Co znajdziesz w artykule?
Kumulacja niekorzystnych zdarzeń takich jak rosnące ceny nawozów, zakłócenia w dostawach, spowodowane wojną na Ukrainie oraz zachodzące negatywne zjawiska atmosferyczne mogą doprowadzić gospodarstwo rolne do stanu niewypłacalności. Już obecnie w Krajowym Rejestrze Długów figuruje ponad 14,6 tyś podmiotów z branży rolno-spożywczej, w tym rolników, przetwórców i handlujących żywnością, których przeterminowane zobowiązania wynoszą 777 mln zł. Najmocniej zadłużone firmy z branży rolno-spożywczej działają w województwach mazowieckim i wielkopolskim, których długi sięgają odpowiednio 173,8 mln zł i 107,6 mln zł. Przeciętny dłużnik z branży rolno-spożywczej ma średnio do oddania 53,1 tys. zł.
W sytuacji zwiększającego się zadłużenia gospodarstwa rolnego jednym z rozwiązań, może być upadłość. Jednakże w przypadku rolników mogą oni ogłosić tylko upadłość konsumencką. Dzięki temu działaniu niemal wszystkie długi powstałe w trakcie prowadzenia gospodarstwa zostaną umorzone. Niestety upadłość wiąże się z między innymi z utratą całego majątku, często budowanego w gospodarstwie rodzinnym przez kilka pokoleń. Z tego powodu nie jest to rozwiązanie optymalne i należy je traktować jako ostateczność. Znacznie lepszym wyjściem z niewypłacalności gospodarstwa jest podjęcie próby porozumienia się z wierzycielami i rozważenie możliwości otwarcia jednego z postępowań restrukturyzacyjnych.
‒ Postępowania o Zatwierdzenie Układu to najbardziej odformalizowane postępowanie restrukturyzacyjne, w którym to Dłużnik a nie Sąd restrukturyzacyjny, wybiera doradcę restrukturyzacyjnego, który przeprowadzi za zadłużonego niemal wszystkie czynności. Postępowanie o Zatwierdzenie Układu umożliwia porozumienie się przez niewypłacalnego rolnika ze wszystkimi wierzycielami – bankami, dostawcami, firmami leasingowymi i innymi kontrahentami, u których gospodarstwo rolne ma zadłużenie, w jednym momencie poprzez zawarcie, a następnie zatwierdzenie układu ‒ mówi Michał Górnicki z Kancelarii Nowacka & Górnicki. – Postępowanie o Zatwierdzenie Układu charakteryzuje łatwość jego otwarcia. Następuje to poprzez obwieszczenie o ustaleniu dnia układowego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych dokonywane przez wybranego nadzorcę układu – dodaje Michał Górnicki.
Postępowanie o Zatwierdzenie Układu
Czy takie postępowania należą do rzadkości? Okazuje się, że nie, bo tylko w pierwszej połowie 2022 r. w naszym kraju ogłoszono 862 takich postępowań restrukturyzacyjnych, z czego niemal 90% stanowiły Postępowania o Zatwierdzenie Układu. Jedna czwarta dotyczyła podmiotów, które zajmowały się rolnictwem.
Potrzebna zgoda wierzycieli, ale nie wszystkich
Wielką zaletą postępowania restrukturyzacyjnego jest możliwość porozumienia się ze wszystkimi wierzycielami w jednym momencie. Dzięki temu niemal wszystkie wierzytelności, w tym wobec urzędu skarbowego, KRUS czy gminy zostaną objęte jednym układem ze wszystkimi wierzycielami. Ma to istotne znaczenie, zwłaszcza w sytuacji, w której liczba wierzycieli sięga kilkunastu, lub kilkudziesięciu. Zawarcie osobnych porozumień z kilkunastoma lub kilkudziesięcioma wierzycielami byłoby znacznie trudniejsze i zajęłoby więcej czasu. Nie jest także pewne, że wszyscy wierzyciele wyraziliby zgodę na zaproponowane warunki porozumienia. W postępowaniu restrukturyzacyjnym takie ryzyko jest dużo mniejsze. Aby bowiem przyjąć układ z wierzycielami, na zaproponowane warunki nie muszą zgodzić się wszyscy wierzyciele. Prawo restrukturyzacyjne przewiduje, iż aby układ został przyjęty, niezbędne jest, aby poparło go ponad 50% głosujących wierzycieli, którzy posiadają przynajmniej 2/3 wartości wierzytelności. Przyjęty układ obowiązuje wszystkich, nawet wierzycieli, którzy głosowali przeciwko układowi, jak również takich wierzycieli, którzy wcale nie głosowali. Co więcej powyższe wartości są liczone od wierzycieli aktywnych, a więc tych biorących udział w głosowaniu, a nie od wszystkich wierzycieli, którym zadłużone gospodarstwo jest winne pieniądze.
– Warto jest wspomnieć, iż propozycje układowe, a więc sposób, w jaki Dłużnik będzie spłacał swoje zobowiązania, mogą przewidywać nawet znaczącą redukcję długu, odroczenie spłaty, rozłożenie wierzytelności na raty, umorzenie odsetek i kosztów dodatkowych. Wszystko po to, aby zadłużone gospodarstwo mogło funkcjonować i spłacać swoje zadłużenie, jednocześnie dając możliwość utrzymania dłużnika i jego rodziny, a także umożliwiać rozwój gospodarstwa. W czasie trwania Postępowania o Zatwierdzenie Układu niewypłacalny rolnik ma prawo, z pewnymi wyjątkami, nie spłacać swoich wierzycieli objętych układem, dzięki czemu, czas trwania postępowania może przeznaczyć nie tylko na naprawę sytuacji swojego gospodarstwa rolnego, ale również na zgromadzenie środków pieniężnych, które następnie będzie mógł przeznaczyć na spłatę swoich wierzycieli zgodnie z postanowieniami układu – wyjaśnia Michał Górnicki z Kancelarii Nowacka & Górnicki.
