Co znajdziesz w artykule?
Czy małe lokalne gospodarstwa, które cieszą się opinią “mniej szkodliwych dla środowiska” są naprawdę lepsze od dużych gospodarstw rolnych? Autorzy sporządzonego raportu „Systemy i skala produkcji a obciążenia środowiskowo-klimatyczne” zwracają uwagę, że wielkość gospodarstwa nie przesądza o jego oddziaływaniu na środowisko naturalne i klimat.
Małe nie równa się bardziej przyjazne dla środowiska
Z najnowszego raportu wynika, że organizacja produkcji w małych gospodarstwach niekoniecznie jest bardziej przyjazna dla środowiska, niż ta w gospodarstwach o większej powierzchni i skali produkcji. Według badań, w małych gospodarstwach w strukturze zasiewów dominują zboża – nawet w 76%, co o 10% przekracza dopuszczalny udział ze względów agrotechnicznych. Odnotowano również niski udział roślin motylkowatych i przemysłowych oraz niski udział gleb wapnowanych – tylko 10% gospodarstw tej grupy stosowało wapnowanie, natomiast w pozostałych grupach – nawet do 30%. Jak się również okazuje, aż 50% małych gospodarstw rolnych nie stosuje nawożenia nawozami naturalnymi (obornikiem), co przyczynia się do degradacji gleby. Większe gospodarstwa natomiast mają możliwość stosowania najnowszych technologii co ułatwia prowadzenie działalności w zrównoważony sposób.
Gleby rolne głównym emitentem gazów cieplarnianych w rolnictwie
Emisja z rolnictwa stanowi obecnie około 8% łącznej emisji gazów cieplarnianych w Polsce. Jej dwoma głównymi źródłami są̨ gleby rolne oraz fermentacja jelitowa zwierząt gospodarskich, które obecnie odpowiadają za 80,9% emisji gazów cieplarnianych ogółem z tego sektora.
W 2018 roku za 43,7% emisji gazów cieplarnianych z polskiego rolnictwa odpowiadały gleby rolne (tlenek azotu – N2O). Największy udział miała w niej emisja bezpośrednia ze stosowanych mineralnych nawozów zawierających azot (35,9%) i uprawy gleb organicznych (22,5%). Natomiast w następnej kolejności ze stosowania nawozów organicznych (10,2%) oraz rozkładających się resztek roślinnych w glebie (10,1%).
Wyzwania stojące przed polskim rolnictwem
Przyszłość rolnictwa w Polsce zależna jest od tego jakich wyborów dokonamy już dzisiaj. Dr hab. Wojciech Ziętara, współautor raportu zwraca uwagę, żeby ograniczyć zużycie wody i emisji gazów cieplarnianych w rolnictwie należy wspierać integrowany oraz ekologiczny system produkcji rolniczej. Zdaniem reszty autorów istotny jest też fakt regulacji zasad inwestowania w budynki inwentarskie na terenach wiejskich bowiem W Polsce mamy do czynienia z bardzo niekorzystną strukturą obszarową gospodarstw rolnych co skutkuje małą średnią powierzchnią gospodarstw. Ich udział w ogólnej liczbie gospodarstw w 2016 roku wynosił 81,1%, a użytkowały one 47,5% całkowitej powierzchni użytków rolnych.
“Występujące procesy koncentracji przyczyniają się do poprawy sytuacji w tym zakresie, jednak nie znajdują one odzwierciedlenia w oficjalnych statystykach ze względu na znaczny udział „nieformalnych dzierżaw” gruntów rolnych – zaznacza Krzysztof Podhajski, prezes zarządu Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.
Raport „Systemy i skala produkcji a obciążenia środowiskowo-klimatyczne” został przygotowany na zlecenie Fundacji EFRWP przez Zespół Pracowników Zakładu Ekonomiki Gospodarstw Rolnych i Ogrodniczych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego.
źródło: www.efrwp.pl
