Co znajdziesz w artykule?
Jak już wspominaliśmy, wczoraj (26 października br.), powołano Henryka Kowalczyka na stanowisko Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Z funkcji tej po blisko roku urzędowania ustąpił natomiast dotychczasowy szef resortu – Grzegorz Puda.
Zasługi czy porażki byłego Ministra?
Także wczoraj były już minister przeprowadził specjalną konferencję prasową i opublikował na swoim profilu w portalu społecznościowym FB długą listę przedsięwzięć pod zbiorczym tytułem: „Najważniejsze działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Podsumowanie Kadencji”. Jednakże lista ta w konfrontacji np. z żądaniami protestujących rolników, czy w zderzeniu z sytuacją epidemiczną ASF, z problemami gospodarstw zmagających się z rosnącymi kosztami produkcji i niskimi cenami skupu żywca, albo też z wysokimi cenami nawozów sztucznych, może budzić mieszane odczucia. My jednak postanowiliśmy przyjrzeć się wyliczeniom byłego Ministra Grzegorza Pudy i zapytać Was o zdanie i wasze rolnicze refleksje w tej sprawie.
Polski Ład to lekarstwo?
Podsumowanie kadencji były Minister Rolnictwa Grzegorz Puda rozpoczyna od wymienienia siedmiu w jego opinii kluczowych spraw, których realizacja zalicza się też do postulatów promowanego przez Prawo i Sprawiedliwość tzw. „Polskiego Ładu dla polskiej wsi”.
Do postulatów tych Grzegorz Puda zalicza zapewnienie rolnikom dopłat powyżej średniej UE dla małych i średnich gospodarstw. Drugi postulat to zagwarantowanie rolnikom przejścia na emeryturę bez konieczności zbywania gospodarstwa. Były Minister pracował też nad przygotowaniem nowego systemu ubezpieczeń upraw dla rolników (w kontekście np. strat wywołanych przez anomalie pogodowe). Następny postulat to zapewnienie rolnikom ryczałtu w kwocie 15 tys. zł na budowę zbiornika retencyjnego, bez jak to określono, zbędnych formalności. Kolejna zmiana to zapewnienie bezpłatnej przestrzeni targowej dla rolników w miastach. Były Minister do priorytetów zaliczył również zagwarantowanie kwoty 4,5 miliarda złotych na odbudowę polskiego przetwórstwa. Priorytetem miała być również skuteczna walka z ASF i odbudowa produkcji trzody chlewnej. Kolejne tematy to: zwiększenie zwrotu akcyzy za paliwo rolnicze; opracowanie i wdrożenie zasad Kodeksu Rolnego, Ustawy o Rodzinnym Gospodarstwie Rolnym, zwiększenie areału gruntów dostępnych dla rolników indywidualnych i wsparcie dla informatyzacji gospodarstw.
Gminy, PGR-y i zagrożenia
Były Minister wspomina również o wdrażaniu Programu inwestycji dla gmin popegeerowskich, zwiększeniu dostępności transportowej obszarów wiejskich oraz o rozwoju lokalnych sieci cieplnych i gazowych. Kolejny priorytet to zwiększenie retencji wodnej na obszarach wiejskich i inwestycje w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną. Grzegorz Puda do najważniejszych swoich działań zaliczył też prace nad satelitarnym monitoringiem zagrożenia suszą, programem wymiany azbestu na budynkach, montażem światłowodów w każdym wiejskim domu, termomodernizacją budynków na obszarach wiejskich i kontynuacją wsparcia dla Kół Gospodyń Wiejskich. Pracował także nad uwolnieniem i wsparciem dla rolniczego handlu detalicznego (RHD), produkcji żywności ekologicznej, wsparciem dla lokalnych producentów w eksporcie, nad zmianami w prawie dotyczącymi przeciwdziałania nieuczciwym praktykom w handlu artykułami rolno-spożywczymi, czy nad paszportyzacją polskiej żywności. Zakładał również wzmocnienie sieci regionalnych rynków hurtowych i centrów przechowalniczo-dystrybucyjnych, a także szersze inwestycje jak np. budowa tzw. AgroPortu.
Czy walka z ASF była skuteczna?
Osobno i wiele miejsca w swoim podsumowaniu poświęcił były Minister Rolnictwa wdrażanemu przez MRiRW pod jego kierownictwem, Programowi odbudowy stad w związku z ASF. Program ten zakłada min. wsparcie dla bioasekuracji z rozszerzeniem pomocy w ramach działania zapobiegającego rozszerzaniu się ASF PROW 2014-2020, o możliwość budowy magazynów słomy i zakup silosów. Następne działania to: wyrównanie wartości utraconego dochodu w związku ze sprzedażą świń w strefach objętych ograniczeniami, osłona zobowiązań cywilno-prawnych oraz udzielanie nisko oprocentowanych pożyczek na odbudowę pogłowia świń. Dodajmy przy okazji, że budżet ogólny Programu to kwota 200 mln zł.
Grzegorz Puda wspomina też o rozwoju sieci laboratoriów wykrywających ASF i szerszym wsparciu finansowym i organizacyjnym dla państwowych służb weterynaryjnych, głównie w walce z ASF i grypą ptaków. Minister bardzo szeroko i szczegółowo opisuje również podejmowane przez MRiRW inicjatywy ustawodawcze zmierzające do wdrożenia w życie powyższych celów. Szeroko relacjonuje też zakres swoich działań w zakresie pozyskiwania środków z dotychczasowych funduszy Unii Europejskiej oraz swój udział przygotowaniach do uczestnictwa Polski w nowej Wspólnej Polityce Rolnej dla UE. Grzegorz Puda wylicza również szereg mniejszych tematycznych inicjatyw, programów, konkursów i naborów. Lista jest naprawdę długa i z pewnością warta przejrzenia.
Jak oceniacie Grzegorza Pudę?
Nam jednak nasuwa się szereg pytań i wątpliwości. Dotyczą one głównie tego, czy powyższe działania swoją skalą i zakresem rzeczywiście odpowiadają skali rolniczych potrzeb i problemów? Czy np. wielopunktowy ministerialny program wsparcia dla hodowców trzody chlewnej poszkodowanych przez ASF faktycznie odpowiadał potrzebom i problemom gospodarstw w skali kraju (co np. bardzo często negatywnie oceniano podczas rolniczych protestów). Kolejne pytania dotyczyć mogą kwestii, dlaczego były Minister Rolnictwa Grzegorz Puda tak długo zwlekał z nawiązaniem rzeczywistego dialogu z różnymi środowiskami rolniczymi? Czy były szef resortu był osobą, która właściwie pojęła i zdefiniowała zakres problemów rolnictwa i polskich rolników? Czy Grzegorz Puda na tym stanowisku, jako przedstawiciel obozu władzy, dysponował rzeczywistymi możliwościami kształtowania własnej ministerialnej polityki?
A może przeciwnie: gorący czas rolniczych protestów, początkowo w sprawie nowelizacji Ustawy o ochronie zwierząt(tzw. „Piątki Kaczyńskiego”), a następnie wielu innych palących problemów polskiego rolnictwa, z uwagi na swoje natężenie, byłby trudny do przejścia nawet dla polityków z o wiele większym doświadczeniem niż Grzegorz Puda?
Źródło i foto: MRiRW, profil Grzegorza Pudy na FB
