Eksperci z Europejskiej Agencji Monitorowania Upraw (MARS) skorygowali w dół swoje wcześniejsze prognozy plonów większości zbóż w Polsce. Największa, bo ponad 3% obniżka wydajności (m/m) dotyczyła pszenicy. Zaktualizowana 26-lipca prognoza pokazuje, że średnie plony zbóż mocno spadną w porównaniu 2020 rokiem, kiedy to zaliczyliśmy rekordowe zbiory.
Prognozy średniej wydajność zbóż w Polsce (t/ha):
Polska – podsumowanie warunków wegetacji w okresie 1 czerwca – 20 lipca
Zdaniem ekspertów MARS gorący i suchy czerwiec utrudniał optymalne wypełnienie ziarna
Suche i gorące warunki panujące w czerwcu nie sprzyjały wypełnieniu ziarna zbóż ozimych i jarych oraz rzepaku, powodując nieznaczne obniżenie oczekiwań plonowania. Niedobory wilgotności gleby w czerwcu utrudniły akumulację biomasy kukurydzy na ziarno. Okres obserwacji był znacznie cieplejszy niż przeciętny, a temperatury były znacznie powyżej średniej aż do drugiej dekady lipca. Skumulowane opady w czerwcu były znacznie poniżej średniej. W połączeniu z wyższymi niż zwykle temperaturami spowodowało to szybkie wysychanie wierzchniej warstwy gleby i wyraźny deficyt wilgotności gleby, zwłaszcza w regionach centralnych i zachodnich. Znaczne opady odnotowano na początku lipca, głównie w postaci intensywnych burz, z silnymi wiatrami i gradem. W efekcie zapasy wilgotności gleby zostały uzupełnione do odpowiednich poziomów.
Promieniowanie globalne było znacznie powyżej średniej. Gorące i suche warunki w czerwcu skróciły cykl dla zbóż ozimych i jarych oraz były nieoptymalne dla wypełnienia ziarna pszenicy ozimej i zbóż jarych.
Zbiory jęczmienia ozimego rozpoczęły się podczas pierwszej dekady lipca i obecnie trwają, a pierwsze raporty terenowe wskazują na zadowalające wyniki.
W południowych regionach rozpoczną się zbiory rzepaku i pszenicy ozimej. Ciepłe i wilgotne warunki obserwowane w lipcu mogą sprzyjać rozwojowi chorób grzybowych i pogarszać jakość ziarna. Lokalnie wystąpiły powodzie i zniszczenia spowodowane intensywnymi burzami i związanymi z nimi wiatrami powodującymi wyleganie.
Lipcowe deszcze pojawiły się na czas, aby poprawić wilgotność gleby przed kwitnieniem kukurydzy. Niemniej jednak suche warunki w czerwcu negatywnie wpłynęły na akumulację biomasy kukurydzy i zagroziły optymalnym plonom.
Pola upraw jarych zostały lokalnie zniszczone po intensywnych burzach. Analitycy MARS utrzymali swoje oczekiwania dotyczące plonów dla upraw jarych, podczas gdy prognoza jest nieco obniżona dla pszenicy ozimej, jęczmienia jarego i rzepaku, ze względu na gorące i suche warunki podczas napełniania ziarna.
Prognozy dla całej UE
W skali całej UE analitycy MARS podnieśli prognozy wydajność pszenicy i kukurydzy, ale obniżyli dla jęczmienia. MARS nieznacznie skorygował prognozy plonów średnich zbóż, zauważając, że nadmierne opady w niektórych krajach UE wpłyną raczej na jakość ziarna niż na wydajność.
W lipcu ulewne deszcze w Europie Zachodniej doprowadziły do powodzi i spotęgowały obawy o możliwe straty w uprawach. Jednak MARS poinformował, że wpływ pogody na plony był minimalny, chociaż utrudniał zbiór ozimin.
We wschodniej Rumunii do końca czerwca panowała nadmierna wilgotność, przyczyniając się do rozprzestrzeniania się szkodników i chorób, które mogą pogorszyć jakość ziarna.
Jednocześnie okresy ekstremalnych upałów w Słowenii, Chorwacji, na Węgrzech iw środkowych Włoszech negatywnie wpłynęły na końcowe etapy rozwoju upraw ozimych oraz wegetację upraw letnich, zwłaszcza w regionach nienawadnianych.
Ze względu na brak opadów na niektórych obszarach Polski i Słowacji prognozy dotyczące plonów ozimych ulegają obniżeniu, a Bułgaria potrzebuje deszczu dla dobrego rozwoju upraw wiosennych.
Prognozowana wydajność w UE (t/ha):
Andrzej Bąk – eWGT
Źródło: Komisja Europejska
