Co znajdziesz w artykule?
Częstym problemem, z jakim muszą mierzyć się rolnicy po zimie, jest pęknięty blok silnika z powodu zamarznięcia wody w układzie chłodzenia. Często wydaje się, że pozostaje jedynie wymiana na nowy, lecz istnieją sposoby, które są w stanie przywrócić blok do pełnej szczelności.
Od czego pęka blok silnika?
Pęknięcie bloku silnika może być spowodowane różnymi czynnikami, zwykle związanymi z nadmiernym obciążeniem, uszkodzeniem mechanicznym lub wadami materiałowymi. Jednak bez wątpienia najczęstszą przyczyną pęknięcia bloku silnika jest zamarznięcie wody, która znajdowała się w układzie chłodzenia. Problem ten występuje najczęściej w starszych ciągnikach, w których rolnicy zamiast płynu chłodniczego wlewają wodę. Powodem takiego działania jest przeważnie nieszczelna chłodnica, z której ucieka płyn, dlatego tańszym rozwiązaniem jest zalanie zwykłej wody.
Jak wiadomo, płyn chłodniczy ma dużo niższą temperaturę zamarzania, bo ok. –37°C i nie doprowadza on do „rozsadzenia” bloku. Gdy układ zalany jest wodą, wtedy należy pamiętać o jego opróżnieniu po zakończonej pracy, jednak nie zawsze operator o tym pamięta i dochodzi do usterki. W niektórych przypadkach pęknięcia mogą być spowodowane wadami materiałowymi w bloku silnika, takimi jak pęcherzyki gazów lub nierówności strukturalne, które stają się punktami słabego zapoczątkowania pęknięcia podczas eksploatacji.
Powodem uszkodzenia bloku silnika może być również długotrwałe działanie silnika przy bardzo wysokich temperaturach. Może to spowodować termiczną deformację bloku silnika, prowadzącą do pęknięć.
Pęknięty blok silnika – naprawiać czy wymieniać?
Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi, ponieważ często naprawa może nie przynieść zamierzonych efektów, a z drugiej strony zakup drugiego bloku jest dość kosztowny. Gdy mamy do czynienia ze starszym i mniejszym ciągnikiem, do którego bez problemu można kupić blok na wymianę, to będzie to najlepsze rozwiązanie. Oczywiście, musi być on pozbawiony wad, aby uniknąć kolejnej usterki.
W przypadku mocniejszych ciągników mamy do czynienia z dużo większą i bardziej skomplikowaną jednostką i wymiana może okazać się nieopłacalna. Jednak w tym przypadku powodem pęknięcia nie będzie zamarznięty płyn w układzie chłodniczym, lecz może być to spowodowane przegrzaniem silnika bądź uszkodzeniem mechanicznym. Wtedy pęknięcie znajdować się będzie wewnątrz bloku i naprawa będzie niemożliwa.
wyglądu części. Zdj: firmowe
Domowe sposoby na pęknięty blok silnika
Gdy mamy do czynienia z jednostką pochodzącą z prostszych ciągników typu Ursus C-360, możemy spróbować naprawić pęknięty blok w domowych warunkach. Jest wiele metod, na jakie decydują się rolnicy, lecz nie każda zapewni długotrwałą szczelność i prawidłowe funkcjonowanie. Najprostszą i najmniej skuteczną metodą jest sklejenie bloku przy użyciu specjalnego kleju przeznaczonego do żeliwa i stali. Podczas klejenia należy nawiercić na końcach pęknięcia otwory, a następnie wypełnić rysę oraz otwory specjalnym klejem. Metoda ta nie jest rozwiązaniem idealnym i po pewnym czasie pęknięcie może dać o sobie ponownie znać. Jednak jest to najtańsza i najszybsza metoda, dzięki której można pozbyć się usterki.
Jeżeli chcemy, aby naprawa była trwalsza i zapewniła bezproblemową pracę, to dobrym rozwiązaniem może okazać się spawanie bloku. Do użycia tej metody potrzebna będzie popularna spawarka elektrodowa (MMA) oraz specjalne elektrody ferro-niklowe, które będą nadawały się do spawania części żeliwa szarego, sferoidalnego i ciągliwego. Spawanie żeliwa wymaga pewnej wprawy i nie każdy może wykonać je prawidłowo. Podczas wykonywania naprawy taką metodą należy pamiętać o wykonaniu niewielkich otworów o średnicy ok. 5 mm na końcach pęknięcia. Służy to zapobieganiu powiększania się pęknięcia. Ważne jest również to, aby wykonać rowek spawalniczy wzdłuż powstałej „rysy”. Najczęstszą metodą jest spawanie na zimno. Odbywa się ono w temperaturze ok. 70°C. Należy więc podgrzać wstępnie miejsce, w którym będzie odbywało się spawanie. Warto pamiętać o tym, że nie należy spawać ciągiem, ponieważ powstaną zbyt duże naprężenia. Najlepszym rozwiązaniem będzie kładzenie spoin o długości ok. 10 mm i rozklepanie ich młotkiem. Spawanie żeliwa jest dość skomplikowaną operacją, która wymaga pewnych umiejętności oraz wytrwałości.
Metodą, która może dobrze sprawdzić się przy pękniętym bloku silnika, jest tzw. kołkowanie. Pierwszym etapem podczas wykonywania tej operacji jest nawiercanie wzdłuż pęknięcia, następnie należy nagwintować powstały otwór i wkręcić w niego np. miedziane wkręty. Wykonuje się to stopniowo wzdłuż „rysy”. Ważne jest, aby kolejno umieszczany wkręt nachodził na poprzedni. Dzięki temu mamy pewność, że pęknięcie zostanie całkowicie zniwelowane i nie będzie dochodziło do nieszczelności. Metoda ta wymaga, w zależności od wielkości powstałego pęknięcia, kilku, a czasami nawet kilkunastu godzin ciągłego wiercenia, gwintowania, wkręcania i szlifowania.
Szycie bloku silnika metodą Metalock
Metalock jest jedną z najlepszych metod podczas naprawy pękniętych czy wyłamanych odlewów z żeliwa. Proces ten jest czysto mechaniczny i nie powoduje naprężeń powstałych podczas obróbki cieplnej, jak ma to miejsce podczas spawania. Naprawa metodą Metalock polega na wbijaniu specjalnych, połączonych ze sobą klinów w uprzednio przygotowane otwory wzdłuż i w poprzek pęknięcia. Specjalne kliny wykonane są z niklu, co sprawia, że zachowują one wysoką plastyczność. Dzięki temu stanowią one jedność z materiałem, z którego wykonany jest naprawiany element. Niekiedy ścianka, na której występuje pęknięcie, nie nadaje się do „szycia” i konieczne może być wyrwanie fragmentu bloku. Dzięki tej metodzie możliwe jest odtworzenie brakującego fragmentu i uzupełnienie brakującego fragmentu.
Zaletami naprawy metodą Metalock jest zachowanie stanu oryginalnej powierzchni, naprężenia są zminimalizowane do minimum, a obszar pęknięcia jest całkowicie zimny. Metoda ta może się doskonale sprawdzić podczas naprawy np. bloku silnika od zabytkowego ciągnika, kiedy to właścicielowi zależy na zachowaniu oryginalnego wyglądu oraz przywróceniu silnika do całkowitej sprawności. Po wyszlifowaniu miejsca, w którym odbywało się szycie, nie ma śladu po jakiejkolwiek naprawie.
