Jakość kiszonki zaczyna się na etapie zbioru

Rolnicy zajmujący się hodowlą bydła mlecznego wiedzą, że ich wyniki w pozyskiwaniu mleka zależą od wielu czynników. Jednak kluczowa jest jakość zadawanej paszy. Podstawą żywienia przeżuwaczy są kiszonki i sianokiszonki. Wysoka jakość kiszonki, a co za tym idzie samej paszy odpowiada za racjonalne jej wykorzystanie poprzez zwiększone pobieranie suchej masy, a także wzrost produkcji i jakości wytworzonego mleka. Jakość paszy można poprawić już na etapie samego zbioru.

Każda kiszonka powinna cechować się jak najwyższą wartością pokarmową. Pokrywa ona bowiem potrzeby pokarmowe krów w okresie żywienia. Jak podaje Andrzej Kulczyński, ekspert marki CLAAS – „Kiszonka z kukurydzy lub sianokiszonka, aby była doskonałą paszą musi zostać odpowiednio przygotowana. Należy zwrócić tutaj szczególna uwagę na fazę i termin zbioru materiału, odpowiednią długość cięcia, sposób ubicia pryzmy, czy choćby dodanie odpowiednich środków wspomagających zakiszenie.”

Kiedy zacząć zbiór?

Jak powszechnie wiadomo o terminie zbioru zielonki czy kukurydzy na kiszonkę nie decyduje data, czy też dostępność firmy świadczącej usługi rolnicze, czy podpatrywanie sąsiadów. To liczy się przede wszystkim zawartość suchej masy w zakiszanym materiale i jego faza dojrzałości. W tej materii kluczowa jest wiedza i doświadczenie rolnika oraz doradców żywieniowych.

Pomocna w podjęciu decyzji o terminie zbioru jest też technologia. W sieczkarniach CLAAS JAGUAR dostępny jest czujnik NIR, który pozwala zmierzyć zawartość suchej masy i składników, takich jak skrobia, białko surowe, włókno surowe, popiół surowy i tłuszcz surowy. Poza tym w przypadku zbioru kiszonki NIR może określić także zawartość cukru. Pomiar odbywa się w czasie rzeczywistym i to z bardzo dużą dokładnością. 

– „Czujnik NIR wykorzystuje spektroskopię w bliskiej podczerwieni wykonując pomiar w sposób ciągły podczas zbioru bez wpływu na przepływ materiału w sieczkarni” – mówi Andrzej Kulczyński z CLAAS Polska.

Długość cięcia, a jakość paszy

W Polsce spotykamy różne technologie cięcia. Są hodowcy używający sieczki 5 mm, 12-15 mm, ale i jest duża grupa rolników stosujących bardzo długą sieczkę do nawet 30 mm. Jest to technologia SHREDLAGE®, która występuje obecnie w maszynach marki CLAAS.

W tej technologii sieczka jest przecinana na wyjątkowo długie fragmenty od 26 do 30 mm. Następuje bardzo duże naruszenie ziarna i jego silne roztarcie. Większe powierzchnie posiekanego materiału zapewniają bakteriom większą „powierzchnię aktywną”, umożliwiającą naruszanie komórek roślinnych. Zwiększa to ilość dostępnej dla krowiego żołądka skrobi, która stanowi cenne źródło energii dla zwierzęcia. Dzięki zastosowaniu metody SHREDLAGE® wielu producentom mleka udało się zwiększyć zawartość kiszonki kukurydzianej w racjach paszy, przy jednoczesnym zmniejszeniu zawartości słomy i paszy treściwej.

Trzeba jednak pamiętać, że nie ważne jaka jest długość cięcia, ale bardzo ważna jest odpowiedni zgniatacz ziaren do danej technologii. Jak zaznacza Andrzej Kulczyński modele CLAAS JAGUAR mogą być obecnie wyposażone także w czujnik wilgotności. Jego wskazania wyświetlane są na monitorze systemu CEBIS, za pomocą którego można zarządzać całą maszyną. Za pomocą wspomnianego systemu CEBIS wraz z automatyczną regulacją długości sieczki można zaprogramować automatyczne dostosowywanie długości do zawartości suchej masy w zbieranym materiale. Pozwala to ostatecznie na uzyskanie wyższej jakości paszy.

Dodatki do zakiszania

Przy wysokiej zawartości suchej masy w zbiorze traw rolnicy i firmy świadczące usługi rolnicze coraz częściej stawiają na dozowanie dodatków do zakiszania. W celu ułatwienia ustawienia fabrycznego dozowania dodatków do sieczki można skorzystać z aplikacji. Trzeba tylko wprowadzić kilka podstawowych danych. Po czym operator może dokonać zalecanych ustawień w terminalu CEBIS. Dane podstawowe można w każdej chwili skorygować podczas zbioru, np. gdy maszyna porusza się szybciej lub wolniej niż pierwotnie zakładano. Aplikacja jest dostępna dla systemów Android i Apple poprzez dostęp do platformy „CLAAS connect”.

Ubić i dobrze przykryć

Sieczka z kukurydzy musi być ułożona w ubitej pryzmie najlepiej w przeciągu 48-72 h od skoszenia. „Należy pamiętać by masa kiszonkowa była bardzo dobrze ubita” – wspomina ekspert marki CLAAS. – „Następnie pryzma musi zostać szczelnie przykryta. Warto ją także obciążyć od góry, a od dołu obsypać piachem. Szczelne przykrycie zapewnia dobre warunki do rozwoju bakterii fermentacji kwasu mlekowego.”

Podstawa to sprawny sprzęt

Zebranie odpowiedniego materiału i przygotowanie dobrej, wysokowartościowej paszy zależą od wielu etapów. Kluczowy jednak jest zbiór, który musi odbywać się sprawnym sprzętem. Tu liczy się stan techniczny elementów roboczych takich jak: noże, stalnica, walce zgniatacza, noże na przystawce. Dlatego po zbiorach warto zwłaszcza dla maszyn używanych wykonać przegląd posezonowy.