Co znajdziesz w artykule?
Unijna pszenica wspięła się na 14-miesięczne maksima, ale ostatecznie zamknęła tydzień na minusie
Na giełdzie Euronext-Paryż (dawniej Matif) najbliższa seria pszenicy potaniała o prawie 1 euro (-0,41%) w tygodniu 17-24.04.2020. Kontrakt ten zamknął piątkowe notowania ceną 197,75 eur/t, wracając tym samym poniżej psychologicznej bariery 200 eur/t. Początek tygodnia przyniósł silne wybicie notowań unijnej pszenicy. W poniedziałek kontrakt na majową dostawę podrożał o prawie 5 euro do 203,75 eur/t, ustalając swoje 14-miesięczne maksima. Za wzrost notowań odpowiadał deficyt opadów w basenie Morza Czarnego i w dużej części Europy oraz zapowiedź ograniczenia eksportu rosyjskiej pszenicy już od połowy maja. Od środy pszenica taniała po obu stronach Atlantyku. Po wcześniejszych przymrozkach, pogoda w USA jest teraz korzystna dla upraw, a silną presję spadkową na ceny pszenicy w Chicago wywiera najtańsza od lat kukurydza (załamała się produkcja etanolu). Ostatnie deszcze w Zachodniej Europie i prognoza kolejnych opadów, które powinny objąć również kluczowy obszar basenu Morza Czarnego zatrzymały wzrost cen.
Na początku obecnego tygodnia możliwy jest powrót do wzrostów na rynku pszenicy, ponieważ Rosja (największy eksporter tego zboża na świecie) ogłosiła w niedzielę (26-04-2020), że limit eksportowy wyczerpał się, a dostawy będą trwały do czasu realizacji zamówień. Eksport zostanie wznowiony 1-go lipca, gdy pojawią się pierwsze dostawy z nowych zbiorów. Przełożyć się to powinno na wzrost zainteresowania pszenicą pochodzącą z UE i Stanów Zjednoczonych.
Dzięki wysokim notowaniom w Paryżu i wyjątkowo słabej złotówce ceny pszenicy w polskich portach w połowie minionego tygodnia wzrosły do 940 zł/t. W magazynach krajowych pszenicę można sprzedać najczęściej za 780-860 złotych za tonę.
Zmiany okresowe notowań na giełdowym rynku zbóż i oleistych:
Notowania unijnej kukurydzy rosły w minionym tygodniu. W Paryżu seria najbliższa zamknęła tydzień wzrostem o 2,5 euro (w skali tygodnia) do 166,25 eur/t, zaliczając przy tym 3-tygodniowe maksima. Tym razem unijna kukurydza nie poddała się presji spadkowej płynącej z Chicago., gdzie wyceny tego zboża są najniższe od lat. Obecne relacje cenowe sprawiają, że kukurydza coraz częściej zastępuje pszenicę w żywieniu zwierząt po obu stronach Atlantyku. O ile w Stanach zjednoczonych popyt paszowy tylko w części rekompensuje ok. 50% spadek przerobu kukurydzy na bioetanol, to w UE wykorzystanie paszowe utrzymuje notowania kukurydzy na stabilnym poziomie.
Amerykańskiej kukurydzy, ale też soi, szkodzi zapowiedź 8-10% wzrostu areału zasiewów pod nowe zbiory.
Notowania rzepaku zamknęły tydzień ceną 368,75 eur/t, po spadku o 3,25 euro w skali tygodnia. W Paryżu majowy kontrakt na rzepak drożał systematycznie w drugiej połowie marca, ale w kwietniu notowania nasion oscylują wokół poziomu 370 eur/t (seria najbliższa). Oznacza to, że kontrakt odrobił ok. 1/3 przeceny, jaką zaliczył od szczytu notowań (blisko 420 eur/t) z 10 stycznia, do 2-letniego dołka z połowy marca (ok. 330 eur/t. Perspektywy nowych zbiorów rzepaku w UE nie są optymistyczne i przemawiają za wzrostami cen. Z drugiej jednak strony mocno spadł popyt na nasiona ze strony producentów biopaliw (mieszane z ON), a wynika to z ograniczeń w przemieszczaniu się. Także ceny olejów roślinnych nie wspierają teraz wzrostów notowań rzepaku. Olej palmowy (stanowi 30% konsumpcji olejów w UE) tanieje w kwietniu na giełdzie w Kuala-Lumpur śladem ropy. Warto przypomnieć, że to galopujące ceny olejów roślinnych z przełomu roku wywindowały w styczniu notowania rzepaku na 3-letnie maksima.
Unijny eksport/import zbóż według Komisji Europejskiej
Unijny eksport pszenicy mocno zwolnił w poświątecznym tygodniu
W tygodniu kończącym się 19-kwietnia kraje Unii Europejskiej wyeksportowały 216.622 ton pszenicy. Wynik obejmuje skrócony tydzień poświąteczny i zapewne zostanie skorygowany w górę. Mimo to oznacza duży spadek eksportu w porównaniu do średnio 628,8 tys. ton w ostatnich czterech tygodniach. Od początku lipca (początek sezonu 2019/20) wywieziono poza UE 27,16 mln ton pszenicy miękkiej. Jest to rezultat o 65% lepszy niż w analogicznym okresie sezonu 2018/19.
