Co znajdziesz w artykule?
18 stycznia ukazał się raport Komisji Europejskiej na temat rolnictwa ekologicznego. Pomimo tendencji wzrostowej rolnictwa ekologicznego w Unii Europejskiej, Polska nadal pozostaje w tyle ze znacznie niższym wskaźnikiem produkcji ekologicznej niż średnia unijna.
Udział gruntów w rolnictwie ekologicznym wzrósł w UE o 50%
Udział gruntów rolnych w UE pod rolnictwem ekologicznym wzrósł o ponad 50% w latach 2012-2020, przy rocznym wzroście o 5,7% (z wyjątkiem Polski gdzie produkcja ekologiczna zaczęła rosnąć ponownie w 2019 r. po kilku latach spadków). W 2020 r. 9,1% użytków rolnych UE było uprawianych ekologicznie. Średnio, choć występują znaczne różnice w poszczególnych państwach członkowskich, gospodarstwa ekologiczne są większe niż gospodarstwa konwencjonalne i są prowadzone przez młodszych kierowników gospodarstw. Podobnie jak wzrost produkcji, sprzedaż detaliczna produktów ekologicznych podwoiła się w UE w latach 2015-2020. To jedne z głównych wniosków z opublikowanego przez Komisję Europejską raportu rynkowego na temat rolnictwa ekologicznego.
Kraje UE o największej powierzchni upraw ekologicznych
Cztery kraje o największej powierzchni pod rolnictwem ekologicznym w UE to Francja, Hiszpania, Włochy i Niemcy, które łącznie odpowiadały za 52% całości w 2012 r. i 59% w 2020 r. Największy udział powierzchni pod rolnictwem ekologicznym w UE przeznaczono na trwałe użytki zielone (42 %), następnie na pasze zielonkowe (17 %), zboża (16 %) i uprawy trwałe, takie jak owoce, oliwki i winnice (11 %). Pomimo znacznego wzrostu ekologiczna produkcja zwierzęca nadal stanowi niewielką część całkowitej produkcji zwierzęcej w UE, od 1% do 7% w zależności od sektora.
Ekologiczne gospodarstwa ponoszą mniejsze wydatki na nawozy i ŚOR
W czasach, gdy dla UE kluczowe znaczenie ma zmniejszenie zależności od nawozów ze względów geopolitycznych, środowiskowych i ekonomicznych, dane z unijnej sieci danych rachunkowych gospodarstw rolnych (FADN) pokazują, że gospodarstwa ekologicznej produkcji roślinnej wydają znacznie mniej na te produkty i środki ochrony roślin niż gospodarstwa konwencjonalne. Ekologiczne gospodarstwa rolne oszczędzają 75-100% kosztów środków ochrony roślin na hektar i 45-90% kosztów nawozów na hektar w porównaniu z gospodarstwami konwencjonalnymi. Gospodarstwa ekologiczne mają średnio niższe plony (na przykład 5-30% niższe w przypadku plonów), a w niektórych sektorach istnieje większe zapotrzebowanie na siłę roboczą, aby wytworzyć taką samą wartość produkcji, jak w przypadku gospodarstw konwencjonalnych. Nadal generują zbliżony lub wyższy dochód na pracownika dzięki wyższym cenom, a także wyższemu poziomowi wsparcia unijnego, wynikającego głównie ze Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). .
Popyt na produkty ekologiczny jest, ogranicza go natomiast inflancja
Szybki wzrost sprzedaży produktów ekologicznych świadczy o wzroście popytu konsumpcyjnego i skuteczności działań podtrzymujących popyt. Wzrost sprzedaży organicznej był szczególnie silny w okresie pandemii COVID-19, rozumianej jako konsekwencja większej dbałości konsumentów o kwestie zdrowotne, zwiększonego spożycia żywności w domu i/lub niedoborów żywności konwencjonalnej. Bieżące zmiany gospodarcze, takie jak inflacja żywności, wpływają jednak na siłę nabywczą konsumentów w UE i mają wpływ na popyt na produkty ekologiczne.
Rolnictwo ekologiczne w Polsce znacznie poniżej średniej UE
Chociaż rolnictwo ekologiczne zyskuje na popularności, obecny stan polskich gospodarstw ekologicznych jest wciąż w fazie rozwoju. Z 44% producentów roślin i ograniczoną produkcją zwierząt gospodarskich, takich jak drób i bydło, jest oczywiste, że rynek wymaga dalszego rozwoju. W związku z tym, że konsumenci krajowi wydają na żywność ekologiczną jedynie około 10 euro rocznie na osobę, istnieje kilka barier, które należy usunąć, aby poprawić sytuację w rolnictwie ekologicznym. Bariery te obejmują niski poziom zaopatrzenia w surowce, słabo rozwinięte kanały rynkowe oraz stosunkowo wysokie ceny wynikające z niższej siły nabywczej (77% średniej UE) i niższej świadomości ekologicznego, który zaspokoi stale rosnące zapotrzebowanie na zdrową i pożywną żywność.
“Na podstawie danych FADN dla gospodarstw wyspecjalizowanych premia producenta ceny ekologicznej pszenicy w Polsce są bardzo skromne. To jest inne niż inne krajów, w których cena producenta ekologicznej pszenicy może przekraczać dwukrotnie drożej niż konwencjonalny. W przypadku mleka istnieje nawet tzw ujemna luka cenowa”.
Pomimo wyzwań, rolnictwo ekologiczne w Polsce jest sektorem, który ma duży potencjał wzrostu w nadchodzących dekadach. Można to jednak osiągnąć tylko dzięki wdrożeniu kilku środków, takich jak reformy polityki, zwiększenie badań i rozwoju oraz inwestycje w infrastrukturę.
źródło: ec.europea
