Co znajdziesz w artykule?
Pszenica drożała w minionym tygodniu pod wpływem cięcia prognoz tegorocznych plonów w UE i Rosji
Notowania unijnej pszenicy wzrosły w skali tygodnia o blisko 2 euro (1%), do 188,25 eur/t (seria wrześniowa). Kontrakt w Paryżu naśladował zachowanie amerykańskiej pszenicy SRW. Skala odbicia unijnej pszenicy była o połowę mniejsza ze względu na umacniające się euro względem dolara (niekorzystne dla eksportu z UE). Pszenica w Chicago odbiła w górę o blisko 2%, do 188,5 usd/t w minionym tygodniu. Wcześniej wyceny tego zboża spadły do poziomu najniższego od siedmiu miesięcy. Za oceanem pszenicy pomagały czynniki techniczne (oparte na wykresie) oraz pogarszające się perspektywy produkcji. W największym stopniu wzrosty napędzane były przez cięcie prognoz wydajności u dwóch największych eksporterów tego zboża na świecie (UE i Rosja). Wprawdzie majowa prognoza USDA zakładała rekordowe globalne zbiory zbóż, w tym pszenicy, to jednak może ona zostać skorygowana w dół ze względu na pogarszający się stan upraw na wielu terenach UE oraz w Rosji i USA. W ubiegłym tygodniu KE obniżyła prognozowane plony średnie prawie wszystkich zbóż i rzepaku w z uwagi na deficyt opadów. Swoje bardzo optymistyczne prognozy zbiorów pszenicy zmniejszyli też Rosjanie. Według Min. Rol. Federacji Rosyjskiej tegoroczne zbiory zbóż powinny być na podobnym poziomie jak przed rokiem, chociaż tydzień wcześniej USDA zakładał spory wzrost produkcji.
W Chicago kukurydza, soja i śruta sojowa straciły w minionym tygodniu na wartości. Presja spadkowa wywierana na ceny pochodziła z raportów pokazujących szybsze niż zwykle zasiewy obu upraw w USA oraz z pogorszenia stosunków na linii USA-Chiny. Do kupowania kontraktów nie zachęca też zapowiedź dużo lepszych niż rok temu zbiorów w USA i na świecie (w obu przypadkach rekordowych). Lekkim wsparciem dla cen było odbicie notowań ropy i niewielki wzrost produkcji bioetanolu. Warto wspomnieć, że w USA na biopaliwa przeznaczano 30-40% kukurydzy zanim produkcja etanolu spadła o połowę (epidemia koronawirusa).
W Paryżu liderem wzrostów była kukurydza ze starych zbiorów. Seria czerwcowa podrożała o 3%, do 169,25 eur/t w skali tygodnia. Bardzo stabilne i niskie notowania kukurydzy wzrosły korzystając z odbicia notowań pszenicy. Dodatkowym bodźcem dla czerwcowej serii jest zbliżający się koniec obrotu. Kukurydza z dostawą w listopadzie (nowy zbiór) podrożała o tylko 1%, do 167,75 eur/t.
Notowania unijnego rzepaku z dostawą w sierpniu zwiększyły się w ciągu tygodnia o 1,5%, do 375,5 eur/t. Rzepakowi pomagała drożejąca ropa i wzrosty na rynku oleju sojowego i palmowego. Wzrostom pomagała też korekta w dół średniego plonu w UE.
Zmiany okresowe notowań:
Deficyt opadów negatywnie wpłynął na unijne zboża ozime i rzepak
W swoim majowym biuletynie Europejska Usługa Monitorowania Upraw (MARS) obniża średnią wydajność prawie wszystkich upraw, a szczególnie mocno rzepaku, jęczmienia ozimego i pszenicy.
