Co znajdziesz w artykule?
Zbliża się termin, który dla wielu właścicieli gospodarstw rolnych może okazać się niezwykle kosztowny. Zgodnie z zapisami uchwał antysmogowych, od 1 stycznia 2026 roku użytkowanie pozaklasowych kotłów grzewczych w większości województw stanie się nielegalne. Dla rolników, którzy wciąż zwlekają z modernizacją kotłowni, oznacza to nie tylko ryzyko mandatów, ale nawet spraw sądowych i dotkliwych grzywien.
Ostatni dzwonek na wymianę pieca w gospodarstwie
Modernizacja źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych i gospodarczych to obecnie jeden z największych priorytetów wynikających z przepisów o ochronie środowiska. Choć terminy wdrażania ograniczeń różnią się w zależności od regionu, rok 2026 jest datą graniczną dla dużej części kraju.
Zakaz „kopciuchów” uderzy przede wszystkim w tych użytkowników, którzy eksploatują kotły niespełniające żadnych norm emisyjnych. Warto pamiętać, że sprawne ogrzewanie to w rolnictwie nie tylko komfort domowników, ale często element infrastruktury niezbędny do funkcjonowania gospodarstwa.
Mandaty i kontrole: Ile zapłaci rolnik za stary kocioł?
Po wejściu w życie kluczowych etapów uchwał antysmogowych, eksploatacja kotłów pozaklasowych będzie traktowana jako wykroczenie. Do kontroli uprawnione są straże gminne, miejskie, policja oraz upoważnieni pracownicy urzędów. Jakich sankcji należy się spodziewać?
- Mandat karny: Funkcjonariusz może nałożyć na miejscu karę w wysokości do 500 zł.
- Grzywna sądowa: Jeśli sprawa trafi do sądu (np. w przypadku odmowy przyjęcia mandatu lub recydywy), kara finansowa może wynieść od 20 zł do nawet 5 000 zł.
- Decyzje administracyjne: Samorządy mają prawo wydać decyzję nakazującą wstrzymanie użytkowania instalacji grzewczej, jeśli ta znacząco zanieczyszcza powietrze.
Podstawą prawną tych działań są przepisy Kodeksu wykroczeń oraz Prawa ochrony środowiska. W skrajnych przypadkach, gdy dochodzi do spalania odpadów, w grę wchodzi nawet odpowiedzialność karna.
Kluczowe terminy: Sprawdź regulacje w Twoim województwie
Harmonogram wymiany urządzeń grzewczych nie jest jednolity dla całej Polski. Rolnicy muszą śledzić uchwały sejmików właściwych dla ich miejsca zamieszkania.
Województwo podkarpackie
Na Podkarpaciu terminy są ściśle powiązane z wiekiem instalacji:
- Do 1 stycznia 2026 r. – czas na wymianę kotłów eksploatowanych krócej niż 5 lat przed wejściem w życie uchwały.
- Do 1 stycznia 2028 r. – termin na wymianę kotłów klasy 3 i 4.
- Bezterminowo – można użytkować kotły klasy 5 (spełniające rygorystyczne normy emisyjne).
Województwo śląskie
Tu przepisy są jeszcze bardziej restrykcyjne. Od 1 stycznia 2026 roku dopuszczalne będzie korzystanie wyłącznie z kotłów klasy 3, 4, 5 oraz urządzeń spełniających wymogi ekoprojektu (EcoDesign). Wszystkie „kopciuchy” muszą zniknąć z kotłowni przed końcem 2025 roku.
Jak sfinansować wymianę pieca?
Dla wielu gospodarstw nagła konieczność inwestycji w nową kotłownię to spore obciążenie budżetu. Warto jednak pamiętać o dostępnych programach wsparcia, takich jak „Czyste Powietrze” czy dedykowane fundusze z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) i programów rozwoju obszarów wiejskich. Termomodernizacja budynku oraz montaż nowoczesnego źródła ciepła (np. pompy ciepła, kotła na pellet czy zgazowującego drewno) to nie tylko uniknięcie kar, ale przede wszystkim niższe rachunki za opał w przyszłości.
źródło: GOV
