NOTOWANIA GIEŁDOWE ZBÓŻ

Zagrożenia pogodowe windują notowania kontraktów w Chicago

W czerwcu, podobnie jak w kwietniu i maju, na wyceny kontraktów giełdowych w Chicago olbrzymi wpływ ma pogoda w Stanach Zjednoczonych. Wcześniej śnieżyce i powodzie, teraz deszcze opóźniają zasiewy jare w północnych stanach USA. Największy wpływ na notowania mają cotygodniowe raporty z postępów i kondycji amerykańskich upraw. W połowie czerwca straty w areale kukurydzy stały się już faktem. Teraz rynek skupia się na niewielkich postępach w zasiewach soi i deszczowej pogodzie, która zaczyna przeszkadzać też w zbiorach pszenicy ozimej na południu USA. To wszystko sprawia, że od połowy maja gwałtownie drożeją zboża za Atlantykiem. Liderem jest oczywiście kukurydza, w przypadku której zbiory w USA będą bardzo słabe. Kontrakt na to zboże zyskał na wartości w ciągu miesiąca ponad ¼ i wspiął się na 4-letnie maksima. Tylko nieco mniej (24%) podrożała w tym samym czasie amerykańska pszenica. Skokowe wzrosty na rynku zbóż pociągnęły w górę notowania soi, ale w tym przypadku skala zwyżek jest o połowę mniejsza. Wprawdzie zasiewy soi są mocno opóźnione tej wiosny, to jednak późniejszy termin zasiewów sprawia, że soja może przejąć jeszcze część areału od kukurydzy, a to powinno przełożyć się na wyższe w USA zbiory.

Bardzo ważnym elementem rynku giełdowego są inwestorzy spekulacyjni (fundusze hedgingowe). Poprzez aktywny handel dostarczają oni płynności (cecha pozytywna), ale często ich zachowanie wywołuje nadmierne wahania cen w obie strony. Stąd warto obserwować zmiany pozycji rynkowej tej grupy. Zawsze sytuacja w której kapitał spekulacyjny zajmuje dużych rozmiarów pozycję długą (przewaga kupionych kontraktów w celu zarabiania na wzrostach) lub krótką (przewaga sprzedanych kontraktów po to by zarobić na spadku cen) w jakimś kontrakcie sprzyja skokowym zmianom notowań.

Do końca kwietnia fundusze hedgingowe sprzedawały masowo kontrakty na amerykańską kukurydzę i pszenicę. Spekulacyjna pozycja krótka (gra na spadek cen) w kukurydzy osiągnęła wtedy rekordowe 296 tys. kontraktów, a w pszenicy przekroczyła 91 tys. kontraktów i była największa od 14 miesięcy. Notowania obu kontraktów zaliczały swoje długoterminowe minima jeszcze 13 maja, kiedy to byliśmy świadkami zaostrzenia konfliktu na linii USA-Chiny. Kolejne tygodnie przyniosły ucieczkę z krótkich pozycji spekulacyjnych i skokowe wzrosty notowań. W połowie czerwca kapitał spekulacyjny gra na wzrost cen kukurydzy i ma tylko minimalną pozycję krótką w pszenicy i soi.

Notowania unijnych kontraktów

Sytuacja w Stanach Zjednoczonych mocno kontrastuje z dobrymi prognozami zbiorów w UE (zwłaszcza we Francji) i bardzo dobrymi w basenie Morza Czarnego. Stąd też wpływ skokowych wzrostów w Chicago na unijny rynek zbóż był mocno ograniczony. Skalę zwyżek notowań na giełdzie w Paryżu ograniczyło też  umocnienie euro w stosunku do dolara amerykańskiego. Mimo to notowania najbliższej serii kukurydzy i pszenicy wzrosły na Euronext-Paryż o 6%-8% w skali miesiąca. Rzepak podrożał w tym czasie o 5%, korzystając z droższej soi i z obaw o poziom tegorocznych zbiorów w UE.

Zmiany okresowe notowań kontraktów na zboża i oleiste:

CENY ZBÓŻ W KRAJU

W połowie czerwca handel zbożem jest ograniczony. Podaż ziarna jest bardzo duża, a popyt znikomy. W ofertach sprzedaży dużo jest jęczmienia, pszenicy i kukurydzy. Handel odbywa się małymi ilościami pod bieżące potrzeby przetwórców. Realizacja wcześniej zawartych kontraktów jest przedłużana w czasie. Małe zainteresowanie eksporterów zakupami ziarna oraz ograniczone zakupy ze strony przetwórców wywierają presję spadkową na krajowe ceny. Tylko w ostatnim tygodniu ceny zbóż (stary i nowy zbiór) spadły o ok. 30 – 40 zł/t.  Także dużo jest na rynku krajowym rzepaku. Zainteresowanie kupujących nasiona jest niewielkie.

