Co znajdziesz w artykule?
Odporność roślin wynikająca z genetycznych cech odmiany jest jednym z najmniej kosztochłonnych czynników agrotechniki rzepaku ozimego, który może zadecydować o ekonomicznym wyniku jego uprawy.
Na jakie cechy odpornościowe zwrócić uwagę podczas wyboru odmiany rzepaku ozimego?
Poszukując najlepszej odmiany rzepaku ozimego do siewu, należy kierować się nie tylko jego wynikami plonowania, ale także cechami odpowiadającymi za odporność roślin na stresy biotyczne i abiotyczne, co w praktyce przekłada się na możliwość maksymalnego, w zależności od warunków środowiskowych, wykorzystania potencjału plonotwórczego odmiany.
Postęp w dziedzinie genetyki i biotechnologii umożliwia hodowcom na sięganie po coraz bardziej skuteczne i precyzyjne narzędzia biologii molekularnej, dzięki którym proces poszukiwania i wprowadzania genów odporności jest bardziej wydajny.
W katalogach odmianowych nie brakuje różnych nazw i oznaczeń sugerujących szereg cech odpornościowych i agrotechnicznych właściwych dla danej odmiany.
Scharakteryzujmy najważniejsze cechy odpornościowe na przykładzie odmian rzepaku ozimego firmy Limagrain, które wyróżniają się genialną odpornością.
Cechy odpornościowe rzepaku ozimego
TuYV – tym skrótem literowym firmy nasienne najczęściej oznaczają odporność swoich odmian rzepaku ozimego na wirusa żółtaczki rzepy. Jest to akronim od angielskiej nazwy tej choroby Turnip Yellows Virus – TuYV. Odporność na TuYV warunkowana jest poligenowo. Polega na tym, że cząstki wirusa po wniknięciu do komórek rośliny (wektorem wirusów są m. in. mszyce) nie replikują (nie namnażają się) w takim stopniu, jak w roślinach, które nie posiadają genetycznej odporności na tę chorobę. Infekcja TuYV zmniejsza plon nasion w pojedynczych roślinach o ponad połowę i powoduje straty plonów w uprawach rzepaku rzędu 10-49% w zależności od nasilenia. W Polsce pierwszą zarejestrowaną odmianą z odpornością na wirusa żółtaczki rzepy był LG Architect.
Rml7 – to z kolei nazwa genu warunkującego odporność rzepaku na suchą zgniliznę kapustnych (Phoma). Jest to obecnie przeważający rodzaj odporności na suchą zgniliznę występujący w rejestrowanych odmianach rzepaku ozimego. Dzięki rozwojowi hodowli roślin, wprowadzonemu m. in. przez odmiany Limagrain takie jak LG Aurelia, LG Ambassador i LG Aviron kontrola suchej zgnilizny kapustnych jest znacznie ułatwiona.
Stop kile – tak określane są odmiany Limagrain z podwyższoną odpornością na specyficzne patotypy kiły kapusty. Problem występowania tej groźnej choroby, jaką jest kiła w uprawie rzepaku, z roku na rok wzrasta, głównie ze względu na rosnący areał uprawy rzepaku ozimego oraz wadliwy płodozmian. Wybór odmian z podwyższoną odpornością na tę chorobę, takich jak np. LG Scorpion daje plantatorom możliwość uprawy rzepaku na stanowiskach, gdzie występuje duże ryzyko infekcji kiłą.
Zdrowa łodyga – w ten sposób Limagrain określa zespół cech zdrowotnościowych danej odmiany, które warunkują większą tolerancję polową roślin na choroby takie jak wertycilioza i cylindrosporioza oraz odporność na suchą zgniliznę kapustnych. Hodowla prowadzi specjalne programy ukierunkowane na selekcję odmian wykazujących niższą podatność na porażenie tymi chorobami.
Sclero-flex – tą nazwą firma określa odmiany rzepaku ozimego ze specjalnego programu hodowlanego, w którym selekcjonuje się odmiany o bardzo wysokiej tolerancji na zgniliznę twardzikową.
Odporność na pękanie łuszczyn i osypywanie się nasion – (ang. pod shatter resistance) dzięki tej cesze rośliny charakteryzują się wyższą odpornością na uszkodzenia łuszczyn, np. w wyniku wystąpienia gradobicia czy deszczy nawalnych. Cecha ta pozwala na maksymalizację plonu, a także ogranicza występowanie samosiewów rzepaku w uprawie następczej.
Odporność rzepaku wspomaga plon
Odmiany odporne stanowią najbardziej efektywny sposób na zapobieganie porażeniom roślin, a co za tym idzie, uniknięcie znacznych strat w uprawie rzepaku ozimego. Odporność to nie tylko cecha odnosząca się do niższej podatności roślin na infekcje ze strony patogenów chorobotwórczych.
Jest to także szereg cech, wynikających z selekcji odmian, które warunkują ich zdolność adaptacji do panujących warunków atmosferycznych. Jest to szczególnie istotne w przypadku coraz częściej występujących ekstremów pogodowych, takich jak susza czy ulewne deszcze. Dzięki temu rośliny w mniejszym stopniu negatywnie reagują na niekorzystny dla nich przebieg pogody.
Nie można zapomnieć też o kluczowej dla rzepaku ozimego cesze jaką jest zimotrwałość i mrozoodporność. Mimo łagodnego przebiegu zimy, jaki ma miejsce w ostatnich latach, wytrzymałość roślin na niskie temperatury jest kluczowa w przypadku uprawy rzepaku ozimego w naszym regionie.
Aby dowiedzieć się więcej o zaawansowanej genetyce odmian rzepaku ozimego Limagrain Polska wejdź na stronę: https://www.lgseeds.pl/nasze-projekty/genialna-odpornosc-rzepaku
