Co znajdziesz w artykule?
Norma wysiewu pszenicy na hektar nie jest stała, ponieważ zależy od wielu czynników agrotechnicznych oraz biologicznych. Kluczowe znaczenie ma odmiana, jej zdolność do krzewienia, termin siewu, warunki glebowe i wilgotnościowe, a także cel produkcji. Warto zwrócić uwagę, że pszenica ozima i jara mają inne wymagania. Pszenica ozima zwykle krzewi się silniej, dlatego przy optymalnych warunkach można obniżyć ilość wysiewu, natomiast pszenica jara wymaga większej obsady roślin, ponieważ ma mniejszą zdolność do rozkrzewiania.
Zalecana obsada roślin
Obsada kłosów na metrze kwadratowym jest bezpośrednio związana z potencjałem plonowania. Przyjmuje się, że dla pszenicy ozimej optymalna obsada kłosów to około 500–700 na m², natomiast dla pszenicy jarej 600–800 na m². Aby osiągnąć taki efekt, należy prawidłowo dobrać liczbę wysiewanych ziaren, uwzględniając siłę kiełkowania oraz przewidywane straty polowe.
Jak obliczyć normę wysiewu pszenicy?
Najczęściej norma wysiewu pszenicy mieści się w przedziale 150–220 kg/ha. Warto jednak stosować dokładniejsze metody obliczania, oparte na liczbie ziaren wysiewanych na metr kwadratowy. Przy pszenicy ozimej zaleca się wysiew 300–450 ziaren/m², a przy pszenicy jarej 350–500 ziaren/m². Do przeliczenia ilości wysiewu na kilogramy konieczne jest uwzględnienie masy tysiąca ziaren (MTZ) oraz zdolności kiełkowania.
Przykład: jeśli MTZ wynosi 45 g, a planujemy 400 ziaren/m², to norma wysiewu kształtuje się na poziomie około 180–200 kg/ha, w zależności od jakości materiału siewnego.
Znaczenie masy tysiąca ziaren
MTZ jest parametrem, który znacząco różni się w zależności od odmiany oraz warunków pogodowych w roku zbioru. Wysoka MTZ oznacza cięższe ziarno i większą masę do wysiania, aby uzyskać taką samą obsadę roślin. Dlatego rolnik powinien przed siewem znać wartość MTZ dla partii nasion, którą zamierza wysiać, oraz uwzględnić to w kalkulacjach.
Termin siewu, a norma wysiewu
Im późniejszy siew pszenicy ozimej, tym większą normę należy przyjąć. Przy siewie w optymalnym terminie rośliny mają czas na rozwinięcie systemu korzeniowego i wytworzenie rozkrzewień jesienią, co pozwala obniżyć obsadę. W przypadku opóźnionych siewów rośliny wschodzą później, krzewią się słabiej i wymagają większej liczby wysianych ziaren, aby utrzymać odpowiednią gęstość łanu.
Warunki glebowe i ich wpływ na normy wysiewu
Na glebach żyznych i o dobrej kulturze można stosować niższe normy wysiewu, ponieważ rośliny mają lepsze warunki do wzrostu i mogą wytworzyć więcej produktywnych pędów. Na glebach słabszych, suchych lub podatnych na przesuszenie zaleca się zwiększenie ilości wysiewu, aby zrekompensować możliwe straty i słabsze krzewienie. Szczególnie na terenach z ryzykiem suszy wschodowej warto zwiększyć obsadę, ponieważ część roślin może nie przetrwać do wiosny.
Pszenica ozima i jara – różnice w wysiewie
Pszenica ozima ma większe możliwości adaptacyjne i lepiej radzi sobie przy niższej obsadzie. Z kolei pszenica jara ze względu na krótszy okres wegetacyjny i ograniczoną zdolność do krzewienia wymaga wysiewu większej liczby ziaren. Dlatego normy dla pszenicy jarej zaczynają się zwykle od około 170–200 kg/ha i mogą sięgać nawet 240 kg/ha, zwłaszcza w trudniejszych warunkach glebowych.
Znaczenie jakości materiału siewnego
Nie bez znaczenia pozostaje jakość nasion. Ziarno kwalifikowane ma gwarancję wysokiej zdolności kiełkowania, co pozwala ograniczyć normę wysiewu i jednocześnie uzyskać dobrze rozwinięty łan. W przypadku siewu ziarna z własnego zbioru, szczególnie jeśli nie zostało dokładnie oczyszczone i zaprawione, należy liczyć się z niższą jakością kiełkowania i zwiększyć ilość wysiewu.
Wpływ nawożenia i ochrony roślin
Norma wysiewu pszenicy powinna być także dostosowana do planowanego poziomu nawożenia oraz ochrony fungicydowej i herbicydowej. Intensywne technologie produkcji, przy których stosuje się wysokie dawki azotu, stymulują krzewienie i pozwalają zmniejszyć ilość wysiewu. W systemach ekstensywnych, z ograniczonym nawożeniem i ochroną, rośliny nie będą tak intensywnie się krzewić, dlatego wyższa obsada nasion jest uzasadniona.
Nowoczesne podejście do norm wysiewu
Coraz częściej rolnicy wykorzystują precyzyjne technologie, takie jak siewniki z możliwością zmiennego dawkowania nasion w zależności od zasobności gleby i warunków stanowiska. Pozwala to lepiej dostosować normę wysiewu do lokalnych warunków i uzyskać równomierny łan na całym polu. Takie rozwiązanie sprzyja oszczędności materiału siewnego oraz maksymalizacji plonu.
