenie przedsiewne oraz dolistne jest najważniejszym aspektem uzyskania dobrej kondycji. O wszelkim nawożeniu odsyłam do poprzednich artykułów mojego autorstwa ,,Jak rozpoznać niedobory w uprawach rzepaku’’ oraz ,,Nawożenie mikroelementami rzepaku jesienią’’. Jedynie tutaj wspomnę o dodatkowym nawożeniu azotowym czy potasowym w zależności od zawartości składników w glebie. Azot w formie azotanowej starajmy się stosować do fazy BBCH 16. Potas reguluje gospodarką wodną w komórkach roślinnych co wpływa na lepsze przezimowanie, więc warto zwrócić uwagę na ten pierwiastek.
W tym roku możemy zaobserwować lekceważenie potrzeb nawozowych rzepaku. Dlaczego? Z powodu terminowych siewów rzepaku oraz długiej sprzyjającej aury jesiennej. Doświadczyliśmy naloty śmietki kapuścianej czy mączlika szklarniowego, tantnisia krzyżowiaczka oraz masowe naloty mszyc. Producenci rzepaku liczyli na zaprawy z grupy neonikotynoidów.
Korzeń to podstawa
Prawidłowa kondycja rzepaku przed spoczynkiem zimowym powinna w części podziemnej charakteryzować się silnie rozwiniętym korzeniem palowym oraz dobrze rozwiniętymi korzeniami przybyszowymi wraz z włośnikami.
Odpowiedni rozwój części podziemnej
Fundamentem dobrego przezimowania jest korzeń, przed zimą może osiągnąć nawet 60 cm, a w nim wiązki przewodzące. Minimum to 25 cm długości. Przemrożenie korzenia powoduje, zamieranie roślin. Nad fundamentem znajduje się łodyga podliścieniowa odpowiedzialna za rozwój części nadziemnej. Pamiętajmy więc, aby nie było żerowania larw śmietki kapuścianej, ani chowacza galasówka.
Szyjka korzeniowa
Szyjka korzeniowa tak jest nazywana potocznie łodyga podliścieniowa. Grubość jej powinna wynosić 1,5 cm, a w tym roku można spotkać nawet i powyżej 2 cm. Stożek wzrostu może być wyniesiony do 2 – 3 cm nad powierzchnię gleby.
Zdjęcie wykonane 11.09.2018 roku
Podsumowanie wegetacji
Dobrze by było przed zatrzymaniem wegetacji uzyskać fazę BBCH 22 10 – 12 liści. W takiej fazie koduje się liczba pędów bocznych, które mogą dać 80 % plonu. Kolejne pary liści programuje liczbę rozgałęzień bocznych. Lustrując plantację rzepaku nie stanowiło to problemu w tym roku. Wegetacja jesienna zapewniła doskonałe warunki do rozwoju wegetatywnego. Do plantacji pod kątem regulacji pokroju, chorób, nawożenia dolistnego trzeba było podejść indywidualnie, nie katalogowo. Przy regulacji należało zwrócić uwagę na fazę rozwojową oraz warunki stresowe, jakim był brak opadów atmosferycznych. Dawkę ja osobiście podzieliłem, obserwowałem rzepak oraz pogodę. Zastosowałem różne grupy substancji regulujących pokrój oraz interwencyjnie na patogeny chorobotwórcze. Przy środków należy zwrócić uwagę do ilości substancji o działaniu fungicydowym. Odpowiedni pokrój rzepaku przedstawiam poniżej na zdjęciu. Mikroelementy takie jak bor, molibden, mangan stosowane w nawożeniu dolistnym ogromnie wpływają na fundament plonu rzepaku już jesienią.
Gdy zatrzyma się wegetacja
Podczas zatrzymania wegetacji możemy wykonać poprawki na chwasty substancją propyzamid. Substancja ta pod wpływem światła ulega degradacji, lubi wilgoć. Nie dokarmiamy dolistnie. Możemy dostarczyć potas, kiedy mamy lepszą wilgotność gleby, magnez oraz siarkę w nawożeniu pogłównym. Należy ostrożnie podchodzić do tego na glebach lekkich, piaszczystych, aby nie wystąpiło wymywanie w głąb profilu. Podsumowując jesienią należy stworzyć podstawy do lepszego startu wiosną. Z tego miejsca dla wszystkich czytających życzę szczęśliwego i udanego 2019 roku.
Mateusz Maciejewski
