Średnia wielkość gospodarstw rolnych na Ukrainie wzrosła z 479 ha w 2010 roku do 649 ha w 2024 roku – wynika z badania „Struktura gospodarstw rolnych na Ukrainie”. Choć często mówi się o ukraińskich agroholdingach, realna struktura rolnictwa jest dualistyczna. Agroholdingi kontrolują 52% użytków rolnych, odpowiadając za 54% produkcji, przy czym zatrudniają zaledwie 18% pracowników sektora. Druga połowa gruntów należy do gospodarstw indywidualnych i farmerskich, które przynoszą 46% produkcji i zatrudniają 82% osób w rolnictwie.
Ciekawostki o produkcji rolnej Ukrainy:
- Areał gruntów ornych: ok. 28 mln ha, w tym połowa to czarnoziemy.
- Produkcja zbóż zajmuje ponad połowę użytków rolnych; kukurydza uprawiana jest na 5 mln ha, pszenica na 7 mln ha, jęczmień na 2,6 mln ha.
- Sektor indywidualny dominuje w produkcji ziemniaków, warzyw i owoców, sektor korporacyjny – w zbożach, oleistych i burakach cukrowych.
- Podstawowa agrotechnika daje wysokie plony przy niskim nakładzie kosztów w porównaniu do Polski: zboża ok. 4 t/ha, rzepak 2,5 t/ha, słonecznik i soja po ok. 2,6 t/ha.
Prof. Borodina podkreśla, że odbudowa ukraińskiego rolnictwa po wojnie wymaga wprowadzenia rozwiązań unijnych, wspierających rozwój gospodarstw rodzinnych i równoprawne warunki dla wszystkich producentów rolnych.
Polska – średnie gospodarstwo i struktura
W Polsce średnia wielkość gospodarstwa rolniczego wzrosła z ok. 9,8 ha w 2010 roku do 11,6 ha w 2024 roku. W porównaniu do Ukrainy i Francji (średnia 69 ha w 2020 r.), polskie gospodarstwa pozostają stosunkowo małe.
Charakterystyka polskiego rolnictwa:
- Dominują gospodarstwa rodzinne, zajmujące większość powierzchni użytków rolnych.
- Najczęściej uprawiane są zboża (pszenica, kukurydza, jęczmień), rzepak, ziemniaki i warzywa.
- Produkcja jest bardziej nakładowa niż na Ukrainie – wyższe koszty nawozów, materiału siewnego i ochrony roślin.
- Rolnictwo odpowiada za ok. 2,6% PKB i 7,6% zatrudnienia.
Porównanie z Ukrainą:
| Kraj / wskaźnik | Średnia wielkość gospodarstwa | Dominujący typ gospodarstwa | Zatrudnienie w sektorze | Udział w PKB |
|---|---|---|---|---|
| Ukraina 2024 | 649 ha | Agroholdingi i gospodarstwa indywidualne | 15% w sektorze rolno-spożywczym | 13,7% |
| Polska 2024 | 11,6 ha | Gospodarstwa rodzinne | 7,6% | 2,6% |
| Francja 2020 | 69 ha | Średnie i duże gospodarstwa | ok. 2–3% w sektorze | ok. 3–4% |
Różnice pokazują, że struktura rolnictwa w Polsce jest nadal skoncentrowana na małych gospodarstwach rodzinnych, podczas gdy Ukraina rozwija się w kierunku dualizmu: duże agroholdingi i silny sektor indywidualny.
