Co znajdziesz w artykule?
W dniu 31 stycznia 2023 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (dalej: Programu działań). Rozporządzenie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw w dniu 7 lutego 2023 r. (poz. 244).
Program działań wdraża tzw. dyrektywę azotanową. Jego głównym zadaniem jest ograniczenie oddziaływania sektora rolniczego na stan wód powierzchniowych i podziemnych poprzez racjonalną gospodarkę nawozami, skutkującą zmniejszeniem spływu substancji biogennych do wód.
Zmiany w Programie działań
Projekt aktualizacji Programu działań przygotowało Ministerstwo Infrastruktury, opierając się na wcześniej przeprowadzonych analizach i konsultacjach społecznych.
Wprowadzone zmiany obejmują w szczególności:
- wprowadzenie wcześniejszego, wiosennego terminu nawożenia okresie od 1 do ostatniego dnia lutego. Termin rozpoczęcia stosowania nawozów związany będzie z przejściem średniej dobowej temperatury w kolejnych 5 dniach przez próg 3 °C dla roślin zasianych jesienią, upraw trwałych, upraw wieloletnich i trwałych użytków zielonych oraz 5 °C dla pozostałych upraw;
- aktualizację wskaźników produkcji nawozów naturalnych i zawartego w nich azotu (dodano nowe grupy, takie jak: osły, bawoły, lamy, alpaki) oraz uporządkowanie podziału na grupy technologiczne dla innych gatunków. Uwzględnione zostały także zasady obliczania produkcji nawozów naturalnych w przypadku otwartego systemu utrzymania;
- aktualizację sposobu obliczania maksymalnych dawek nawozów azotowych dla wybranych upraw, takich jak: kukurydza uprawiana na zieloną masę, kapusta włoska, konopie włókniste, len włóknisty oraz szparagi;
- uzupełnienie wartości pobrania azotu dla użytków zielonych w zależności od kategorii agronomicznej gleby oraz zawartości materii organicznej gleby;
- dodanie równoważników nawozowych dla ścieków przeznaczonych do rolniczego wykorzystania i komunalnych osadów ściekowych, pozwalających na uwzględnienie tych źródeł azotu w bilansach.
Kiedy wchodzą w życie nowe przepisy?
Zaktualizowane przepisy Programu działań wchodzą w życie dzień po ogłoszeniu rozporządzenia w Dzienniku Ustaw. Ma to pozwolić rolnikom na skorzystanie jeszcze w tym roku z możliwości wcześniejszego zastosowania nawozów, jeżeli warunki pogodowe będą sprzyjające.
Należy mieć na uwadze, że zmiany zaproponowane w Programie działań mogą mieć wpływ na wyniki obliczeń wykonywanych na potrzeby zapewnienia odpowiednich miejsc do przechowywania nawozów naturalnych oraz na potrzeby opracowania planów nawożenia azotem. W tym celu wprowadzono odpowiednie przepisy przejściowe.
Plany nawożenia azotem albo obliczenia maksymalnych dawek azotu opracowane albo wykonane przed dniem wejścia w życie nowego Programu na podstawie przepisów Programu z 2020 r. zachowują ważność do dnia 31 grudnia 2023 r. Natomiast w przypadku rozpoczęcia budowy, przebudowy lub zakupu miejsc do przechowywania nawozów naturalnych przed wejściem w życie nowego Programu zachowują ważność obliczenia pojemności lub powierzchni wykonane zgodnie z dotychczasowym Programem. Nie zmienił się termin na dostosowanie powierzchni lub pojemności posiadanych miejsc do przechowywania nawozów naturalnych przez podmioty prowadzące chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie mniejszej lub równej 210 DJP. Należy pamiętać, że termin ten mija 31 grudnia 2024 r.
Gdzie szukać dodatkowych informacji?
Dodatkowe informacje o tym w jaki sposób należy chronić wody przed azotanami, a także odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury w zakładce Ochrona wód przed azotanami.W związku z wprowadzeniem wcześniejszego, wiosennego terminu nawożenia Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB przygotował w serwisie Agrometeo nową usługę dla rolników udostępniającą wykaz powiatów, w których w lutym nastąpiło przekroczenie średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C lub 5°C.
Źródło: informacja prasowa
