Co znajdziesz w artykule?
Umiejętne sporządzenie mieszaniny zbiornikowej ma swoje niewątpliwe zalety – to oszczędność kosztów czasu, paliwa, robocizny, ale to także korzyści dla środowiska (mniej tzw. zabiegów solo). Niestety błędy popełnione podczas sporządzania mieszaniny zbiornikowej mogą często przynosić fatalne skutki. Pół biedy, jeśli mieszanina nie wykazuje spodziewanej skuteczności – choć oczywiście ucierpi na tym środowisko naturalne i nasza kieszeń. Gorzej, jeśli zatkają się poszczególne podzespoły opryskiwacza lub skutek zabiegu będzie zupełnie odwrotny niż oczekiwany.
Zasady mieszania środków ochrony roślin
Po podjęciu decyzji o łącznym zastosowaniu konkretnych składników w oparciu o analizę zagrożeń ze strony agrofagów oraz ocenę dostępności środków ochrony roślin do ich zwalczania wraz z terminami ich stosowania, konieczne jest dokładne zapoznanie się z etykietami preparatów wytypowanych do łącznego zabiegu. Zwrócić trzeba uwagę czy etykiety nie zawierają wskazówek odnośnie mieszania z innymi agrochemikaliami lub ostrzeżeń o zakazie mieszania. Jeśli brak jest takich zapisów i nie ma innych przeciwskazań można przystąpić do sporządzenia cieczy użytkowej.
Jedną z podstawowych zasad jest przygotowanie cieczy użytkowej bezpośrednio przed wykonaniem zabiegu. Nie wolno cieczy przetrzymywać w zbiorniku opryskiwacza. Nawet kilkugodzinna przerwa między sporządzeniem cieczy a zabiegiem może spowodować zmiany fizykochemiczne skutkujące pogorszeniem skuteczności, nierównomiernością naniesienia preparatów na rośliny lub utrudnieniem w samym wykonaniu zabiegu (zatykanie dysz opryskiwacza). Prawdopodobieństwo takich zmian zwiększa się z liczbą łączonych komponentów.
Kolejność mieszania środków ochrony roślin
Kolejność postępowania jest następująca:
- Napełnienie wodą zbiornika opryskiwacza do 50-60% jego objętości. Użyta woda musi być czysta, wolna od zanieczyszczeń mechanicznych. Nie wskazane jest, aby woda posiadała zbyt dużą twardość i aby jej temperatura była bardzo niska np. pobierana ze studni głębinowej. Optymalna temperatura to 10-12°C. Należy również pamiętać, że przepisy ustawy o prawie wodnym zabraniają pobierania wody do opryskiwaczy bezpośrednio z wód powierzchniowych (rzek, jezior, stawów).
2. Włączenie mieszadła opryskiwacza z maksymalną mocą.
3. Użycie dodatków (kondycjonery, środki antypieniące) do wody poprawiających jej właściwości, ściśle według wiarygodnych zaleceń lub dostępnych instrukcji. Mogą to być środki przeciwpienne, zmniejszające twardość, stabilizujące pH, polepszające zwilżalność itp. Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że użycie takich środków jest bezpieczne i skuteczne tylko w przypadku, gdy wcześniej, z konkretną mieszaniną zostały przeprowadzone stosowane badania.
4. Kolejne dodawanie komponentów mieszaniny. Właściwa kolejność dodawania składników jest krytycznym elementem zabiegu „tank-mix”. Najpierw miesza się ciecz z nawozami a potem dodaje się środki ochrony roślin w kolejności zależnej od ich form użytkowych. W przypadku stosowania mocznika, dodajemy go jako drugi, ale pamiętajmy o uprzednim jego rozpuszczeniu. Podczas wszystkich czynności należy utrzymywać intensywne mieszanie w zbiorniku opryskiwacza.
Przy rozpuszczaniu nawozów mineralnych może dochodzić do zmian temperatury cieczy. Na przykład rozpuszczenie siarczanu magnezu podnosi temperaturę, natomiast rozpuszczanie mocznika ją obniża. Dobrze jest, jeśli odczeka się, aby temperatura w zbiorniku zbliżyła się do temperatury otoczenia. Środki ochrony roślin należy wstępnie rozprowadzić z małą ilością wody, tak by powstała jednorodna ciecz. Czasami trzeba wpierw zrobić pastę (papkę) i dopiero potem dodać wody i dokładnie wymieszać. Zależy to od rodzaju formy użytkowej środka ochrony roślin. Tak przygotowane preparaty wlewa się przez sito do zbiornika opryskiwacza bardzo powoli. Na końcu, jeśli jest to zalecane dodaje się adiuwanty polepszające przyczepność zastosowanych w mieszaninie preparatów oraz ich lepsze rozprowadzenie na powierzchni roślin.
5. Uzupełnienie wodą zbiornika opryskiwacza do odpowiedniej objętości przy stałym mieszaniu. Tak przygotowana ciecz użytkowa gotowa jest do wykonania zabiegu. Obowiązują wszystkie zalecenia i zastrzeżenia umieszczone na etykietach stosowanych składników, oraz ogólnie zasady dobrej praktyki ochrony roślin.
Schemat sporządzania mieszanin agrochemikaliów
Krok 1 – Napełnienie wodą zbiornika opryskiwacza do 50-60 % jego objętości. Włączanie mieszania z maksymalną mocą.
Krok 2 – Dodanie środków poprawiających właściwości wody.
Krok 3 – Dodanie nawozów mineralnych. Dodanie nawozów mikroelementowych.
Krok 4a – Dodanie środków ochrony roślin w formie proszków lub granul do sporządzania zawiesiny (np. WP, WG)
Krok 4b – Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratów do sporządzania stężonej zawiesiny (np. SC)
Krok 5 – Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratów do emulgowania (np. EC, EG, EW, SE)
Krok 6 – Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratów do sporządzania roztworów (np. SL, SP, SG)
Krok 7 – Dodanie adiuwantów
Krok 8 – Dodanie wody do pełnej pożądanej do zabiegu objętości
Istnieją kombinacje, których nie należy stosować. Mieszanie fungicydów z herbicydami jest możliwe tylko wyłącznie wtedy, kiedy pozwoli na to producent. Nie mieszamy preparatów siarkowych z olejowymi, a także herbicydów na bazie 2,4 D z siarczanem miedzi. Zmieszanie ze sobą herbicydów, które zawierają substancje czynne, takie jak fenoksaprop-P-etylowy i MCPA, również może przynieść niepożądane skutki. Przykładowo nie należy mieszać także środków miedziowych z mocznikiem, saletrą wapniową, kwasem fosforowym czy z nawozami z dodatkiem manganu. Uważnie należy także postępować z borem w mieszaninach. Najlepiej zatem opierać się o sprawdzone (i opublikowane) rozwiązania, ewentualnie korzystać z własnych wcześniejszych doświadczeń. Pamiętać należy, że mieszaniny wykonujemy na własną odpowiedzialność!
Na miarkach produkowanych przez AgroProfil jest zamieszczona kolejność mieszania środków ochrony roślin ułatwiająca sporządzenie mieszaniny w sposób właściwy bez popełniania czasem opłakanych w skutkach błędów. Polecamy również lekturę wcześniej przygotowanego artykułu na temat łączenia środków ochrony roślin.
Dr hab. inż. Przemysław Strażyński
Prof. dr hab. Marek Mrówczyński
IOR–PIB w Poznaniu
