Co znajdziesz w artykule?
W ostatnim czasie Państwowy Instytut Ochrony Roślin i Nasiennictwa opublikował Raport nr 13, dotyczący nowych zagrożeń fitosanitarnych w Polsce. Intencją twórców opracowania było przekazanie polskim rolnikom pełnej i najświeższej informacji o skali zagrożeń, zakresach szkodliwości, a także przyczynach i obszarze ich występowania.
300 gatunków roślin w zasięgu chrząszcza
W Raporcie znaleźć można m.in. informację o wykryciu kolejnych osobników Popillia japonica Newman, w Szwajcarii, wraz z analizą skali zagrożeń w Europie, z odniesieniem do warunków polskich.
Dodajmy, że polifag ten żeruje na ok. 300 gatunkach roślin zielnych i zdrewniałych, wliczając w to drzewa i krzewy leśne, owocowe i ozdobne. Chrząszcze żerują na nadziemnych częściach roślin, a larwy (pędraki), uszkadzają korzenie. W krajach Unii Europejskiej agrofag ten podlega obowiązkowi zwalczania.
Wirus atakujący lilie
Kolejny temat ujęty w Raporcie PIORIN to rozprzestrzenianie się Plantago asiatica mosaic virus, co scharakteryzowano jako zagrożenie dla upraw lilii w Europie. Przy czym, w tym przypadku wiedzieć należy, że: Plantago asiatica moisaic virus jest wirusem, którego głównym żywicielem są lilie (Lilium spp.). Rozwija się on na babce azjatyckiej (Plantago asiatica), nandinie domowej (Nandina domestica), Rehmannia glutinosa i roślinach dziko rosnących.
W krajach Unii Europejskiej agrofag ten nie podlega obowiązkowi zwalczania. Wirus został wykryty w Azji i rozprzestrzenia się na roślinach oraz cebulach lilii.
Pluskwiak – wróg soi i roślin zdrewniałych
Lycorma delicatula (White ) to pluskwiak równoskrzydły (Homoptera) z rodziny Fulgoridae. Pochodzi prawdopodobnie z Chin. W krajach Unii Europejskiej agrofag ten nie podlega obowiązkowi zwalczania.
Jednakże, pluskwiak jest polifagiem porażającym rośliny zdrewniałe, wliczając w to winorośl (Vitis spp.), drzewa owocowe, drzewa ozdobne i leśne. Do żywicieli zaliczają też się niektóre rośliny zielne, np. soja (Glycine max).
Groźba dla roślin orlika w Europie
Organizm grzybopodobny Peronospora aquilegiicola poraża orlika (Aquilegia spp.) oraz orliczka (Semiaquilegia spp.), uprawiane jako rośliny ozdobne. Patogen pochodzi z Dalekiego Wschodu. W krajach Unii Europejskiej agrofag ten nie podlega obowiązkowi zwalczania. Patogen jest jednak sprawcą mączniaka rzekomego orlika i orliczka. W kontynentalnej Europie, jak dotąd nie stwierdzono jego występowania. Może on jednakże ulec rozprzestrzenieniu na kontynencie i dotrzeć do Polski wraz z sadzonkami orlika i orliczka.
Zagrożenie dla roślin zdrewniałych
Euwallacea formicatus sensu lato jest gatunkiem zbiorowym obejmującym bardzo zbliżone do siebie morfologicznie gatunki korników (Coleoptera: Curculionidae: Scolytinae), którego występowanie stwierdzono w Azji, Afryce obydwu Amerykach, Australii i na wyspach Oceanii. Przy czym, jedyne stwierdzenie szkodnika w Europie miało miejsce w 2017 r. w Polsce. Gatunek ten został wykryty na figowcu pagodowym (Ficus religiosa) w poznańskiej palmiarni. Porażona roślina została zakupiona w Holandii, dokąd została importowana z Chin. Roślina po poddaniu zabiegom zmierzającym do likwidacji korników, obumarła i została spalona. Szkodnik zaś został uznany za wyniszczonego. W krajach Unii Europejskiej wspomniany agrofag nie podlega obowiązkowi zwalczania. Żywicielami E. formicatus sensu lato są zdrewniałe rośliny liściaste.
Nowy patogen chmielu w Europie
Citrus bark cracking viroid znany jest przede wszystkim jako patogen cytrusów (Citrus spp. i poncyrii trójlistkowej (Poncirus trifoliata)) w Azji, Ameryce Północnej i Środkowej, a także w części krajów śródziemnomorskich. Zakażając cytrusy, jak dotąd, nie wywoływał większych szkód gospodarczych.
Natomiast na chmielu, Citrus bark cracking viroid wywołuje karłowatość roślin w wyniku skracania się międzywęźli łodyg, żółknięcie i skręcanie się liści, zmniejszanie się i deformację szyszek oraz suchą zgniliznę korzeni.
Ponadto, Wiroid na mniejszy dystans (w obrębie jednej lub sąsiadujących plantacji) i jest przenoszony w sposób mechaniczny w wyniku bezpośredniego kontaktu pomiędzy roślinami lub na narzędziach ogrodniczych (np. podczas szczepienia roślin), na rękawicach, odzieży, itp., a na większą odległość rozprzestrzenia się przede wszystkim na roślinach do sadzenia, częściach roślin i owocach cytrusowych.
Zgodnie z wnioskami wynikającymi z badań wykonanych przez Instytut Juliusa Kuehn’a, Citrus bark cracking viroid może wywoływać znaczne szkody na plantacjach chmielu w Niemczech, a ponadto w innych krajach europejskich, zwłaszcza w Czechach, w Polsce i na Słowacji.
Pełna wersja Raportu 13 PIORIN dostępna jest na internetowej stronie Inspekcji.
Tekst: Robert Gorczyński
Źródło: PIORIN, www.julius-kuehn.de