W przypadku jęczmienia jarego korekta w górę prognozy plonów w Hiszpanii zrównoważyła korektę w dół w innych krajach. W przypadku pszenicy ozimej średnia wydajność prognozowana jest na 5,72 t / ha, wobec 5,87 t / ha w ubiegłym miesiącu. Oznaczać to będzie spadek o 4,7% roku do roku. W przypadku jęczmienia ozimego średnia wydajność została obniżona do 5,63 t / ha w porównaniu z 5,92 t / ha w ubiegłym miesiącu z powodu pogorszenia warunków upraw. Podobnie jest w przypadku rzepaku – średnia wydajność została obniżona do 2,95 t / ha w porównaniu do 3,14 t / ha oszacowanego w kwietniu. Jest to spadek o -4,4% w stosunku do średniej z 5 lat.
Prognoza plonów średnich w UE:
Prognozy średnich plonów zbóż i rzepaku w Polsce
Unijna Jednostka Monitorująca Uprawy (MARS) w swojej majowej prognozie dla Polski pozostawiła oczekiwaną wydajność większości zbóż na niezmienionym poziomie (w stosunku do kwietnia). Lekka korekta w dół dotyczyła tylko rzepaku oraz jęczmienia. Nadal średnie plony prognozowane są na poziomie wyższym niż rok temu.
Prognozy dla Polski zakładają plony lepsze niż rok temu i powyżej średniej (wyjątek stanowi rzepak), pod warunkiem nadejścia kolejnych opadów w najbliższym czasie.
Polska – plony średnie w 2020 roku (prognoza z 15-go maja):
- pszenica miękka (+7,3% r/r): 4,71 t/ha; 4,39 t/ha w 2019 roku i 4,49 – średnia 5-letnia;
- jęczmień (+4,0% r/r): 3,60 t/ha; 3,46 w 2019 roku i 3,56 – średnia 5-letnia;
- kukurydza (+14,0% r/r): 6,37 t/ha; 5,61 t/ha w 2019 roku i 6,09 – średnia 5-letnia;
- żyto (+6,0% r/r): 2,89 t/ha; 2,72 t/ha w 2019 roku i 2,77 – średnia 5-letnia;
- pszenżyto (+5,5% r/r): 3,68 t/ha; 3,49 t/ha w 2019 roku i 3,55 – średnia 5-letnia;
- rzepak i rzepik (+1,3% r/r): 2,77 t/ha; 2,73 t/ha w 2019 roku i 2,77 – średnia 5-letnia.
RYNEK ROPY I PALIW
Ceny średnie paliw wzrosły w ostatnim tygodniu po raz pierwszy od 4 miesięcy
W połowie 21-tygodnia 2020 za benzynę 95-oktanów trzeba było zapłacić na krajowych stacjach paliw średnio 3,97 zł/l, a za ON 3,99 zł/l. Dla popularnej benzyny oznacza to wzrost aż o 13 groszy, a dla ON o tylko 3 grosze na litrze. W maju ropa odbiła w górę, a za nią rosły (trzeci tydzień z rzędu) ceny paliw w hurcie.
Maleją różnice w cenie między najtańszymi i najdroższymi stacjami paliw, ponieważ bazują na minimalnych marżach i już wcześniej zmuszone były do podniesienia cen.
Marże modelowe stacji paliw spadły w ostatnim tygodniu do „normalnego” poziomu 8-10 groszy na litrze.
Marże stacji paliw były w pierwszym kwartale kilka razy wyższe niż średnie z poprzednich trzech lat.
Warto wiedzieć, że w latach 2017-2019 średnia roczna modelowa marża stacji paliw ze sprzedaży Pb95 wahała się w przedziale 17-20 gr/l. W pierwszych 21 tygodniach 2020 roku jest to 40 gr/l.
W przypadku ON w 2017-2019 średnia roczna marża stacji paliw mieściła się między 9-13 groszy/l. W tym roku jest to 36 groszy na litrze.
Ceny średnie paliw w detalu: 20-05-2020 / zmiana tygodniowa (według portalu e-petrol.pl):
- Pb98: 4,31 zł/l (+10 gr/l);
• Pb95: 3,97 zł/l (+13 gr/l);
• ON: 3,99 zł/l (+3 gr/l);
• LPG: 1,69 zł/l (+2 gr/l).
