Wapnowanie gleb – jaki nawóz będzie odpowiedni? Od czego zależy skuteczność tego zabiegu? Okres letnio-jesienny, czyli od zbioru zbóż po zimę jest jednym z najlepszych dla wykonywania takich zabiegów jak wapnowanie.
Podstawowym elementem, który powinien poprzedzać zabieg wapnowania jest analiza gleby. Wykonując takie badania mamy przedstawiony obraz jakiej ilości i jakiego wapna potrzebujemy na swoje pola, by osiągnąć optymalny odczyn gleby. Wapnowanie wpływa na wzmożoną aktywność biologiczną gleby. pH powyżej 6,0 – 6,5 sprzyja procesom uwalniania składników mineralnych z resztek roślinnych i nawozów naturalnych, a także zwiększa aktywności mikroorganizmów utleniających azot amonowy.
Dzięki temu polepsza się zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe, które przyspieszają ich wzrost i zwiększają plon. Zmiana pH na bardziej zasadowy sprzyja również tworzeniu struktury agregatowej gleby i tym samym skutkuje poprawą warunków wodno-powietrznych. W konsekwencji przekłada się to na poprawę wzrostu korzeni, lepsze przemieszczanie się wody i składników pokarmowych w glebie, mniejsze zagrożenie erozją oraz mniejsze ryzyko spływu powierzchniowego składników pokarmowych.
Wapnowanie gleb – termin i dobór wapna
Jak już wcześniej wspomniano, okres letnio-jesienny jest uważany za najlepszy moment na wapnowanie gleb. Wszystko dlatego, że rozpuszczalność nawozów wapniowych w glebie wzrasta z wzrostem wilgotności i spadkiem temperatury gleby. Takie właśnie warunki zazwyczaj mamy w tym okresie.
Na skuteczność wapnowania ma również wpływ dobre wymieszanie wapna z glebą. Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie wapna tuż po żniwach, na ściernisko. Pozwoli to na wymieszanie wapna z glebą bez wykonywania dodatkowych zabiegów agrotechnicznych. Jednak wtedy należy zwrócić uwagę na sposób mieszania, ponieważ do regulacji odczynu powinno dążyć się poprzez cały zakres głębokości. Dlatego pierwszy zabieg powinien pozwolić na wymieszanie wapna z niewielką warstwa gleby, a dopiero kolejny, po upływie kilku tygodni, na wymieszania na większą głębokość.
Przed dokonaniem wyboru wapna na pola należy dobrze zapoznać się z rynkiem nawozów wapniowych i pamiętać, że na jakości wybieranych produktów nie należy oszczędzać. Wapno jest tak samo ważnym składnikiem jak saletra czy mocznik, dlatego zakupów dokonywać powinno się tylko ze sprawdzonych źródeł. Produkt ten powinien być również oznaczony odpowiednią kartą z podstawowymi informacjami i atestem. Przy zakupie konkretnego wapna warto wziąć również pod uwagę formę nawozu, skład oferowanego produktu, jego reaktywność oraz ilość, jaka będzie nam potrzebna. Ważną kwestią jest również wybór wyłącznie nawozów dopuszczonych do stosowania w rolnictwie.
Rodzaj wapna – jakie wapno wybrać?
Dobierając nawozy wapniowe ważnym kryterium jest szybkość działania danego wapna. Możemy wyróżnić tutaj wapno tlenkowe oraz węglanowe.
Szybko działającym wapnem jest wapno tlenkowe (CaO), ponieważ ta forma wchodzi w krótkim okresie reakcję z wodą. Taka reakcja powoduje, że odczyn gleby zmienia się bardzo szybko. Jednak wapno tlenkowe powoduje zbyt reaktywne działanie, co powoduje, że do gleby wprowadzany jest żrący wodorotlenek wapnia.
To działanie może bardzo niekorzystnie wpłynąć na wschody roślin, dlatego nie jest zalecane stosowanie tej formy na krótko przez siewem oraz pogłównie. Z takimi właściwościami wapno tlenkowe świetnie sprawdza się na glebach ciężkich i zbitych, natomiast nie jest zalecane na gleby lekkie. Lepszą formą jest wapno węglanowe (CaCO3), które jest zdecydowanie mniej reaktywne niż tlenkowe. Procesy przemiany zachodzą zdecydowanie wolniej, dlatego forma węglanowa jest traktowana jako wolno działająca. Ze względu na ten wolniejszy przebieg reakcji wapno węglanowe jest przeznaczone na gleby lżejsze, w których zasobność w próchnicę jest mniejsza.
Decydując się na zabieg wapnowania, należy pamiętać, że jest to zabieg, który wymaga równomiernego rozsiania i wymieszania z glebą. Dopiero wtedy wapno odgrywa swoją, wyznaczoną rolę. Nie można natomiast wysiewać wapna na obornik bądź gnojowicę ze względu na niekorzystne reakcje, tj. straty azotu czy uwstecznianie fosforu. Między tymi zabiegami powinno zachować się odstęp minimalnie 6 tygodni. Zawsze trzeba mieć na uwadze to, że gleby nie należy przewapnować, dlatego dobór odpowiedniej dawki to najważniejszy czynnik przy zabiegu wapnowania.
