Co znajdziesz w artykule?
Powódź na Żuławach. Po intensywnych opadach deszczu podniósł się drastycznie poziom wód w kanałach i rzekach. Wieloletnie zaniedbania doprowadziły do tragedii – tysiące hektarów zostały zalane. Kto jest temu winny? W Holandii do takiej sytuacji nikt by nie dopuścił!
Żuławy – najniżej położone tereny w Polsce
Żuławy to nizinne tereny położone w północnej Polsce, głównie w delcie Wisły. Charakteryzują się bardzo żyznymi glebami, które powstały z osadów rzecznych. W wielu miejscach Żuławy znajdują się poniżej poziomu morza, dlatego są chronione przez system wałów, kanałów i pomp. Obszar ten jest intensywnie wykorzystywany rolniczo, a jego krajobraz tworzą rozległe pola uprawne oraz sieć rowów melioracyjnych.
Intensywne opady deszczu w lipcu
W lipcu 2025 roku Żuławy Wiślane znalazły się w dramatycznej sytuacji powodziowej. Region ten, ze względu na swoje położenie poniżej poziomu morza, jest szczególnie narażony na zalania – jednak tym razem skala zjawiska zaskoczyła nawet doświadczonych mieszkańców i służby. Bezpośrednią przyczyną powodzi były niezwykle intensywne opady deszczu. W ciągu jednej doby, w niektórych miejscach spadło nawet 130–150 litrów wody na metr kwadratowy.
Powódź na Żuławach – lata zaniedbań i opieszałości urzędników
Do naszej redakcji dochodzą kolejne wiadomości o przerwanych wałach i podtopieniach kolejnych pól. Na bieżąco informujemy o tym na naszych mediach. 31 lipca pojechaliśmy na Żuławy aby zrelacjonować dla Was całą sytuację i nagłośnić rosnący problem. Byliśmy w kilku lokalizacjach gdzie służby wraz mieszkańcami zapobiegają powodzi tamując wodę workami z piaskiem i folią. Ludzie w gorzkich słowach wyrażają swoją opinię obwiniając za powódź urzędników i pracowników Wód Polskich.
– Wody Polskie przez lata nie widziały żadnego problemu. Do samego końca twierdziły, że wszystko jest pod kontrolą. Ta tragedia była nieunikniona – mówią mieszkańcy zalanych miejscowości.
Wody Polskie odpowiadają
Powódź na Żuławach to efekt zaniedbań Wód Polskich. W komunikacie udostępnianym na social mediach instytucja tłumaczy się z zaistniałych problemów. To właśnie ten organ obwiniają rolnicy i mieszkańcy z Żuław, których dotknęły podtopienia.
Poniżej odpowiedź Wód Polskich zamieszczona w komentarzu pod postem rolnika Damiana Murawca.
Awarie wystąpiły w kilku miejscach, przybór wody był bardzo duży, lista ostatnich działań naprawczych:
- W lewym wale p.pow. rzeki Dzierzgoń w km 12+200 wystąpił przeciek oraz w km 12+755-13+055 przelewanie przez koronę wału. Na miejscu działały służby OSP oraz Wody Polskie. Uszkodzenia zostały zabudowane;
- Na prawym wale rzeki Brzeźnica miał miejsce przeciek w km ok 0+600. Na miejscu działały służby OSP oraz Wody Polskie. Uszkodzenia zostały zabudowane.
- Na Młynówce Marwickiej miało miejsce przerwanie wału ok. 10 m w km 1+002. Na miejscu działały służby OSP oraz Wody Polskie. Uszkodzenia zostały częściowo zabudowane co pozwoliło na zatrzymanie niekontrolowanego spływu wód na polder 7 Klepa.
- W miejscowości Wiśniewo miało miejsce zalanie pól. NW Elbląg zainstalował dodatkowy agregat pompowy na byłej stacji pomp Wiśniewo 9 celem przyśpieszenia odwodnienia zalanego terenu;
- W pobliżu miejscowości Święty Gaj gm. Rychliki doszło do przerwania wału na rzece Dzierzgoń. W godzinach porannych rozpoczęto działania zabezpieczające wał, Konieczne jest dostarczenie sprzętu oraz materiałów do wypełnienia wyrwy (ponad 400 m odcinku wału, który jest nasiąknięty wodą). Zdecydowano, że prace będą wykonywane rano, aby nie stwarzać zagrożenia dla osób pracujących przy usuwaniu awarii.
- Na Kanale Rycerskim miało miejsce przelanie wody przez koronę lewego wału w km 0+400 – 0+700 oraz uszkodzenie korpusu wału od strony odpowietrznej na odcinku ok 20 m. Na miejscu działały służby OSP oraz mieszkańcy. Została podniesiona korona wału i zabezpieczony uszkodzony odcinek korpusu wału workami z piaskiem. Akcję zakończono.