Stacje paliw przy centrach handlowych już wcześniej obniżyły ceny bardziej niż pozostałe. Tam, po okresie stabilizacji, ostatnie 2 tygodnie przyniosły spore podwyżki.
Rynek ropy
Początek maja przyniósł odbicie (bardzo silne w ujęciu procentowym zwłaszcza) notowań ropy. Ropa WTI podrożała w ciągu 2 tygodni z 12,5 do 32,5 usd/b, a odmiana Brent umocniła się z ok. 23 do ok. 36 usd/b.
W maju kapitał spekulacyjny zaczął kupować kontrakty na ropę w nadziei, że luzowanie restrykcji wynikających ze spowalniającej pandemii coronawirusa wzmocni popyt na paliwa. Na razie nadprodukcja surowca jest duża, a cięcie wydobycia ropy przez głównych producentów na poziomie 9,7 mln baryłek dziennie (-10% światowego wydobycia) tylko w małym stopniu zmniejszyło nadpodaż. Dlatego w ostatnich dniach Arabia Saudyjska, Kuwejt i Zjednoczone Emiraty Arabskie zdecydowały się na dobrowolne, dodatkowe cięcia wydobycia ropy o 1,2 mln baryłek dziennie.
Ocenia się, że globalna konsumpcja ropy spadła w kwietniu o 30% i powoli rośnie. W konsekwencji ostatniego odbicia notowań ceny wróciły do poziomów z przełomu 2015.2016 roku. Na globalnym rynku widoczny jest powolny wzrost zapotrzebowania na ropę naftową w miarę luzowania obostrzeń związanych z pandemią koronawirusa.
Z notowaniami ropy skorelowane są ceny olejów roślinnych (też nasion oleistych), zbóż (zwłaszcza kukurydzy), cukru. Spadek konsumpcji paliw oznacza mniejszy popyt na biopaliwa, czyli bioetanol i bioestry.
Notowania ropy Brent / WTI (usd/b):
Ceny paliw w hurcie:
Zdecydowane odbicie notowań ropy w maju przełożyło się na wyższe ceny paliw w hurcie (3 tydzień z rzędu).
W PKN Orlen w ciągu tygodnia (13-20.05.2020) olej napędowy i Pb95 podrożały po ok. 19 groszy na litrze.
W połowie 21-tygodnia marża modelowa ze sprzedaży Pb95 wynosiła 10 groszy (-2 gr/l w tygodniu), a w przypadku ON 8 groszy na litrze (-11 gr/l). Są to poziomy marż zbliżone do średnich z ostatnich trzech lat. Do tego należy doliczyć 20-30 groszowe upusty od oficjalnych cen hurtowych dla poszczególnych odbiorców detalicznych.
Średnia modelowa marża stacji paliw w ujęciu tygodniowym (na podstawie PKN Orlen):
Średnia modelowa marża stacji paliw na 1 litrze Pb95 wyniosła:
- 2017 r: 17 groszy,
- 2018 r: 20 groszy,
- 2019 r: 18 groszy,
- 2020 r: 40 groszy, a w tygodniu 20 marża spadła do 12 groszy (-23 grosze w tygodniu).
Średnia modelowa marża na 1 litrze ON wyniosła:
- 2017 r: 13 groszy,
- 2018 r: 9 groszy,
- 2019 r: 10 groszy,
- 2020 r: 36 groszy, a w tygodniu 20 marża spadła do 19 groszy (-12 groszy w tygodniu).
Obliczono na podstawie cen publikowanych przez PKN Orlen (ceny hurtowe+VAT) i e-Petrol (ceny średnie na stacjach paliw)
Marża stacji paliw obliczana jest na podstawie cen hurtowych publikowanej przez PKN Orlen. W praktyce handlowej funkcjonują jednak upusty dla poszczególnych klientów, stąd od ceny hurtowej (referencyjnej) należy odliczyć ok. 15-20 groszy w przypadku benzyny oraz dwadzieścia kilka do 30 groszy w przypadku oleju napędowego.
Andrzej Bąk – eWGT
Źródło: Euronext-Paryż, CBoT, KE, USDA, e-petrol, PKN-Orlen.
