Czym pryskać na chwasty w kukurydzy? – Doglebowo czy nalistnie?

„Czym pryskać na chwasty w kukurydzy?” – to jedno z kluczowych pytań, które nurtują rolników, gdyż zwalczanie chwastów w uprawie kukurydzy jest absolutną koniecznością, niezależnie od jej dalszego przeznaczenia – czy to kiszonka, czy też ziarno. W końcu każda roślina uprawna potrzebuje wolnej przestrzeni i konkurencji o składniki pokarmowe, dlatego też odpowiednie zastosowanie skutecznych środków ochrony roślin w momencie wschodów i początkowego wzrostu kukurydzy jest kluczowe dla uzyskania wysokich plonów.  W takim razie jakie odchwaszczanie kukurydzy będzie najskuteczniejsze?

Chwasty w kukurydzy czym zwalczać?

Poza podstawowym pytaniem – “czym pryskać na chwasty w kukurydzy, aby zapobiec ich rozprzestrzenianiu się?” co roku rolnicy stoją przed decyzją czy stosować herbicydy doglebowe w kukurydzy czy odchwaszczenie kukurydzy nalistne. Z uwagi na to, iż kukurydza jest to roślina uprawiana w szerokich rzędach i dodatkowo charakteryzująca się na początku wolnym tempem wzrostu, należy możliwie szybko wyeliminować konkurencję chwastów. Jest to niezwykle istotne, ponieważ oprócz rywalizacji o składniki pokarmowe i światło, chwasty dodatkowo konkurują z kukurydzą o wodę, co z kolei jest kluczowe zwłaszcza w suchych latach, z którymi coraz częściej się borykamy.

Wizualny wpływ konkurencji chwastów, to najczęściej deformacje roślin kukurydzy (zwijanie liści w rurki), a także z uwagi na mocną rywalizację ze strony roślin niepożądanych, słabszy i wolniejszy wzrost rośliny uprawnej.

Herbicydy doglebowe w kukurydzy – jak działają i kiedy stosować?

Herbicydy doglebowe w kukurydzy stosuje się w szczególności na glebach lekkich i średnich, ponieważ skuteczność zabiegu jest uwarunkowana wilgotnością gleby. Bez względu na decyzję jaką podejmiemy warunki pogodowe muszą być spełnione, a czym wilgotniejsza gleba, tym działanie herbicydu bliższe 100%. Niestety w ostatnich latach pogoda jest kapryśna. Miesiąc maj raz jest suchy, raz jest chłodny a to główne czynniki obniżające działanie substancji atakujących chwast przez glebę.

Co zrobić? Nawet przy skrajnym działaniu środka w danym momencie warto się pokusić o wykonanie zabiegu odchwaszczania kukurydzy. Dlaczego? Ponieważ pogoda może się poprawić, a kiedy przyjdą odpowiednie warunki glebowe środek zacznie działać. Skuteczność zabiegu może nie będzie stuprocentowa, ale chwasty zostaną przyhamowane, a jest to zaleta w tym okresie wzrostu kukurydzy. 

WAŻNE! Trzeba też wspomnieć o doprawieniu roli, ponieważ pole powinno być wyrównane oraz bez większych grud, które ograniczają dokładne rozmieszczenie środka po powierzchni roli. Warto też kontrolować przebieg pogody, aby nie dopuści do sytuacji, w której po zabiegu w krótkiej chwili spadł obfity deszcz, gdyż spowoduje to przemieszczenie środka w głębsze warstwy gleby.

Dobieraj herbicydy doglebowe pod konkretne gatunki chwastów

Herbicydy doglebowe w kukurydzy, podobnie jak inne środki ochrony roślin, wykazują najwyższą skuteczność, kiedy dobieramy dane substancje czynne pod konkretne gatunki chwastów. Dlatego też przydatną informacją będzie wiedza o swoim gruncie odnoście występowania chwastów, gdyż pomoże to nam wybrać prawidłowy preparat doglebowy. Trzeba też wspomnieć, że możemy poprawić jakość wykonania zabiegu doglebowego stosując adiuwant doglebowy wraz ze środkiem, dzięki temu uzyskamy:

– wyższą skuteczność chwastobójczą środka doglebowego od 10% do 30%;

– ograniczenie parowania najmniejszych frakcji kropli cieczy użytkowej oraz jej znoszenia przez wiatr, a co za tym idzie większe dotarcie substancji aktywnej do gleby;

– zmniejszanie ryzyka powstawania odporności chwastów, dzięki podwyższonej skuteczności herbicydów;

– ograniczenie przemieszczania się herbicydów w głąb profilu glebowego i poza strefę kiełkowania chwastów;

– adiuwanty gwarantują równomierne pokrycie powierzchni gleby.