W magazynach krajowych ceny pszenicy konsumpcyjnej (stare zbiory) dochodzą teraz maksymalnie do 750 zł/t i do 760 zł/t wysokobiałkowej. Tyle samo płacą za to zboże też porty. Pszenica paszowa kosztuje tylko nieco mniej, bo 690 – 740 zł/t.  Sporo taniej kosztuje w skupie jęczmień paszowy (660 – 680 zł/t) i pszenżyto (650 – 700 zł/). Ceny zakupu kukurydzy sięgają od 655 zł/t na południu kraju, do 680 zł/t na północy.

Ceny proponowane za zboża z nowych zbiorów są znacznie niższe niż te oferowane za stare ziarno. Tendencja taka występuje w całej Europie, a wynika z dobrych prognoz tegorocznych zbiorów w UE i w basenie Morza Czarnego (Rosja i Ukraina). Dużo większy areał zasiewów pszenicy przełoży się na większą produkcję także u naszego zachodniego sąsiada. Warto pamiętać, że to wysokie ceny zbóż w Niemczech (po wyjątkowo złych zbiorach) windowały w tym sezonie ceny na naszym krajowym podwórku.

Ceny zbóż z nowych zbiorów (na dzień 14-06-2019):

• Pszenica konsumpcyjna: 650 – 680 zł/t i 700 – 710 zł/t z dostawą do portu;
• Pszenica paszowa: 600 – 650 zł/t;
• Pszenżyto: 570 – 610 zł/t;
• Żyto paszowe 540 – 570 zł/t i 590 zł/t z dostawą do portu;
• Jęczmień paszowy 570 – 600 zł/t;
• Kukurydza: 640 – 660 zł/t i 660 – 665 zł/t w porcie;
• Rzepak: 1550 – 1570 zł/t (1585 zł/t z dostawą do portu).

RYNEK PALIW I ROPY

Ceny hurtowe paliw mocno spadły w ostatnich trzech tygodniach, ale ceny na stacjach pozostają bardzo wysokie

W tygodniu kończącym się 12-czerwca średnia cena diesla na stacjach paliw pozostała na niezmienionym poziomie, a najpopularniejsza z benzyn potaniała o grosz. W konsekwencji litr benzyny 95-oktanowej kosztował średnio 5,25 zł (tylko grosz poniżej kilkuletniego szczytu). Olej napędowy wyceniony został średnio na 5,19 zł (czwarty tydzień z rzędu), a autogaz na 2,19 zł za litr.

Tymczasem taniejąca ropa pozwala petrochemiom na tańsze zakupy surowca. To przekłada się na zdecydowane obniżki w cennikach hurtowych. Tylko w ostatnim tygodniu (6-12 czerwca) PKN Orlen obniżył cenę PB95 o 13 groszy na litrze, a diesla o 3 grosze. Przez trzy ostatnie tygodnie (22-05 do 12-06-2019) ceny hurtowe najpopularniejszej benzyny obniżyły się o 45 groszy, a ON o 32 grosze na każdym litrze. Jednak na stacjach nie jest taniej, a marże ze sprzedaży paliw powróciły do olbrzymiego poziomu 40-50 groszy na litrze. Warto jednak pamiętać, że przez wiele tygodni utrzymywały się one na symbolicznym poziomie, a czasem były nawet ujemne (patrz wykresy).

Ceny średnie paliw w detalu: 12-06-2019 / zmiana tygodniowa (według portalu e-petrol.pl):

• Pb98: 5,55 zł/l (0 gr/l);
  • Pb95: 5,25 zł/l (-1 gr/l);
  • ON: 5,19 zł/l ( 0 gr/l);
  • LPG: 2,19 zł/l (-5 gr/l).

Średnia marża stacji paliw na 1 litrze Pb95 wyniosła:

• 2017 r: 17 groszy,
• 2018 r: 20 groszy,
• 2019 r: 19 groszy, w raportowanym jest to 48 groszy na litrze.

Średnia marża na 1 litrze ON wyniosła:

• 2017 r: 13 groszy,
• 2018 r: 9 groszy,
• 2019 r: 15 groszy, a w analizowanym tygodniu są to 41 grosze na litrze.

Obliczono na podstawie cen publikowanych przez PKN Orlen (ceny hurtowe) i e-Petrol (ceny średnie na stacjach paliw)

Zmiany cen paliw w skali roku:

Rynek ropy

W połowie czerwca notowania giełdowe ropy mocno spadają (czwarty tydzień z rzędu), a surowiec jest najtańszy od przełomu stycznia i lutego tego roku. Trend spadkowy na rynku ropy jest konsekwencją zmniejszającego się globalnego popytu. Przyczynia się do tego konflikt handlowy USA z Chinami. Czynnikiem spadkowym są także rosnące w USA zapasy i kolejne rekordy wydobycia ropy w tym kraju. Śladem rosnącej produkcji rośnie też amerykański eksport surowca. Ostatni tydzień przyniósł także umocnienie złotego wobec dolara, co przekłada się dodatkowo na tańsze zakupy ropy przez nasze petrochemie.

Andrzej Bąk – WGT S.A.

Źródło: www.barchart.com, MRiRW, www.e-petrol, PKN-Orlen, KE