Eksport wszystkich gatunków pszenicy oraz mąki pszennej (w ekwiwalencie ziarna) sięgnął już 28,67 mln ton i jest o 61% wyższy niż rok temu (w analogicznym okresie).
W analizowanym tygodniu udział polskiej pszenicy miękkiej w całym eksporcie stanowił symboliczne 3,30 tys. ton, ale w poprzednich czterech tygodniach (38-41) Polska eksportowała poza UE średnio po 150,75 tys. ton).
W unijnym eksporcie pszenicy (miękkiej) dominują dwa kraje, są to Francja (34% udział) i Rumunia (17%). W rankingu eksporterów wyprzedzają nas także Niemcy (13%). Udział polskiej pszenicy w unijnym eksporcie pszenicy miękkiej stanowi teraz 9,4%.
Najwięksi odbiorcy unijnej pszenicy miękkiej:
- Algieria: 4,0 mln ton (15%);
- Arabia Saudyjska: 2,5 mln ton (9%);
- Maroko: 2,1 mln ton (8%);
- Egipt: 1,9 mln ton (7%);
- Chiny: 1,56mln ton (6%).
Unijny eksport pszenicy miękkiej (z ekwiwalentem mąki):
Polski eksport pszenicy poza UE przekroczył w tym sezonie już 2,5 mln ton, ale w ostatnim tygodniu symboliczny
W tygodniu kończącym się 19-kwietnia udział polskiej pszenicy miękkiej w całym unijnym eksporcie wyniósł tylko 3,3 tys. ton i stanowił 1,5%. W poprzednich 4 tygodniach Polska eksportowała (poza UE) średnio po 151 tys. ton pszenicy.
Od początku sezonu 2019/20 wywieźliśmy poza UE 2,54 mln ton pszenicy (ziarno to stanowiło 97% wszystkich zbóż). Pszenica pochodząca z Polski ma 9,4% udział w unijnym eksporcie pszenicy miękkiej. Daje to nam 4 miejsce w rankingu eksporterów tego zboża.
Tempo eksportu polskiej pszenicy miękkiej (poza UE) jest o ponad dwa razy szybsze (+130%) niż sezon wcześniej (w całej UE wzrost sięga 63%).
W 2018/19 (po 42 tygodniach sezonu) polski eksport tego zboża sięgnął 1,1 mln ton.
Eksport wszystkich polskich zbóż (poza UE) to 2,66 mln ton, co stanowi tylko 6,4% całego eksportu ziarna z UE.
Import zbóż do Polski (spoza UE) spadł ponad pięciokrotnie (-81%)
Od początku obecnego sezonu sprowadziliśmy spoza UE tylko 55,44 tys. ton ziarna, w tym 35,37 tys. ton kukurydzy.
W sezonie 2018/19 (po 42 tygodniach) nasz import zbóż sięgał 286,24 tys. ton, w tym 216,08 tys. ton kukurydzy.
RYNEK ROPY I PALIW
Pb95 kosztuje średnio mniej niż 4 zł, ale marże stacji paliw są kilka razy wyższe niż zwykle
W ostatnim tygodniu cena średnia ON zmniejszyła się o 6 groszy, a Pb95 o 3 grosze na litrze. W konsekwencji w połowie 17 tygodnia 2020 za benzynę 95-oktanów trzeba było zapłacić średnio 3,99 zł/l, a za ON 4,11 zł/l. Dla popularnej benzyny jest to najniższy poziom cen od marca 2016 roku. Oczywiście ceny na rynku dyktują sieci państwowych koncernów, które mniejszą sprzedaż rekompensują sobie bardzo wysokimi marżami. Stąd widoczne są olbrzymie różnice w cenie między najtańszymi i najdroższymi stacjami paliw. Te najtańsze stacje (przy centrach handlowych) sprzedają benzynę 95 oktanów o ok. 60 groszy taniej, a diesel kosztuje tam o prawie 50 groszy mniej w stosunku do cen średnich.
Marże stacji paliw są w tym roku wyższe o 2,3 razy (Pb95) i 3,6 razy (ON) niż w poprzednich trzech latach.
Warto wiedzieć, że w latach 2017-2019 średnia roczna modelowa marża stacji paliw ze sprzedaży Pb95 wahała się w przedziale 17-20 gr/l. W pierwszych 16 tygodniach 2020 roku jest to 43 gr/l.
W przypadku ON w 2017-2019 średnia roczna marża stacji paliw mieściła się między 9-13 groszy/l. W tym roku jest to 38 groszy na litrze.
Ceny średnie paliw w detalu: 22-04-2020 / zmiana tygodniowa (według portalu e-petrol.pl):
- Pb98: 4,39 zł/l (-2 gr/l);
• Pb95: 3,99 zł/l (-3 gr/l) – najmniej od marca 2016 roku;
• ON: 4,11 zł/l (-6 gr/l) – najmniej od lipca 2017 roku;
• LPG: 1,79 zł/l (-4 gr/l).