Ograniczona liczba substancji w herbicydach doglebowych

Zabiegi doglebowe z punktu widzenia środków ochrony roślin nie należą do bardzo rozbudowanych. Głównie oparte są na kilku substancjach chemicznych. Wkrótce pomniejszy się ich lista o substancje aktywne izoksaflutol oraz flufenacet znajdujące się na potencjalnej liście do wycofania ze stosowania na terenie UE. Pozostałe substancje jakie zostaną do dyspozycji to pendimetalina i jej mieszanina z dimetamidem-p.

Większy wachlarz stosowania środków w kukurydzy pojawia nam się w rejestracji zabiegów doglebowych i nalistnych – tab.1.

Herbicydy doglebowe w kukurydzy a odchwaszczanie nalistne

Herbicydy doglebowe w kukurydzy czy odchwaszczanie nalistne – na co się zdecydować? Aby skutecznie przeprowadzić odchwaszczanie kukurydzy, warto zastosować herbicydy nalistne, które pozwalają na dobór odpowiedniego preparatu w zależności od stopnia zachwaszczenia i gatunków chwastów występujących na polu. Stosując herbicydy nalistne możemy łatwiej dobrać herbicyd, ponieważ widzimy jaki jest stopień zachwaszczenia i gatunki chwastów występujące na polu. Jeśli plantacji zagraża perz właściwy, wówczas mamy skuteczne narzędzie, aby wyeliminować go w zabiegu powschodowym (preparaty posiewne nie zwalczają perzu), mniej istotna dla tych produktów jest wilgotność gleby, ale ważniejsza jest temperatura powietrza.

Biorąc pod uwagę przebieg wiosny w ostatnich latach (wysokie temperatury i duże niedobory wody na polach), najlepszym wyborem są herbicydy stosowane powschodowo.

Odpowiednie odchwaszczanie kukurydzy jest kluczowe dla zapewnienia jej prawidłowego wzrostu i plonowania. Plantator powinien być zorientowany jakie może potencjalnie wystąpić zachwaszczenie na danym polu, co umożliwi odpowiedni dobór herbicydów. Nie mając takich informacji oraz przy braku znajomości historii pola możemy sami w prosty sposób to sprawdzić. Po zasiewie kukurydzy rozkładamy w kilku miejscach folię przymocowaną ziemią lub kamieniami. Dzięki temu stworzymy warunki zwiększonej wilgotności oraz wzrost temperatury pod folią, gdzie już po tygodniu pojawią się pierwsze chwasty, dzięki temu będzie można je rozpoznać i dostosować herbicyd.

Do najgroźniejszych chwastów w kukurydzy zaliczmy m.in. chwastnicę jednostronną, komosę białą, szarłat szorstki, psiankę czarną, bodziszek drobny. W trakcie oceny fazy rozwojowej rośliny uprawnej możemy popełnić pomyłkę. Często, gdy oceniamy fazę rozwojową kukurydzy na 5-6 liści właściwych, może ona mieć w rzeczywistości już 7-8 liści. 

Kiedy stosować zabiegi ochronne w kukurydzy?

Chwasty stanowią największe zagrożenie dla kukurydzy od jej wschodów do fazy ok. 8-10 liści. Kiedy więc zabrać się za odchwaszczanie kukurydzy? Zabiegi powschodowe najczęściej wykonuje się w fazie 3-6 liści. Wtedy najczęściej większość chwastów już skiełkowało, a jednocześnie nie są one na tyle duże, aby sprawić problemy herbicydom, na które poszczególne gatunki wykazują wysoką wrażliwość. Należy pamiętać, że zwalczanie chwastów dużych oraz wchodzących w fazę wzrostu generatywnego mogą nie być już możliwe do zwalczenia, mimo że we wcześniejszej fazie rozwojowej nie stanowiły problemu dla danego herbicydu.

Do zabiegów nalistnych w kukurydzy zarejestrowanych jest obecnie nieco ponad 200 preparatów, które bazują na ok. 20 substancjach czynnych występujących w herbicydach samodzielnie lub w postaci mieszanin dwu- i trójskładnikowych. W takim razie czym pryskać na chwasty w kukurydzy?

Substancją najczęściej stosowaną w herbicydach aplikowanych nalistnie jest nikosulfuron (np. Ikanos 040 OD). Jako samodzielny składnik można go znaleźć w ok. 70 produktach. Mechanizm działania nikosulfuronu polega na blokowaniu enzymu ALS odpowiedzialnego za biosyntezę aminokwasów o łańcuchach rozgałęzionych, w wyniku czego chwasty przestają rosnąć, a następnie zamierają. Stosuje się go na młode, intensywnie rosnące chwasty, najczęściej od fazy dwóch liści kukurydzy. Środki z nikosulfuronem niszczą perz właściwy, chwastnicę jednostronną, włośnicę zieloną i niektóre dwuliścienne (m.in. marunę bezwonną, przytulię czepną, rdest kolankowy).

