Co znajdziesz w artykule?
Zmiany na polskiej wsi sprawiają, że wielu Rolników niepokoi się nie tylko o obecną swoją ekonomiczną sytuację. Problemem staje się też zapewnienie sobie godnej i spokojnej starości. Być może wartą rozważenia propozycją będzie skorzystanie z usług gospodarstw opiekuńczych.
Nie odrywać ludzi od korzeni!
W pierwszą fazę praktycznej realizacji wchodzi właśnie Program GROWID, którego najważniejszym celem jest organizacja Gospodarstw Opiekuńczych dla Rolników – Seniorów w Polsce.
– Najprościej rzecz ujmując, to propozycja dla Rolników, którzy weszli w wiek emerytalny, zrezygnowali z prowadzenia własnego gospodarstwa, lecz wystarczy im jeszcze sił na to, by czynnie, ale bez nacisku na wydajność działań, uczestniczyć w gospodarskim życiu – wyjaśniał Wicepremier, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryk Kowalczyk, podczas dzisiejszej (18 stycznia br.), Konferencji prasowej pt.: „Gospodarstwa opiekuńcze w rozwoju obszarów wiejskich wobec wyzwań demograficznych”.
– Chodzi nam o to, by nie odrywać ludzi od ich naturalnego środowiska, zajęć, obcowania z innymi mieszkańcami wsi, w znanym im i bezpiecznym otoczeniu – zgadzał się Ministrem Kowalczykiem, reprezentujący Konsorcjum realizujące Program GROWID, Profesor dr hab. Piotr Nowak z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Rolnicy widzą potrzebę
Podczas dzisiejszej konferencji podsumowano też zakończoną właśnie – przygotowawczo – analityczną fazę Programu.
– Sformułowaliśmy szereg konkretnych pytań, które zadaliśmy 500 losowo wybranym gospodarstwom rolnym – wyjaśniałaProfesor dr hab. Wioletta Knapik z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie,. – I okazało się że blisko połowa z ankietowanych Rolników w swoim otoczeniu dostrzega sąsiadów – emerytów, którym zakładane przez nas formy pomocy byłyby potrzebne. Mało tego, 12,5 % badanych Rolników, już na obecnym etapie byłoby zainteresowanych prowadzeniem lub realizacją prac w ramach gospodarstw opiekuńczych. Przy czym, szczególnie zainteresowane tematem gospodarstw opiekuńczych były osoby obecnie prowadzące gospodarstwa agroturystyczne.
Na czym to polega?
Najprostszą formą funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych ma być organizacja kilkugodzinnego, dziennego pobytu dla Rolników – Seniorów, podczas którego mogliby oni, wedle własnej woli i sił, wykonywać proste prace pielęgnacyjne na grządkach z ogrodowymi roślinami, albo np. dokarmiać gospodarskie zwierzęta. Przy czym głównym celem tych działań byłby kontakt z innymi Rolnikami – Seniorami (np. przy wspólnym stole), z pracownikami gospodarstwa rolnego, a przede wszystkim z naturą. Ważnym celem funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych byłoby też przeciwdziałanie samotności i poczuciu społecznego wykluczenia.
Wzorzec to gospodarstwo rodzinne!
– Muszę z całym naciskiem powiedzieć, że naszym wzorcem i ideałem są, w naturalny sposób funkcjonujące wielopokoleniowe gospodarstwa rodzinne, w których w rodzinnym gronie jest miejsce dla dziadków – podkreślał Wicepremier Henryk Kowalczyk. – Nie mniej jednak, czasy się zmieniają. Zmienia się też sposób funkcjonowania gospodarstw rolnych. A gospodarstwa opiekuńcze mają być sposobem przeciwdziałania negatywnym zjawiskom.
Powstanie sieć gospodarstw
Program GROWID zakłada organizację wielu gospodarstw opiekuńczych na obszarze całej Polski. Zakłada też organizację minimum trzech form funkcjonowania tego typu gospodarstw, od wyżej opisanej, podstawowej formy, po gospodarstwa z dostępem do różnych form specjalistycznej pomocy i terapii. Gospodarstwa opiekuńcze mają być też formą tzw. dywersyfikacji dochodów dla obsługujących je czynnych zawodowo Rolników.
Planuje się też wykorzystanie i przystosowanie potencjału istniejących już gospodarstw rolnych. Docelowo gospodarstwa opiekuńcze mają być powszechne i dostępne we wszystkich regionach Polski, tak aby Rolnicy – Seniorzy mogli przebywać w gospodarstwach w pobliżu miejsc zamieszkania. Zakłada się też udział Seniorów z przedmieść czy mniejszych miast. Pod względem systemowym, w porównaniu do analogicznych rozwiązań z innych krajów Unii Europejskiej, Polska wchodzi obecnie w fazę pionierską realizacji. Kolejne faza to upowszechnianie i systemowa identyfikacja, tak by ostatecznie gospodarstwa opiekuńcze stały się trwałym elementem krajowego systemu opieki. Do tego potrzebne są też min. zmiany w systemie prawnym oraz w sposobie funkcjonowania instytucji.
Ile to kosztuje?
Ważną składową Programu GROWID była analiza kosztów realizacji programu w odniesieniu do pojedynczego Rolnika – Seniora, korzystającego z oferty gospodarstwa opiekuńczego. Szacowanie kosztów przeprowadzono min. w konsultacji z czynnymi zawodowo Rolnikami i przedsiębiorcami.
Ostatecznie więc, przy czysto biznesowym podejściu, w wariancie podstawowym usług, dla 22 dni pobytu w miesiącu, przy 8-godzinnym dniu pobytu, obsłudze 8-osobowej grupy Seniorów, z założeniem 3 transportów dziennie, miesięczny koszt pobytu w gospodarstwie opiekuńczym, dla jednego Rolnika – Seniora, oszacowano na kwotę 875 zł.
– Biorąc pod uwagę wysokości rolniczych emerytur, to duża kwota – analizowała Elżbieta Kmita-Dziasek z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie – Oddział w Krakowie. – Jednak w porównaniu z kosztami całodobowego pobytu seniora w ośrodku DPS, które szacuje się w kwotach w wysokości nawet do 6 tysięcy złotych, to nasza oferta warta jest rozważenia. Szczególnie, że istnieje możliwość i bardzo o to zabiegamy, pozyskiwania środków unijnych na dofinansowanie tego rodzaju działań.
Zadanie w Krajowym Planie Strategicznym
I w tym właśnie celu, dla obniżenia kosztów korzystania z gospodarstw opiekuńczych przez Seniorów – Rolników, środki na dofinansowanie działania gospodarstw opiekuńczych i opłat z tym związanych, zapisano w polskim, krajowym Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej dla Unii Europejskiej na lata 2023-2027. Natomiast rozbudowa sieci tego rodzaju gospodarstw ma charakter długofalowy.
Dodajmy też, że Program GROWID, w fazie przygotowawczo-analitycznej realizowano od stycznia 2019 do grudnia 2021 r. Źródłem finansowania projektu jest Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków” GOSPOSTRATEG. Projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości 4 095 742 zł.
Partnerami i współrealizatorami projektu są: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Rolniczy im. Kołłątaja w Krakowie oraz Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie.
Źródło i foto: MRiRW