Ceny paliw w Polsce:
Rynek ropy
Bezprecedensowe cięcie wydobycia ropy przez głównych producentów na poziomie 9,7 mln baryłek dziennie tylko na krótko zatrzymało przeceny na rynku. Wprawdzie światową produkcję ograniczono o 10%, to jednak jest ciągle nie wiele w porównaniu do przynajmniej 30% spadku zużycia ropy będącego konsekwencją obecnej pandemii.
UJEMNE WYCENY ROPY WTI Z NAJBLIŻSZYM TERMINEM DOSTAWY !!!
W poniedziałek 20-kwietnia miała miejsce sytuacja trudna do wyobrażenia. Otóż inwestorzy posiadający kupione kontrakty majowe na ropę WTI (długie pozycje na rynku) musieli zapłacić duże pieniądze, aby je odsprzedać. Pozostanie z kupionymi kontraktami nałożyłoby obowiązek przyjęcia dostawy fizycznego surowca, a w tym momencie nikt go nie chce (produkcja przekracza popyt, a magazyny są już pełne). Stąd posiadacze kontraktów na ropę WTI z dostawą w maju musieli dopłacić nawet 37 usd/baryłkę w poniedziałek i już „tylko” ok. 10 usd za baryłkę w miniony wtorek, który był ostatnim dniem handlu dla tej serii. Wspomnianych ujemnych notowań (ropa WTI) nie widać na wykresie poniżej, ponieważ pokazuje on miesięczne ceny zamknięcia.
Z notowaniami ropy skorelowane są ceny olejów roślinnych (też nasion oleistych), zbóż (zwłaszcza kukurydzy), cukru. Drastyczny spadek konsumpcji paliw oznacza mniejszy popyt na biopaliwa, czyli bioetanol i bioestry.
Notowania ropy Brent / WTI (usd/b):
Ceny paliw w hurcie
Kolejne minima na rynku ropy przełożyły się na niższe ceny paliw w hurcie.
W PKN Orlen w ciągu tygodnia (15-22.04.2020) olej napędowy potaniał o 12, a Pb95 o 6 groszy na litrze.
W połowie 17 tygodnia tego roku marża modelowa ze sprzedaży Pb95 wynosiła 58 groszy (+3 gr/l w tygodniu), a w przypadku ON 40 groszy na litrze (+6 gr/l). Do tego należy doliczyć 20-30 groszowe upusty od oficjalnych cen hurtowych dla poszczególnych odbiorców detalicznych.
Średnia modelowa marża stacji paliw w ujęciu tygodniowym (na podstawie PKN Orlen):
Średnia modelowa marża stacji paliw na 1 litrze Pb95 wyniosła:
- 2017 r: 17 groszy,
- 2018 r: 20 groszy,
- 2019 r: 18 groszy,
- 2020 r: 43 grosze, a w tygodniu 16 marża spadła do 55 groszy (-7 groszy w tygodniu).
Średnia modelowa marża na 1 litrze ON wyniosła:
- 2017 r: 13 groszy,
- 2018 r: 9 groszy,
- 2019 r: 10 groszy,
- 2020 r: 38 groszy, a w tygodniu 16 marża wzrosła do 34 groszy (+4 grosze w tygodniu).
Obliczono na podstawie cen publikowanych przez PKN Orlen (ceny hurtowe+VAT) i e-Petrol (ceny średnie na stacjach paliw)
Marża stacji paliw obliczana jest na podstawie cen hurtowych publikowanej przez PKN Orlen. W praktyce handlowej funkcjonują jednak upusty dla poszczególnych klientów, stąd od ceny hurtowej (referencyjnej) należy odliczyć ok. 15-20 groszy w przypadku benzyny oraz dwadzieścia kilka do 30 groszy w przypadku oleju napędowego.
Zmiany cen w skali roku
Warto zauważyć, że hurtowa cena diesla jest w połowie 17-tygodnia 2020 o 1,45 zł/l niższa niż rok temu, ale w detalu ON kosztuje średnio o tylko nieco złotówkę mniej mniej niż przed rokiem. Zawdzięczamy to cztery razy większym niż w ostatnich latach marżom ze sprzedaży tego paliwa.
Oficjalne hurtowe ceny Pb95 są w połowie 17-tygodnia 2020 o 1,75 zł/l niższe niż rok temu, ale dzięki wysokim marżom, na stacjach płaciliśmy za to paliwo średnio o tylko 1,19 zł/l mniej niż przed rokiem.
ZMIANY CEN ŚREDNICH PALIW W HURCIE (PKN-Orlen) i DETALU:
Ceny hurtowe diesla przewyższają ceny Pb95 o 30 groszy na litrze (polityka cenowa koncernów państwowych):
Andrzej Bąk – eWGT
Źródło: Euronext-Paryż, CBoT, KE, USDA, PKN Orlen, e-petrol.pl, barchart.com