Podobnie jak nikosulfuron działają rimsulfuron (np. Titus 25 WG) oraz tifensulfuron metylu (Tiff 040 OD). Herbicydy z rimsulfuronem niszczą chwastnicę jednostronną, perz właściwy i niektóre dwuliścienne (m.in. bodziszka drobnego, szarłata szorstkiego, przytulię czepną), natomiast tifensulfuron jest skuteczny tylko w stosunku do dwuliściennych, m.in. komosy białej, maruny bezwonnej, rdestu kolankowego i plamistego.

Chwasty w kukurydzy – czym zwalczać? Inne popularne substancje

Inną popularną substancją do zabiegów nalistnych jest mezotrion (np. Callisto 100 SC). Powoduje on zahamowanie biosyntezy karotenoidów, a w konsekwencji bielenie roślin. Oprócz chwastnicy jednostronnej środek ten skutecznie eliminuje niektóre chwasty dwuliścienne takie, jak: fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, przytulia czepna, rdest powojowy, rumian polny, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa.

Herbicydy na chwasty dwuliścienne w kukurydzy

Substancje czynne z grupy tzw. regulatorów wzrostu, do których zalicza się 2,4-D (np. Esteron 600 EC), dikambę (np. Dicash) i fluroksypyr (np. Fluxyr Pro), służą do eliminacji jedynie chwastów dwuliściennych. Działają podobnie do naturalnych hormonów roślinnych, powodując skarłowacenie i deformację roślin.

Herbicydy zarejestrowane w kukurydzy hamujące fotosyntezę

Herbicydy, których mechanizm działania polega na hamowaniu procesu fotosyntezy, reprezentowane są przez cztery substancje czynne, tj. bromoksynil, bentazon, pirydat i terbutylazynę. 

Terbutylazyna odznacza się wydłużonym okresem działania, dzięki czemu zapobiega wschodom chwastów przez 6-8 tygodni od zabiegu. Najlepsze efekty osiąga się, wykonując oprysk, gdy faza rozwojowa chwastów nie przekracza 4 liści. Gatunki wrażliwe na terbutylazynę to: fiołek polny, komosa biała, maruna bezwonna, przetacznik polny, przytulia czepna, psianka czarna, rdestówka powojowata, szarłat szorstki, tasznik pospolity.

Herbicydy wieloskładnikowe zarejestrowane w kukurydzy

Program powschodowej ochrony kukurydzy przed chwastami uwzględnia bogaty wachlarz środków opartych na dwóch lub trzech substancjach czynnych. Szersze spektrum zwalczanych gatunków w porównaniu z herbicydami jednoskładnikowymi sprawia, że można je z powodzeniem stosować na plantacjach opanowanych przez liczne gatunki chwastów. W grupie tej najwięcej jest środków z mezotrionem lub terbutylazyną.

O czym pamiętać podczas stosowania herbicydów? Lista zasad

Przy stosowaniu herbicydów istnieje wiele czynników, które należy wziąć pod uwagę, aby zapewnić skuteczność zabiegu i minimalizować negatywny wpływ na środowisko. Poniżej znajduje się lista zasad, o których warto pamiętać:

• umiejętność właściwego rozpoznawania faz rozwojowych kukurydzy (zabiegi powschodowe) i stosowanie preparatów w zalecanych stadiach rozwojowych;
• umiejętność właściwego rozpoznawania gatunków chwastów (często także w niskich stadiach rozwojowych);
• niewykonywanie zabiegów herbicydowych tuż przed spodziewanymi intensywnymi opadami deszczu, spadkami temperatur, np. przymrozkami oraz w trakcie wysokich temperatur powietrza (powyżej 25 ⁰C) mierzonych w łanie kukurydzy;
• unikanie stosowania herbicydów w kukurydzy będącej w stresie (np. spowodowanym niskimi temperaturami, suszą), ponieważ możemy ten stres dodatkowo spotęgować;
• stosowanie zalecanego adiuwanta do tych preparatów, do których jest on rekomendowany. 

W sytuacji wystąpienia stresów, zabiegi zwalczania chwastów należy wykonać po wznowieniu przez rośliny intensywnego wzrostu, jednak nie później niż do maksymalnego, zalecanego terminu stosowania określonego w etykiecie rejestracyjnej.

Autor mgr inż. Paweł Duda, ZSRCKU w Trzciance

Artykuł ukazał się w czasopiśmie Agro Profil 04/2023