Od 4 do 9 miesięcy
Postępowanie o Zatwierdzenie Układu powinno zakończyć się dość szybko. Od jego rozpoczęcia do złożenia wniosku o zatwierdzenie układu do sądu mogą upłynąć maksymalnie 3 miesiące. Następnie sąd podejmuje decyzję o zatwierdzeniu układu, co trwa od 1 do 6 miesięcy. Podsumowując Postępowanie o Zatwierdzenie Układu trwa średnio od 4 do 9 miesięcy.
– W jednym z ostatnio zakończonych przez nas Postępowań o Zatwierdzenie Układu gospodarstwa rolnego, łączna suma umorzonych zobowiązań wyniosła prawie 800 tys. zł, co stanowiło ok. 30% łącznego zadłużenia niewypłacalnego rolnika. Wierzyciele zgodzili się również na znaczące wydłużenie okresu spłaty wierzytelności objętych układem, w stosunku do pierwotnych terminów spłaty, średnio o ok. 12 m-c. Spłatę wierzytelności objętych układem, nasz klient rozpoczął dopiero od 9 i 12 m-c licząc od dnia otwarcia Postępowania o Zatwierdzenie Układu (dokonania obwieszczenia w Krajowym Rejestrze Zadłużonych). Ponadto, zostało ustalone, że kapitał podlegający spłacie przez okres wykonywania układu będzie nieoprocentowany. Dzięki temu, reprezentowany przez nasz rolnik uzyskał pewność, że wysokość rat układowych, pomimo szalejącej inflacji i wzrostu stóp procentowych, pozostanie na niezmiennym poziomie – wyjaśnia Michał Górnicki.
Korzyści dla rolnika
Z dniem obwieszczenia Postępowania o Zatwierdzenie Układu, niewypłacalny rolnik uzyskuje szereg korzyści, takich jak:
– zakaz wypowiadania kluczowych dla gospodarstwa umów, obok wskazanych w ustawie umów kredytu, ubezpieczenia czy leasingu nadzorca sporządza listę innych umów, których wypowiedzenie ze względu na brak wpłat przed otwarciem postępowania lub z innych przyczyn nie będzie możliwe,
– zatrzymanie działań komorników w już rozpoczętych postępowaniach egzekucyjnych oraz zakaz rozpoczynania nowych postępowań egzekucyjnych przez cały czas trwania postępowania (w przypadku Postępowania o Zatwierdzenie Układu – od momentu publikacji obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego). Po przyjęciu układu przez wierzycieli oraz jego zatwierdzeniu przez sąd, postępowania egzekucyjne, które zostały uprzednio zawieszone, zostaną umorzone, inaczej mówiąc zakończone, a zadłużone gospodarstwo będzie spłacało swoich wierzycieli zgodnie z uprzednio przyjętym i zatwierdzonym układem.
– dodatkowo, w przypadku, gdy komornik dokonał zajęcia np. na rachunku bankowym kwot w ramach postępowania egzekucyjnego, ale kwoty te nie trafiły do wierzycieli, to w Postępowaniu o Zatwierdzenie układu i w Postępowaniu Sanacyjnym wracają one do Dłużnika. Może to mieć niebagatelne znaczenie w sytuacjach, w których, zadłużone gospodarstwo boryka się z brakiem środków pieniężnych na zakup najpotrzebniejszych środków do kontynuowania działalności. W prowadzonych przez nas postępowaniach bardzo często zdarzają się sytuacje, w których komornicy sądowi zajęli środki pieniężne i nie przekazali ich do wierzycieli. W jednym ostatnich postępowań restrukturyzacyjnych, które dotyczyło Rolnika z Wielkopolski, w taki sposób odzyskaliśmy od komornika sądowego w bardzo krótkim czasie kilkadziesiąt tysięcy złotych, które trafiły do zadłużonego Rolnika – wspomina Michał Górnicki.
Postępowanie restrukturyzacyjne to również bardzo dobry czas na przyjrzenie się długom, których żądają wierzyciele. Wielokrotnie bowiem okazuje się, że kwoty których żądają wierzyciele, okazują się nie być zasadne, z czego bardzo często nie zdają sobie sprawy zadłużeni Rolnicy. Tak było w jednym z ostatnich postępowań, które zakończyło się przyjęciem układu – wskazuje Michał Górnicki. Jeden z wierzyciel żądał do zadłużonego Rolnika zapłaty kilkuset tysięcy złotych, co rzekomo miało być związane z rozliczeniami zakupionego sprzętu rolniczego. Okazało się po dokonanej przez nas analizie prawnej, że to ów wierzyciel jest winny zadłużonemu Rolnikowi kilkaset tysięcy złotych, a nie odwrotnie. Obecnie jesteśmy na etapie kompletowania pozwu o zapłatę, który w razie uwzględnienia go przez sąd, będzie skutkował zasileniem gospodarstwa rolnego kwotą z rzędu kilkuset tysięcy złotych – mówi Michał Górnicki z Kancelarii Nowacka & Górnicki.