- W dniu 30.07.2025 r. służby dokonały lustracji rzeki Kumieli i Babicy na terenie miasta Elbląg i usunęły na bieżąco zatory celem bezpiecznego spływu wody z górnej zlewni.
- Dobre warunki pogodowe doprowadzają do sukcesywnego obniżenia poziomu wody w rzekach i potokach. Stan wód w kanałach pompowych pozostaje wysoki.
- Nie jest prawdą, że prawy wał przeciwpowodziowy rzeki Brzeźnicy został przerwany. Przy wyższym stanie rzeki Brzeźnicy wystąpił przeciek na prawym wale rzeki Brzeźnicy, do którego w rannych godzinach przystąpiono do zabezpieczenia przecieku wraz z OSP. Uszkodzenia zostały zabezpieczone.
Raport NIK mówi o zaniedbaniach
Jak wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli – przez ostatnie lata zrealizowano jedynie niewielką część planowanych inwestycji w zakresie ochrony przeciwpowodziowej. Spośród 95 zaplanowanych zadań wykonano zaledwie 6, mimo że wydano ponad 220 milionów złotych na inne projekty. System wałów, kanałów i przepompowni nie był właściwie konserwowany. Rosnąca populacja bobrów, niszcząca umocnienia hydrotechniczne, również nie została skutecznie ujęta w planach zarządzania ryzykiem powodziowym.
Holendrzy dbają o meliorację
Żuławy Wiślane to tylko skrawek terenu jaki w Polsce został „wydarty z morza”. Sztandarowym przykładem polderów i odpowiedniego gospodarowania wodą jest Holandia. W maju br. byliśmy tam aby zrelacjonować Wam to w formie filmu, który znajdziecie w poniższym linku na YouTubie.
Około 26% powierzchni Holandii znajduje się poniżej poziomu morza. Dodatkowo aż 59% terytorium tego kraju jest potencjalnie zagrożone powodziami, ponieważ obejmuje zarówno tereny depresyjne, jak i obszary położone wzdłuż głównych rzek. Najniższy punkt w Holandii znajduje się w Zuidplaspolder, w pobliżu Rotterdamu – 7 metrów poniżej poziomu morza.
Aby chronić swoje terytorium, Holandia stworzyła jeden z najbardziej zaawansowanych systemów zarządzania wodą na świecie. Składają się na niego:
Wały przeciwpowodziowe, tamy i śluzy – zabezpieczają wybrzeża i doliny rzeczne.
Poldery – sztucznie osuszone obszary, otoczone wałami i stale odwodniane za pomocą kanałów oraz pomp.
Waterschappen – lokalne instytucje wodne odpowiedzialne za codzienne utrzymanie infrastruktury wodnej oraz kontrolę poziomu wód gruntowych.
Holandia nie tylko chroni się przed wodą, ale także aktywnie nią zarządza, przekształcając zagrożenie w atut gospodarczy i przestrzenny. Dzięki wielowiekowej tradycji inżynierii wodnej kraj ten jest uznawany za światowego lidera w dziedzinie ochrony przeciwpowodziowej i gospodarowania wodami.
Cała prawda o rolnictwie Holandii! Jak Holendrzy z morza zrobili pola uprawne? [WIDEO]
Powódź w 1953 roku nauczką dla Holendrów
Powódź w Holandii w 1953 roku, znana jako Watersnoodramp, była jedną z największych katastrof naturalnych w historii kraju. W nocy z 31 stycznia na 1 lutego 1953 roku silny sztorm nad Morzem Północnym spowodował gwałtowny przypływ i przerwanie wałów przeciwpowodziowych w południowo-zachodniej Holandii. Najbardziej ucierpiały prowincje Zelandia, Holandia Południowa i Brabancja Północna.
W wyniku powodzi zginęło 1836 osób, tysiące domów zostało zniszczonych, a ponad 100 tysięcy ludzi musiało opuścić swoje domy. Zalane zostały ogromne obszary rolnicze, zginęło też około 30 tysięcy sztuk bydła. Katastrofa ujawniła poważne braki w holenderskich zabezpieczeniach przeciwpowodziowych.
W odpowiedzi na tragedię rozpoczęto realizację projektu Delta Werken – wielkiego systemu zapór, śluz i wałów mającego na celu ochronę kraju przed przyszłymi powodziami. Powódź z 1953 roku miała ogromne znaczenie dla rozwoju inżynierii wodnej i polityki ochrony przeciwpowodziowej w Holandii i na świecie.
